برای خرید ماشین آلات و تجهیزات مرتبط با بخش صنعت و کشاورزی با توجه به هزینه بالای اینگونه دستگاهها نیاز به گرفتن وام و استفاده از انواع تسهیلات بیش از پیش نمود پیدا می کند.برای این منظور بانکها و سازمانهای دولتی بزرگ پیش قدم شده و هرکدام با توجه به شرایط از پیش تعریف شده خود، به دادن وامهای کوتاه مدت و بلندمدت برای خرید اقدام می کنند. اصولا هرچه دستگاههای پیشرفته تر و بروزتر و با کارکرد بالاتر با استفاده از ماشین آلات جدیدتر در خدمت بخشهای صنعتی یا کشاورزی باشد به همان مقدار بازدهی و سود نیز افزایش می یابد.در این قسمت سعی می شود تا به شما انواع وامهای مختلف بانکها برای حمایت از تولیدکنندگان توضیح داده شود تا ابهامات شما در این مورد از بین برود.
خرید ماشین آلات و تجهیزات مرتبط با بخش صنعت و کشاورزی با توجه به هزینه بالای اینگونه دستگاهها نیاز به گرفتن وام و استفاده از انواع تسهیلات بیش از پیش نمود پیدا می کند.برای این منظور بانکها و سازمانهای دولتی بزرگ پیش قدم شده و هرکدام با توجه به شرایط از پیش تعریف شده خود، به دادن وامهای کوتاه مدت و بلندمدت برای خرید اقدام می کنند. اصولا هرچه دستگاههای پیشرفته تر و بروزتر و با کارکرد بالاتر با استفاده از ماشین آلات جدیدتر در خدمت بخشهای صنعتی یا کشاورزی باشد به همان مقدار بازدهی و سود نیز افزایش می یابد.در این قسمت سعی می شود تا به شما انواع وامهای مختلف بانکها برای حمایت از تولیدکنندگان توضیح داده شود تا ابهامات شما در این مورد از بین برود.
در تعریف وام به یک توضیح یکسان میرسیم : قرض دادن نوعی پول سود دار که با زمان معین و به روشهای مختلف بین وام دهنده و وام گیرنده رد و بدل می شود و این روش از قدیم و دوران باستان در همه جوامع بشری رایج شده است.قوانین و میزان سود این نوع قرض دادن پول در جوامع مختلف امروزی متفاوت است و میزان بازپرداخت آن به شرایط مختلفی بستگی دارد اما در کشور ایران براساس سیستم بانکی اسلامی و بانکداری بدون ربا صورت میگیرد هرچند گاهی اوقات کاملا سهل الوصول است، اما گاهی هم دست نیافتنی است.
وام تعمیرات، وام تولید، وام خرید کالا، وام خرید مسکن، وام خرید لوازم کسب و کار از انواع مختلف وام می باشند.هر وام علاوه بر اینکه موجب حرکت مثبت اقتصادی می شود برای خود بانک نیز منافعع مالی و سود می باشد. در اقتصاد اسلامی تنها یک وام مد نظر است و آن قرض‌الحسنه می‌باشد. در قرض‌الحسنه هیچ سودی از طرف دریافت‌کننده وام اخذ نخواهد شد. بانکها در نظام جمهوری اسلامی قراردادهای قرض‌الحسنه نیز منعقد می‌کنند. در عقود قرض‌الحسنه کارمزد حداقلی از سوی دریافت‌کننده وام اخذ می‌شود. این کارمزد متفاوت از سود بانکی است و هدف از دریافت آن، تأمین خدماتی است که برای اعطای این وام صورت می‌پذیرد. انواع وام به منظور رفع نیازهای عمده متقاضیان از سوی اشخاص و نهادهای ذی‌ربط ارائه می‌گردد. وجوه نقد سرگردان در جامعه اگر توسط نهادهای مرتبط هدفگذاری نشوند، صرفا باعث اتلاف سرمایه خواهند شد. این مبالغ به صورت پراکنده نزد اشخاص حقیقی و حقوقی بوده و چنانچه این افراد و اشخاص نسبت به اولویت‌های نیاز اقتصادی در جامعه آگاه نباشند، ممکن است به راحتی این سرمایه‌ها را صرف اولویت‌های اشتباه نمایند؛ یکی از اهداف تشکیل بانکها ضمن جلب اعتماد مردم جهت سپرده‌گذاری در شعب خود، هدفگذاری و تعیین اولویت برای سرمایه‌گذاری این سپرده‌هاست. سپرده‌ها در قالب‌های متعدد تسهیلات و انواع وام به متقاضیان و نیازمندان ارائه می‌گردد. در اعطای وام نوعی امانت‌گذاری نیز انجام می‌شود. انواع وام با اهداف مختلف و به صورت‌های متنوعی به متقاضیان عرضه می‌شود. برخی از انواع وام توسط نهادها و ارگان‌های شخصی‌تر ارائه می‌شود و برخی انواع وام توسط بانک‌های دولتی و خصوصی.
