نقد فیلم غریب(ایثار و شهادت)
فیلم غریب فیلمی نسبتا ضعیف و کم آبرو بود که تنها با دست به دامن شهدا شدن میخواست خودش را به مفاهیم ایثار و شهادت بچسباند.
اولین چیزی که درباره این فیلم ذوق مخاطب را کور میکند صدا گذاری بد و تدوین ضعیف است . این فیلم پر بود از سکانس هایی که صدا ها و بازی ها با هم همانگ نبودند و زمان های نامتناسب و خلاصه بد اندر بد بود ...
شهید محمد بروجردی که سوژه این فیلم بودند از دو جهت جایگاه ممتاز و والایی در میان شهدای انقلاب اسلامی دارد. اول از جهت مبارزاتی که در سالهای پیش از انقلاب انجام داده است و دوم از جهت پستهای حساسی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در اوج جوانی به عهده گرفته است. شهید بروجردی یکی از ۱۲ نفری بود که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را پایهگذاری کردند. بعد از ورود آیتالله خمینی به ایران و با دستور مستقیم آیتالله بهشتی شهید بروجردی در کنار محسن رضایی مسئولیت تیم حفاظت از رهبر انقلاب را برعهده داشت.شهید بروجردی فقط به واسظه اقدامات نظامیاش نبود که به شهرت رسید. او علاوه بر اقدامات نظامی متعدد و موثری که انجام داد توانست فرماندهان بزرگی مانند شهید محمدابراهیم همت و احمد متوسلیان را آموزش دهد و به جبهههای جنگ بفرستد.
فیلم برداری هم
انچنان چنگی به دل نمیزد و در صحنه های نبرد شهید بروجردی با دشمن ، عدم میزانسن درست و قاب بندی و هدایت کارگردان باعث میشد که مخاطب نتواند نیروهای خودی را از دشمن تمییز دهد و در نتیجه تماشاگر هنگام تماشا دچار سردرگمی میشود .از مشکلات دیگر فیلم برداری و تدوین این که این فیلم از ابتدا برای پرده ی سیمین سینما تهیه و مدون شده بود ، اما نوع فیلم برداری و قاب بندی آن را برای پخش در تلویزیون مناسب کرده است .
دیالوگ های فیلم گاهی آنقدر طولانی ، شعاری و سفارشی میشود که نه تنها تاثیری در مخاطب نمیگذارد بلکه مخاطب بی رغبت شده و آن را پس میزند .حامد عنقا اِبایی ندارد صحنههایی که مینویسد شعاری باشد مشکل این جا است که نحوه بیان این شعارها در تمام طول فیلم حتی یک دست نیست لااقل بهتر بود که در نحوه بیان این شعارها هم دقت کافی صورت میگرفت تا سکانسهای مختلف فیلم کیفیت یکسانی داشته باشند.
از دیگر ایراداتی متنی این فیلم آن که در حدود یک ساعت ابتدایی این اثر سینمایی ، فیلم از یک سرگشتگی و پراکندگی رنج میبرد . پرداخت شخصیتهای عجولانه و ردیف کردن نام تعدادی از شخصیتهای مشهور و موثر در سالهای ابتدایی بعد از انقلاب، آنهم در چند جمله و دیالوگ گذرا، به ایجاد این فضا دامن زده است. کلیت قصه نیز سوای بهکارگیری سکانسهای متعدد تیراندازی، مفهوم مهمی را برای مواجهه و دریافت بیننده، فراهم نمیکند. این درحالی است که موضوع «کردستان» با وجود گذر چند دهه ، همچنان آنقدر اهمیت دارد که به دغدغه ذهنی تمامی مردم جامعه تبدیل شود.
برای این که قهرمان در نزد مخاطب ساخته شود ، به طوری که با او همذات پنداری کند ، به همان اندازه که قهرمان باهوش و قدرتمند است ، ضد قهرمان نیز باید باهوش و قدرتمند باشد تا من مخاطب از غلبه ی نهایی قهرمانم بر دشمنش خرسند شود. اما در فیلم غریب نه تنها قدرت و هوش خاصی از شهید بروجردی نمیبینیم ، بلکه شاهد کاک شوان ضد قهرمانی هستیم که بشدت احمق و ضعیف است . این نوع شخصیت پردازی موجب میشود که وقتی قهرمان ما بر دشمنش چیره میشود ، نه تنها حس هیجانی در مخاطب بر انگیخته نمیشود ، بلکه موضوع به آن بزرگی و مهمی تنها در چشم من مخاطب نازل و بعضا بی اهمیت جلوه کند .
غریب سیمرغ باران شد و این سیمرغ ها دیگر اعتبار گذشته را ندارند گاهی احساس میکنم سازمان اوج برای جبهه ای که دارد در آن با خیالات خودش میجنگد ؛ به به و چه چه بزرگواران حکومتی را برمیانگیزد وگرنه آنچه ما دیدیم آنچنان شاهکاری نبود.
خلاصه آنکه هرچند برخی فیلمسازانی که دارد درباره ایثار وجنگ و مفاهیم ارزشی میگوند دارند لااقل از کارگردانی خوب خودشان هم رونمایی میکنند اما بیشتر بزرگواران در ای وادی آمده اند تا خودی نشان دنهند و اصلا هنر و ارزش های هنری و روح هنر برایشان مهم نیست و فقط به فکر جایی دست وپا کردن در این دار و دسته هستند.
با رادت به استاد بزرگوارم علی اکبر حسنوند
یگانه ابطحی