برای پروژههای ساختمانی، یکی از اصلیترین تجهیزاتی که مورد نیاز است، میلگرد است. از این محصول هم برای ساخت درب و پنجره و اسکلت ساختمان استفاده میشود، هم در پیریزی بنا میتوان استفاده از میلگرد را دید و هم این که در بسیاری از فضاهای خانه، مانند راهپلهها و ... میلگرد کاربرد دارد. اگر خودتان مسئول خرید مصالح برای پروژهی ساختمانی باشید، احتمالا چند بار نیاز خواهید داشت تا محصولات را از نو خریداری کنید. برای همین در دو مراجعه به بازار، ممکن است مثلا قیمت میلگرد آجدار، یکسان نباشد. در این نوشته سعی میکنیم به طور مختصر، قیمتهای جهانی و تاثیر آنها بر قیمت میلگرد را در بازار ایران بررسی کنیم.
نفت یکی از پرمعاملهترین محصولاتی است که در کره زمین وجود دارد. با توجه به ساختار زیرساختهای انسانی در کشورهای مختلف، نیاز به نفت، هنوز هم یکی از نیازهای اصلی یک صنعت محسوب میشود. برای همین است که قیمت بسیاری از محصولات را میتوان با توجه به قیمت جهانی نفت سنجید. هنوز هم در دنیای امروز میتوان نوسان قیمتی در بسیاری از بازارها را با توجه به قیمت نفت توجیه کرد. دربارهی فولاد هم این موضوع صادق است.
در صورتی که قیمت نفت افزایش داشته باشد، با توجه به این که برای حمل و نقل محصولات فولادی، نیاز شدیدی به نفت وجود دارد، قیمت تمامشدهی فولاد هم افزایش خواهد داشت و فولاد هم گرانتر میشود. این رابطه را به صورت برعکس نیز میتوان تعریف کرد. با افزایش قیمت فولاد، با توجه به این که بسیاری از تجهیزات استخراج نفت از جنس فولاد است، بهای تمامشدهی استخراج و پالایش نفت هم افزایش مییابد و میتواند قیمت نفت را افزایش دهد. وابستگی بین قیمت نفت و قیمت فولاد، نزدیک به ۷۰ درصد تخمین زده میشود. این عدد در ابتدای قرن بیست و یک، ۸۰ درصد بود و سپس کاهش یافت. طی دههی اخیر این وابستگی رو به افزایش بوده است.
یکی از محصولاتی که تاثیر زیادی روی قیمت فولاد دارد، ضایعات آهن است. با توجه به حجمی که اشغال میکند و همچنین ارزش بازیافتی بالا، کارخانهها و کارگاههای مختلف، معمولا ضایعات آهن خود را به فروش میرسانند. ضایعات آهن جمعآوریشده، معمولا پس از ذوب و تصفیه، تبدیل به محصولات فولاد میشود. برای همین واضح است که با افزایش یا کاهش قیمت آن، قیمت جهانی فولاد هم دچار نوسان خواهد شد. این موضوع، دربارهی خود آهن خام هم صادق است.
این مورد، ربط چندانی به بازار جهانی ندارد و بیشتر بیانکنندهی مسئلهی اقتصاد داخلی کشورها است. در کشوری مثل ایران که اکثر محصولات یا به طور کامل از خارج کشور وارد میشوند یا در فرآیند تولید آنها نیاز به استفاده از تجهیزات و تاسیسات صادراتی است، قیمت هر محصولی را میتوان وابسته به نرخ ارز، مخصوصا نرخ برابری دلار و ریال دانست. برای همین است که با افزایش قیمت ارز در ایران، میتوان انتظار افزایش قیمت همهی تجهیزات و مواد صنعتی، از جمله فولاد را داشت. با این که بسیاری از نیاز فولاد کشور، توسط کارخانههای داخلی تولید میشود. اما این موضوع، دربارهی تجهیزات تولید فولاد صادق نیست.