وام و تفاوت آن با تسهیلات
تسهیلات در بانکداری مفهومی کاملتر از وام می باشد. از طریق تسهیلات بانکی نقدینگی های موجود
?
جامعه، به مبادی تعریف شده و هدفمند اقتصادی وارد می شود و در کل منظور خروجی های اصلی بانک ها هستند.بدین معنی که یک بانک با تجهیز منابع (شامل سرمایه و حقوق صاحبان سهام و انواع سپرده ها و یا سایر بدهی ها) آنها را در راستای اهداف از قبل تعیین شده به مصرف می رساند. تسهیلات واژه‌ای عام نسبت به وام است. تسهیلات به معنای آسان نمودن انجام کاری است؛ و در اصطلاح بانکی به قراردادهایی اطلاق می‌گردد که در آن بانک تا سقف معینی جهت انجام پروژه‌ای مالی، مشارکت نموده و نیاز به تهیه کالای مورد نظر متقاضی را تأمین می‌نماید. در واقع در ارائه تسهیلات بانکها دو نوع قرارداد می‌بندند؛ بخشی از قرارداد (یا به صورت ضمنی یا به صورت علنی)، با بخش تأمین‌کننده حوائج بسته می‌شود و بخش دیگر با متقاضی تسهیلات. بدین منظور بانک با شناسایی مراکز تولیدی و نیازسنجی از بازار مصرف، متقاضیان انواع کالا را به این بخش‌ها سوق داده تا نیاز چند سویه‌ای از اشخاص حقیقی و حقوقی مرتفع شود. سپرده‌گذار، بانک، بخش تولیدی و متقاضی وام در اعطای تسهیلات ذی‌نفع می‌باشند. یکی از تفاوت‌های تسهیلات و وام در این است که در وام، اشخاص
می‌توانند وجه نقد وام را مستقیما از بانک دریافت نمایند؛ در صورتی که در تسهیلات؛ وجه نقدی به متقاضی اعطا نمی‌شود بلکه به میزان مبلغ تسهیلات اعطایی، چکی در وجه حسابشرکت یا کارخانه یا فروشنده کالا ارائه می‌گردد.به لحاظ لغوی کلمه تسهیلات از ریشه سهل کردن (آسان کردن) می آید.وام یکی از انواع تسهیلات است.
