کربن اکتیو تقریباً در همه جای زندگی وجود دارد: خمیر دندان، محصولات مراقبت از پوست، محصولات پخته شده، نوشیدنی ها، سیستم های تصفیه آب آشامیدنی و غیره دارای زغال اکتیو هستند. در ادامه به نحوه تولید کربن اکتیو و مزایا و معایب آن می پردازیم .
کربن اکتیو از سوزاندن مواد غنی از کربن در دماهای بالا تولید می شود. به عنوان مثال، مواد غنی از کربن مانند چوب، پوسته نارگیل یا زغال سنگ در دمای بالا (600 تا 900 درجه سانتیگراد یا 1110 تا 1650 درجه فارنهایت) برای تولید پودر زغال سنگ سوزانده می شوند.
بر اساس کتاب زغال فعال: پادزهر، دارو و سلامت، پودر زغال چوب اغلب به همراه برخی مواد اضافی مانند کلرات سوزانده می شود تا ساختار متخلخلی تشکیل شود. سپس مقدار اضافی آن با محلول اسید رقیق شسته می شود و کربن خالص باقی می ماند. با قرار دادن کربن خالص در معرض یک گاز اکسید کننده، مانند بخار یا دی اکسید کربن، بیشتر پردازش می شود تا شبکه ای ظریف از منافذ تشکیل شود و در نتیجه سطح آن افزایش یابد.
طبق یک مطالعه در سال 2016 در مجله بریتانیایی فارماکولوژی بالینی، زغال اکتیو خالص در طول فرآیند فعال سازی سطح بیشتری را اضافه می کند، به طوری که 50 گرم زغال اکتیو (معادل وزن 20 سکه ایالات متحده) دارای سطح بیشتری نسبت به یک اندازه کامل است. یک زمین فوتبال 17.5 برابر بزرگتر است.
کارکنان مراقبت های بهداشتی به بیمارانی که مقداری بیش از حد مصرف کرده اند یا مسموم شده اند، زغال اکتیو می دهند. این پودر ریز کربن فعال معمولاً با آب یا مایعات دیگر مخلوط می شود و توسط بیمار داده می شود یا از طریق لوله تغذیه برای پاکسازی دستگاه گوارش و جایگزینی پمپ معده تجویز می شود.
زغال اکتیو مانند یک اسفنج عمل می کند، ذرات سم به سطح کربن اکتیو متصل می شوند. بنابراین سموم کمتر به راحتی توسط بدن جذب می شوند، این روش برای سمومی که حاوی ذرات آلی هستند بهترین کار را دارد (این ترکیب حاوی کربن است که معمولاً با اکسیژن ترکیب می شود. ، هیدروژن یا نیتروژن). بسته به میزان مصرف بیش از حد یا نوع سم، یک دوز تک دوز زغال اکتیو در صورت مصرف سریع ممکن است درمان بسیار موثری باشد.
اما کارکنان مراقبت های بهداشتی توصیه نمی کنند که افراد برای درمان مصرف بیش از حد دارو یا مصرف سم، کربن فعال را در خانه امتحان کنند. بیشتر زغال اکتیو بدون نسخه به اندازه آنچه در بیمارستان استفاده می‌شود «موثر» نیستند و لزوماً بهترین راه برای درمان چنین شرایطی نیست.
به گفته کتابخانه ملی پزشکی ایالات متحده، شواهد علمی کمی وجود دارد که کربن اکتیو برای کلسترول بالا، اسهال یا یبوست، گاز یا سوء هاضمه موثر است، یا اینکه از خماری جلوگیری می کند (زغال اکتیو با الکل ترکیب نمی شود) یا باعث بهبود زخم می شود.
همچنین، هیچ مطالعه ای وجود ندارد که نشان دهد زغال فعال می تواند به عنوان بخشی از رژیم غذایی به اصطلاح "سم زدایی" استفاده شود. به عبارت دیگر، هیچ مدرکی مبنی بر مفید بودن مصرف زغال چوب فعال در زمانی که بدن در وضعیت سالمی است وجود ندارد. در واقع، اگر به کربن اکتیو نیازی ندارید، احتمالاً مصرف آن ناسالم است. مطالعه‌ای که در سال 2007 در مجله کیفیت غذا منتشر شد، نشان داد که زغال اکتیو ویتامین‌های سالم موجود در آب سیب را از بین می‌برد.
کربن اکتیو در سیستم های تصفیه آب، ماسک ها و برنامه های غربالگری هوا نیز رایج است. به گفته آژانس حفاظت از محیط زیست ایالات متحده، همانطور که کربن اکتیو سموم را از بدن ما خارج می کند، آلاینده های آب و هوا از جمله رادون، سوخت، حلال ها و بسیاری از مواد شیمیایی صنعتی و رادیواکتیو را نیز جذب کرده و به آن می چسبد تا از استنشاق یا استنشاق ما جلوگیری کند. این آلاینده ها را بخورد.
زغال اکتیو یک کمک اولیه موثر برای افرادی است که مسموم شده اند یا بیش از حد مصرف کرده اند. با این حال، هیچ مدرک علمی مبنی بر مفید بودن افزودن زغال فعال به لیموناد یا هر غذا یا نوشیدنی دیگری وجود ندارد.
در زندگی واقعی، زغال اکتیو را می توان به راحتی در بسیاری از محصولات بهداشتی و زیبایی بدون نسخه مانند خمیر دندان یافت. بیشتر خمیردندان های کربن دار برای مینای دندان بسیار ساینده هستند که می تواند منجر به حساسیت بیش از حد شود و از بین رفتن مینای دندان می تواند دندان ها را زرد کند و آنها را بیشتر در معرض پوسیدگی قرار دهد.
به گفته بنجامین شوارتز، M.D.، استادیار بالینی پزشکی دهان در دانشکده پزشکی تورو کالج نیویورک، "مطالعات بالینی بسیار کمی وجود دارد که مزایای استفاده طولانی مدت از خمیر دندان مبتنی بر کربن را نشان دهد. در عوض، خطرات زیادی وجود دارد."
علاوه بر این، بیشتر خمیردندان‌های کربن اکتیو حاوی فلوراید نیستند و حتی ممکن است فواید فلوراید را که یک عنصر کلیدی در جلوگیری از پوسیدگی دندان است، معکوس کنند.
از شامپوها گرفته تا نرم‌کننده‌ها، از شستشوی صورت گرفته تا ماسک‌های صورت، زغال فعال تقریباً در همه چیز یافت می‌شود و گفته می‌شود که روغن اضافی و سایر ناخالصی‌های صورت را جذب می‌کند. اما در حالی که زغال اکتیو ممکن است در صورت استفاده موضعی نسبتاً ایمن باشد. طبق یک مطالعه در سال 2019 در مجله بالینی درماتولوژی، هیچ شواهد بالینی مبنی بر اینکه زغال اکتیو دارای مزایای زیبایی است، وجود ندارد.
دکتر بنجامین شوارتز گفت: "اگرچه بسیاری از شرکت ها محصولات خود را به عنوان حاوی زغال چوب فعال تبلیغ می کنند و ادعا می کنند که محصولات آنها ضد ویروسی، ضد باکتریایی یا ضد قارچی هستند، شواهد کافی مبنی بر مفید بودن این محصولات برای سلامت انسان وجود ندارد. بله. کربن اکتیو مواد معدنی دیگر را جذب می کند. بنابراین در تئوری می تواند باکتری ها یا سلول های ویروسی را جذب و از بین ببرد، اما اینکه تا چه حد می تواند جذب یا از بین برود، ناشناخته است.
