مهدی یزدانی خرم
مهدی یزدانی خرم
خواندن ۳ دقیقه·۵ سال پیش

امپراطوری سرخ


ویروسِ کرونا که دست‌پختِ چین است جهان را دچار ترس و مرگ کرده‌است. ویروسی که در شهر نفرینی ووهان تبلور یافت و بعد دو ماه به جهان صادر شد. هیچ‌کس حتا جرات پرسش درباره‌ی این اتفاق ندارد چه حاکمان مستبد و مُزور این کشورِ کمونیست تاکتیکی به کار بردند که عملن رونق اقتصادی شگفتی را برای‌شان رقم زده.

چند سال پیش در گفت‌و‌گو با دکتر داریوش شایگان درباره‌ی اخبار روز حرف می‌زدیم و به‌گمان‌ام یکی‌شان هم بحث تعرفه‌های مالیاتی‌ای بود که آمریکا و چین علیه هم اعمال می‌کردند و کار به جنگ لفظی هم رسیده بود. شایگان گفت «من از حاکمان چین در آینده‌ هراس دارم» این را شرق‌شناس متبحری گفت که بخشی از علاقه‌اش فرهنگ چین بود. اشاره کرد که آن‌ها در دو قرن اخیر بازنده‌ی اکثر جنگ‌ها بوده‌اند و از سویی پیِ رهبری جهان‌اند. و در این مسیر از کاری فروگذار نخواهندکرد... وقتی برخورد سفیهانه‌ی سفیر چین در تهران را به انتقاد دکتر جهان‌پور خواندم و بعد هم دیدم در این چند ماه چه‌گونه حاکمان چین خود را تبرئه و حتا در مقام قهرمان جا زدند متعجب شدم.

این چندمین بار است که در چین بیماری‌ای به وجود می‌آید و به جان جهان می‌افتد و خودش کمترین آسیب را می‌بیند. حاکمیتی به‌شدت سانسورگر، نمایش‌ساز و جاعل که ابایی از چیزی ندارد. حتا نویسنده‌ای مثل مو یان را که نوبل برد در نظر بگیرید. رمان‌های او دقیقن بر اساس مشی حزب کمونیست حرکت کرده‌اند که به آن‌ها اجازه‌ی انتقاد از سال‌های انقلاب فرهنگی را داده‌است. تا متنی هم نوشته می‌شود سریع انگ نژادپرستی به آن می‌چسبانند و انتظار عذرخواهی دارند. مثل حمله‌ای که به نشریه‌ی اشپیگل کردند. ساختار قدرت در چین بسیار مرموز و پیچیده است. از سویی میراث جمعی شوروی را به کف آوردند و از سویی مدل میلیتاریسم ژاپنی نیمه‌ی اول قرن بیستم را.

چین کشوری‌ست که به‌ندرت روشن‌فکر و منتقد جدی داخل ساختارش دیده می‌شود و نمونه‌هایی از ادبیات این کشور هم که به ما می‌رسد چندان روح انتقادی ندارند. فاقد فیلسوفان متفاوت است، مگر تبعیدی‌ها یا گریخته‌گان از این کشور. کارل یاسپرس در کتاب «مساله‌‌ی تقصیر» آلمان‌ها را متهم می‌کند نمی‌توانند از بلایی که نازیسم در جهان ساخت شانه خالی کنند،حال آیا این محکمه برای حاکمان چین نیز صادق خواهد‌بود؟ بسیار بعید می‌دانم. آن‌ها پشت ستاره‌های پرچم‌شان و سرخی خون‌بارش پنهان‌اند و به تماشای جهانِ بیمارشده مشغول. چین در حال انتقام‌گرفتن از رقبای خود است انگار. چیزی که هیچ‌گاه ابرازش نمی‌کند ولی آرزوی همیشه‌ی رهبران‌اش بوده.

فتحِ جهان با ویروس چینی و ساختن یک امپراتوری سرخ...


داریوش شایگانچینکمونیسمسفیر چینمهدی یزدانی خرم
مهدی یزدانی خرم نویسنده و روزنامه‌نگار
شاید از این پست‌ها خوشتان بیاید