انواع وام به چه منظور ارائه می‌شود؟
وجود «پول نقد» که یکی از راه‌حل‌های مهم در حل مسائل و مشکلات اقتصادی است؛ یکی از دغدغه‌های مهم در بخش اقتصاد هر جامعه‌ای است. نیاز به پول نقد در سطوح خرد و کلان جامعه به چشم می‌خورد؛ از خانواده‌ها به عنوان کوچک‌ترین نهاد جامعه تا دولت‌ها به عنوان بزرگ‌ترین ارگان جامعه؛ تمام بخش‌ها در برهه‌های مختلف نیاز به وجوه نقد خرد و کلان دارند. داشتن سرمایه و پس‌انداز برای روز مبادا، یکی از راه‌هایی است که به افراد پیشنهاد می‌شود. با این حال روز به روز با نوسانات مختلف اقتصادی در جوامع، بسیاری از بخشهای جامعه نیاز مبرم به پول نقد خواهند یافت. برخی برای درمان، برخی برای تحصیل، برخی برای اشتغال، ازدواج، تهیه خودرو و مسکن و… وجود پول نقد کلان را الزامی می‌دانند. بر این اساس بانکها با هدفگذاری وجوه سپرده‌ای که نزد خود دارند اقدام به اعطای وام به نیازمندان می‌نمایند. این وجوه در قالب عقود متنوعی ارائه می‌شود. بانکها برای تأمین بخش خدمات خود، قراردادهای انواع وام را به گونه‌ای تنظیم می‌کنند که علاوه بر تضمین سود مشتریان، منافع مالی بانک نیز تأمین گردد. جاری نمودن سودهای مصوب بر انواع وام؛ از همین روست. بخشهای مختلف جامعه که هر کدام به نوع وابستگی اقتصادی دارند، جامعه هدف انواع وام می‌باشند؛ بخش درمان، بخش مسکن، بخش خودرو، بخش اشتغال و تولید، بخش ازدواج و خانواده، بخش تحصیل، بخش خرید لوازم منزل و… هر کدام به تنهایی می‌توانند متقاضی انواع وام باشند.
کاربرد تسهیلات چیست و به چه شکل باعث حمایت از بخش های اقتصادی می شود؟
در زندگی اقتصادی معمولاً موضوع نقدینگی و احتیاج به آن از اهمیت فراوانی برخوردار است. شما وقتی یک کالایی را قسطی از بازار می‌خرید، در واقع فروشنده، خرید کالا را برای شما سهل کرده یا به شما تسهیلات داده است. اگر پولی را از کسی می‌گیرید به قصد اینکه با آن کار کنید و هر چه سود بدست آمد به نسبتی، بین هم تقسیم کنید، آن طرف به شما تسهیلات داده است. چون شما به تنهایی پول نداشتید.
در مواردی واژه های دیگری مثل اعتبار، تأمین مالی و وام برای تسهیلات بانکی بکار میرود که با کمی تفاوت از یک جنس می باشند، البته کلمه وام در بانکداری اسلامی صرفاً برای اعطای تسهیلات قرض الحسنه بکار می رود.
?
از مهمترین وظایف بانکها کمک به رونق اقتصادی در بخش های تولیدی و خدماتی می باشد. به منظور حراست از منافع سپرده‌گذاران و نیز تأمین منافع بانک، شرایطی برای اعطای انواع وام وضع می‌شود. شروط دریافت وام به تناسب مبلغ وام، جامعه هدف و… قابل تغییر است.بانکها در راستای تقویت توان تولید بنگاه‌های اقتصادی، کارگاه‌ها و کارخانجات کشور، تسهیلات خرید تجهیزات و ماشین‌آلات اعطا می‌کنند. از شروط اعطای انواع وام، ارائه ضامن معتبر به صورت کارمند رسمی یا کسبه معتبر از سوی متقاضی وام است. کارمند رسمی می‌بایست گواهی کسر از حقوق خود را نزد بانک به ودیعه بگذارد تا در صورت تمرّد صاحب وام از بازپرداخت اقساط وام، بانک بتواند منافع خود را از حقوق ضامن کسر نماید. در وامهای قرض‌الحسنه که از منابع مالی محدودی برخوردارند، لازم است نیازهای اساسی جامعه در اولویت اعطای این وام قرار گیرند؛ برای مثال بخش اشتغال، تولید، ازدواج و درمان در اولویت‌های دریافت این وام قرار دارند. کارمزد اعطای این وامها در حداقل ممکن قرار داشته و بین ۲% الی ۴% متغیر است. در سایر وامها دریافت کارمزد و سود بانکی از ۷% الی ۲۴% متفاوت است. در برخی وامها لازم است متقاضی وام، اقدام به افتتاح حساب سپرده‌ای نزد بانک بنماید. این افتتاح حساب به منزله وثیقه‌ای نزد بانک خواهد بود. در صورتی که صاحب وام نتوانست بازپرداخت خود را به هر دلیل ممکن انجام دهد، بانک اجازه دخل و تصرف در این سپرده را خواهد داشت. بخش دیگری از شروط مربوط به اعطای انواع وام، بخش بازپرداخت آن است؛ در قرارداد برخی وامها، نحوه بازپرداخت وام را به صورت یکجا تنظیم می‌نمایند و برخی دیگر به صورت اقساط تنظیم می‌شوند. موعد بازپرداخت وام چه به صورت یکجا و چه به صورت اقساطی، با توجه به مورد مصرف و مبلغ وام اعطایی تعیین می‌گردد. در بازپرداخت اقساطی وام، مبلغ کارمزد و سود دریافتی از سوی بانک، بر روی اقساط ماهانه بسته می‌شود.
