«هرگز نمی‌گویم آن شب که در دهلی سر اربابم را بریدم اشتباه کردم. می‌گویم همه این‌ها ارزشش را داشت که فقط یک روز، فقط یک ساعت، فقط یک دقیقه بفهمم خدمتکار نبودن یعنی چه.
فکر می‌کنم برای بچه‌دار شدن آماده‌ام، آقای نخست‌وزیر.»
در تیر ۱۴۰۲ موضوع چالش کتابخوانی طاقچه، کتابی است که برنده شدن را بلد است. پس هر کتابی که جایزه گرفته است را می‌توان برای این ماه مطالعه کرد. من به سراغ «ببر سفید» رفتم که چهلمین جایزه «بوکر» را از آن خود کرده است.
نویسنده: آراویند آدیگا
ژانر: کمدی سیاه، هجو
راوی: بالرام حلوایی
تکنیک: فلش بک
یک فیلم سینمایی نیز در سال 2021 به همین نام از این کتاب اقتباس شده است.
کتاب ببر سفید در قالب ایمیل‌های بالرام حلوایی، یک کارآفرین هندی که خود را از نوکری و خدمتکاری به موفقیت رسانده نوشته شده است.
بالرام حلوایی در یک دهکده و در خانواده‌ای فقیر و پرجمعیت از پدری ریکشاران متولد و بزرگ می‌شود. در این دهکده فقر، زورگویی، کم خردی و دیگر خصایص نادرست رواج دارد و حتی مکانی مانند مدرسه نیز محل کسب درآمد است و کسی درسی یاد نمی‌گیرد.
هندی که در رسانه‌ها و صحبت‌های سیاستمداران نشان داده می‌شود با هند واقعی که بالرام و دیگر مردمان طبقه فقیر آن را تجربه می‌کنند بسیار متفاوت است. هند اول، نور و هند دوم ظلمت است.
مخاطب او نخست‌وزیر چین بوده که قرار است به زودی بازدیدی از هند داشته باشد. بالرام با شنیدن این خبر، وظیفه مطلع کردن نخست وزیر از شرایط هند را به عهده می‌گیرد و در چند شب به او سرگذشت زندگی خود و واقعیت کشورش را نمایش می‌دهد.
چرا ببر سفید را بخوانیم؟
تبعیض‌های سیاسی و اجتماعی و اقتصادی، شکاف‌های بزرگ میان مردمان هند، فسادهای اقتصادی و اخلاقی، نقش خانواده، دین و خدایان، دزدی، طبقه اجتماعی، آزادی، هویت، اخلاق، جهانی شدن، نظام کاست، عقاید سنتی، رشوه فقط بخشی از مسائلی است که در این کتاب مطرح می‌شود.
با توجه به شباهت گسترده فرهنگ و شرایط کشور ما و هند، کتاب برای ما بسیار قابل درک است و تجربه لذت بخشی را برای ما به همراه خواهد داشت.
کدام ترجمه را انتخاب کنیم؟
دو ترجمه از کتاب ببر سفید موجود است: ابوالفضل رئوف از نشر روزگار و مژده دقیقی از نشر نیلوفر
هر دو کتاب ناگزیر به سانسور قسمتی از متن بوده‌اند. اما ترجمه خانم دقیقی روان‌تر است و حذفیات کمتری دارد. هر دو نسخه در طاقچه موجود است و لینک شده‌اند. همچنین نسخه اصلی کتاب در اینترنت قابل مشاهده و دانلود است و متن نسبتاً ساده‌ای دارد. اگر انگلیسی را در حد متوسط می‌دانید، می‌توانید به راحتی از خواندن ببر سفید به زبان اصلی نیز لذت ببرید.
نمادها:
ببر سفید: موجودی نادر و خارق‌العاده و نماد استعداد کمیاب. راوی خود را به دلیل فرار از قفس یک ببر سفید می‌داند.
نور و تاریکی/ظلمت: نور نماد طبقه مرفه و تاریکی نماد فقر و طبقات پایین جامعه.
لوستر/چلچراغ: نماد موفقیت و ثروتمند شدن بالرام و همچنین فرار او از تاریکی به سوی نور
قفس مرغ و خروس: نماد رابطه ارباب رعیتی و زندگی در بخش تاریک هند که در آن مردم هیچ حق انتخاب و کنترلی روی زندگی خود ندارند.
جملات برگزیده:
قربان، از قرار معلوم شما چینی‌ها از هر نظر خیلی از ما جلوترید، فقط کارآفرین ندارید و ملت ما گو اینکه آب آشامیدنی، برق، شبکه فاضلاب و وسایل نقلیه عمومی ندارد و از پاکیزگی و انضباط و ادب و وقت‌شناسی بویی نبرده است، کارآفرین دارد. هزاران هزارش را دارد.
مسلمان‌ها یک خدا دارند. مسیحی‌ها سه خدا دارند و ما هندوها 36.000.000 خدا داریم که در کل می‌شود 36.000.004 خدا برای حمد و ثنا گفتن، که باید از بین‌شان انتخاب کنم.
کشور من از آن کشورهایی‌ست که صرف می‌کند آدم دودوزه بازی کند: کارآفرین هندی باید در عین درستکار بودن متقلب باشد، هم به سخره بگیرد و هم اعتقاد داشته باشد، هم آب‌زیرکاه باشد و هم صادق.
یکی از واقعیت‌های هند این است که می‌توانید تقریبا هر مطلبی را که از دهان نخست وزیر درباره این کشور می‌شنوید وارونه کنید و آن وقت حقیقت مطلب را می‌فهمید.
می‌دانید هانومن کی بود، قربان؟ خدمتکار وفادار خدای راما. و ما در معبد‌هایمان او را می‌پرستیم چون نمونه درخشانی است از اینکه چطور باید در کمال وفاداری، عشق و فداکاری به ارباب‌های خود خدمت کنیم.
