علت تکرر ادرار در زنان و مردان چیست؟ درمان تکرر ادرار

اغلب افراد روزانه چهار تا هشت بار ادرار می کنند. نیاز به تخلیه بیش از هشت بار در روز یا بیدار شدن از خواب در شب برای رفتن به توالت بیش از یک بار، تکرر ادرار در نظر گرفته می شود.
در حالت معمول مثانه می تواند به اندازه 600 میلی لیتر (حدود 2 فنجان) ادرار نگه دارد، اما هنگامی که این حجم به حدود 150 میلی لیتر میرسد.(مثلاً بیش از 1 فنجان)، نیاز به ادرار کردن احساس می شود.
منظور از اختلال تکرر ادراری می تواند افزایش حجم ادرار تولید شده و یا اختلال در ذخیره و تخلیه آن باشد.

علت تکرر ادرار چیست؟

برای حل این مشکل اول از همه باید دریابیم که این اختلال از یک بیماری اصلی سرچشمه میگیرد. این بیماری ها به این شرح است:

• عفونت مجاری ادراری (UTI) یا عفونت مثانه: ممکن است پوشش مجرای ادرار (لوله‌ای که این مایع را از مثانه به خارج از بدن حمل می کند) و یا مثانه به دلیل اثرات جانبی یک عفونت (خون، گلبولهای سفید ، باکتری) ملتهب و تحریک شوند. این تحریک دیواره مثانه باعث می شود که مکرراً مثانه خالی شود. در این حالت مقدار این مایع از حالت معمول کمتر است.
• دیابت : یکی از علائم اولیه دیابت نوع 1 و نوع 2 می تواند این مشکل باشد، زیرا بدن سعی می کند از این طریق گلوکز استفاده نشده (قند خون) را تخلیه کند. دیابت همچنین می تواند به اعصابی که مثانه را کنترل می کنند، صدمه بزند، و باعث تکرر ادرار و مشکل در کنترل مثانه شود.
• مصرف دیورتیک: داروهایی که برای درمان فشار خون بالا یا ایجاد مایعات در کلیه مصرف می شوند و مایعات اضافی را از بدن بیرون می آورند، باعث بروز این اختلال می شوند.
• مشکلات پروستات: پروستات بزرگ شده (هایپرپلازی خوش خیم پروستات یا BPH) می تواند بر روی مجرای ادرار فشار وارد کرده و جریان آن را مسدود کند، و باعث تحریک دیواره مثانه می شود. در این حالت وقتی مثانه حاوی مقادیر کمی ادرار باشد، منقبض شده و این مشکل ایجاد می شود.
• بی اختیاری: این حالت بیشتر در خانم ها رخ می دهد. ترشح بی اختیار در حین انجام فعالیتهای بدنی، مانند دویدن، سرفه، عطسه و حتی خندیدن، مشخصه بی اختیاری استرسی است.
• سیستیت بینابینی: این بیماری با درد در مثانه و ناحیه لگن مشخص می شود که اغلب منجر به تکرار دفعات ادرار می شود.
• سکته مغزی یا سایر بیماریهای عصبی: آسیب به اعصابی که مثانه را کنترل می کنند، می تواند منجر به بروز مشکلاتی مثل نیاز مکرر و ناگهانی به ادرار کردن شود.
• سرطان مثانه: تومورهایی که در مثانه جای می گیرند یا باعث خونریزی می شوند، ممکن است منجر به این اختلال شوند.
• اسکلروز مولتیپل (MS): اختلال عملکرد مثانه، از جمله تکرر ادرار، می تواند در حداقل 80٪ از بیماران مبتلا به MS رخ دهد. ضایعات MS می توانند انتقال سیگنالهای عصبی که مثانه و اسفنکترهای ادراری را کنترل می کنند، مسدود یا مختل کنند.
• سندرم مثانه بیش فعال (OAB): اغلب این مشکل خود به خود ایجاد نمی شود. انقباضات غیرمستقیم مثانه منجر به ادرار مکرر و اغلب فوری می شود ، حتی اگر مثانه پر نباشد.
• نوشیدن بیش از حد: مصرف مایعات بیشتر از نیاز بدن می تواند باعث این مشکل شود.
• شیرین کننده های مصنوعی، الکل، کافئین و سایر مواد غذایی: الکل و کافئین می توانند به عنوان دیورتیک عمل کنند، و باعث تکرر این اختلال شوند. نوشیدنی های گازدار، شیرین کننده های مصنوعی و مرکبات باعث تحریک مثانه و تکرار این اختلال می شوند.

سایر علت های تکرر ادرار شامل اضطراب، سنگ مثانه یا سنگ کلیه، تنگی مجرای ادرار ، قرار گرفتن در معرض پرتو درمانی در ناحیه لگن (به عنوان بخشی از درمان سرطان)، دیورتیکولیت و عفونتهای مقاربتی (STI) است.

علت تکرر ادرار در بارداری

تکرر ادرار در بارداری یا حاملگی یکی از شایع ترین مشکلاتی است که مادران در طول دوران بارداری و به خصوص در مراحل اول بارداری تجربه می کنند. مهمترین علت بروز این مشکل افزایش حجم خون در بدن است. اما در اواخر حاملگی افزایش حجم رحم می تواند علت بروز این مشکل باشد.

برای درمان و حل این مشکل راهکار قطعی وجود ندارد. تنها می توانید آن را کنترل کنید. سعی کنید، مصرف مایعات را بیشتر به طول روز موکول کنید و شب ها کمتر آب بنوشید، تا نیاز نباشد که شب ها از خواب بیدار شوید. همچنین خم شدن به سمت جلو به تخلیه بهتر مثانه کمک می کند.

اما در صورت احساس درد یا سوزش بعد از تخلیه با پزشک مشورت کنید، زیرا ممکن است علائمی از عفونت ادراری باشد که درمان نکردن آن برای جنین مضر بوده و می تواند به زایمان زودرس بیانجامد.

معمولاً این مشکل نیازی به نگرانی نداشته و بعد از زایمان برطرف می شود. البته تا برطرف شدن کامل مشکل به چند هفته زمان نیاز است. در مواردی هم آسیب ناشی از زایمان واژینال باعث آسیب به مجرای شده و خود باعث بروز این اختلال میشود.

علائم و نشانه ها

با وجود آنکه علت های متعددی برای بروز این مشکل وجود دارد، اما علائم به طور کلی یکسان هستند. این علائم عبارتند از :

• تخلیه بیش از هشت بار در طول روز یا بیش از یک بار در طول شب
• تخلیه ناقص مثانه به دلیل اسپاسم در مثانه یا مجرای ادرار
• تخلیه ناگهانی و یا اختلال در ادرار کردن
• احساس ناراحت کننده و شدید فشار در مثانه که موجب نیاز فوری به تخلیه می گردد.
• بی اختیاری ادراری یا عدم توانایی در کنترل آن
• درد یا احساس سوزش حین ادرار یا بلافاصله بعد از آن، این مشکل احتمالاً نشانه ای از عفونت مجاری است.
• خون در ادرار به مقدار اندک، یا لخته خون، تیره شدن رنگ ادرار به علت دارا بودن خون
• شب ادراری که موجب میشود بیمار از خواب بیدار شود، که می تواند با بی اختیاری شبانه همراه باشد.
• خروج قطره ای ادرار، بعد از اتمام دفع
• نیاز به وارد کردن فشار برای شروع جریان ادرار