?
وام خرید ماشین آلات و تجهیزات یا مواد اولیه
یکی از وظایف بانکها در بانکداری اسلامی کمک به رونق اقتصاد و تأمین نقدینگی لازم برای کسب‌وکارهای سازنده در صنایع مختلف مانند کشاورزی می‌باشد. وام خرید ماشین‌آلات و تجهیزات یا مواد اولیه هم در همین راستا تعیین‌شده و از طرف بانکها به فعالین در این رسته اعطا می‌گردد. تقریباً همه وامها این تسهیلات را در لیست تسهیلات خود دارا می‌باشند.میزان مبلغ این وام نیز بسته به قیمت مواد اولیه یا ماشین‌آلات لازم دارد. البته بانکها بسته به شرایط همه یا قسمتی از قیمت تمام‌شده چنین کالاهایی را می‌پردازند. این نوع وام معمولاً دارای یک دوره تنفس هم می‌باشد که در موارد خاص می‌تواند تا ۵ سال هم به طول بیانجامد.
به منظور تامین مالی بخشی از هزینه های سرمایه گذاری جهت ایجاد یا توسعه واحدهای صنعتی ، معدنی و گردشگری و یا تامین شرایط لازم جهت بهره برداری مطلوب ازاین واحدها، بانکها تسهیلاتی را به صورت ارزی و ریالی و در قالب یکی از عقود اسلامی اعطاء می نمایند.در اکثر موارد این تسهیلات در قالب عقد فروش اقساطی پرداخت می‌شود و مدت بازپرداخت آن، معادل عمر مفید ماشین‌آلات و تجهیزات می باشد.برای این منظور بانکها در رابطه با خرید ماشین آلات و تجهیزات و مواد اولیه جهت بخش های تولیدی و خدماتی در قالب عقد مشارکت، تسهیلات اعطا می کنند.هرکدام از بانکها بنا به سیاستهای داخلی خود دارای شرایط متفاوتی می باشند که مهمترین آنها ابتدا مربوط به شرایط متقاضی شامل :
1- دارا بودن حسن اعتبار و خوش حسابی در سیستم بانکی کشور
2-. برخورداری از گردش مناسب حساب
3- برخورداری از توان بازپرداخت
و در ادامه شرایط متفاوت تسهیلات می باشد که با زدن نام هر بانک می توانید با شرایط تعدادی از بانکها برای دریافت وامهای تولیدی و خرید ماشین آلات و تجهیزات بیشتر آشنا شوید :
بانک صنعت معدن تجارت : تسهیلات بلند مدت
بانک کشاورزی : انواع تسهیلات اعتباری
بانک سامان : خرید تجهیزات و ماشین‌آلات با ارائه پیش‌فاکتور و فاکتور خرید تجهیزات
بانک سپه : فروش اقساطی (مواد اولیه ـ ماشین آلات ـ مسکن)
بانک کارآفرین : تسهیلات جهش تولید
بانک توسعه تعاون : بسته اعتباری جهش تولید
بانک صادرات : طرح اعتیاری ویژه تولید
و ...
برای نمونه یکی از طرح های وام های تولیدی بانک صادرات طرح طراوات ۲ اعلام شد.
طرحی یک سال
طرح طراوت برای تقویت زیرساخت های صنایع کشور است. بانک صادرات ایران به دنبال نام‌گذاری سال ١٣٩٨ به عنوان سال «رونق تولید» از سوی مقام معظم رهبری و به منظور افزایش اشتغال، طرح «طراوت» را از فروردین ماه سال گذشته برای حمایت از بخش تولید به اجرا گذاشت.در میان طرح وام های تولیدی، بانک صادرات ایران با برنامه‌های تکمیلی خود و در سال «جهش تولید»، طرح «طراوت٢» را برای کمک به عملیاتی شدن طرح های بلندمدت، ساخت کارخانجات و ایجاد ظرفیت‌های جدید برای واحدهای تولیدی در دستور کار دارد.
طرح طراوات بانک صادرات را بشناسیم
طرح طراوت در واقع یک طرح اعتباری ویژه تولید است که واحدهای تولیدی به پشتوانه آن می‌توانند محصولات خود را به صورت نسیه به خریداران بفروشند و مواد اولیه مورد نیاز خود را به صورت نسیه خرید کنند.یعنی خریداران در صورت نداشتن نقدینگی کافی می توانند، در ازای اعتبارات اسنادی داخلی ریالی مدت‌دار (ال سی) که توسط شعب بانک صادرات و در قالب عقد خرید دین صادر می‌شود، محصولات مورد نیاز خود را از تولیدکنندگان خریداری کنند.
طرح همیان سپهر
یکی دیگر از طرح وام های تولیدی، همیان سپهر است و یکی دیگر از محصولات مالی بانک صادرات برای حمایت از واحدهای صنعتی می باشد. این طرح با موضوع اعطای تسهیلات برای پرداخت حقوق و دستمزد کارکنان واحدهای تولیدی ابلاغ شده است.
ویژگی طرح همیان سپهر
مهمترین سرمایه در گردش مورد نیاز این واحدها، حقوق کارگران و کارکنان و تأمین مواد اولیه است که با این طرح تلاش ویژه‌ای برای حل این بخش از مشکلات واحدهای تولیدی صورت میگیرد.
همیان سپهر چیست؟
همیان سپهر، صندوق سرمایه گذاری بانک صادرات است که با ایجاد سرمایه در صندوق و مولد بودن آن در زمینه درآمدزایی اقدام می شود و از منابع آن هزینه تولید هم تامین می شود.
?همچنین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی اقدام به حمایت از صاحبان صنایع در خرید ماشین آلات صنعتی نموده است که در ادامه شرایط این وام نیز نشان داده شده است :
شما همچنین می توانید برای آشنایی بیشتر با انواع تسهیلات و تامین مالی بنگاهها از درگاه اطلاعات و خدمات صنعت،معدن و تجارت استفاده نمایید.
وزارت صنعت،معدن و تجارت در راستای بهبود محیط کسب و کار و افزایش کیفیت ارایه اطلاعات و خدمات، پنجره واحد اطلاعات و خدمات صنعت، معدن و تجارت را راه اندازی کرده است. درگاه بهین یاب صرفا نمای ارائه خدمات به متقاضیان برای ثبت اطلاعات و درخواست آنان می باشد. متقاضیان می توانند برای دریافت خدمات از طریق تقسیم بندی های انجام شده به خدمت مورد نظر هدایت شوند.
روش های کسب اطلاع از خدمات ارائه شده در این پنجره واحد عبارتند از:
فرم های طراحی شده در بخش راهنمای هر فرآیند
میز خدمت در محل ساختمان های استانی (برای مراجعات حضوری)
راهنمای های معرفی خدمات (به صورت مکتوب و لوح فشرده)
تقسیم بندی این درگاه بر اساس خدماتی است که صنعت، معدن و تجارت به متقاضیان ارائه می نماید و به شرح زیر می باشد:
· سرمایه گذاری
· محصولات
· فناوری
· منابع انسانی
· تجارت خارجی
· تامین مالی
· بنگاه ها
· جریان کالا
· انرژی
نتیجه گیری :
با توجه به وجود داشتن انواع مختلف بانک در ایران و مدلهای مختلف وام می توان به گرفتن وام و تسهیلات خوشبین بود البته در این بین توانایی برای بازپرداخت این وامها با کارمزد و سودهای متفاوت آن نکته بسیار مهمی می باشد و همچنین طی کردن مراحل اداری برای دریافت هر وام نیز خود نیاز به پیگیری و صبر و مداومت در این امر دارد.
