استیبل کوین متمرکز
استیبل کوین‌های متمرکز معمولا توسط یک ارز فیات پشتیبانی می‌شوند. مانند ارزدیجیتالی که با پشتوانه دلار در بازار باشد و قیمت هر واحد از آن برابر با یک دلار باشد. این نوع ارزهای دیجیتال می‌توانند به هر شکلی در بیایند. به‌عنوان مثال استیبل کوین یورو در بازار به منزله یوروی دیجیتالی محسوب می‌شود. استیبل کوین یوان (واحد پول چین) به منزله یوان دیجیتالی در بازار شناخته می‌شود.
این نوع استیبل کوین‌ها برای این‌که معتبر باشند، باید پشتوانه مالی به شکل همان ارز هم داشته باشند. به این ترتیب باید یک شرکتی این وظیفه را برعهده بگیرد و این پشتیبانی را تقبل کند. در این‌صورت این نوع استیبل کوین‌ها وابسته به وجود آن شرکت می‌شوند و کنترل آن‌ها به‌صورت کاملا متمرکز و از طریق همین شرکت‌ها شورت می‌پذیرند.
استیبل کوین غیرمتمرکز
استیبل کوین‌های غیرمتمرکز یا همان توزیع شده یکی دیگر از انواع استیبل کوین‌ها هستند که عموما با دارایی‌های غیرمتمرکز پشتیبانی می‌شوند. به این ترتیب دیگر شرکتی نیاز نیست پشت آن باشد که آن را پشتیبانی و کنترل کند. به این ترتیب سیستم به‌صورت اتوماتیک این‌کار را انجام خواهد داد و از اعتماد بیشتری نیز برخوردار خواهد بود. ارز دیجیتال DAI نیز یکی از همین استیبل کوین‌ها است. در ادامه بیشتربا این نوع استیبل کوین‌ها آشنا خواهیم شد.
توکن دای (DAI) چرا ایجاد شد؟
ارزهای دیجیتال مثل بیت‌کوین و اتریوم و... نوسان قیمت زیادی دارند. این مسئله باعث شد تا سرمایه‌گذاران و توسعه دهندگان به فکر ارز دیجیتالی باشند که دارای ارزشی ثابت و همیشه پایدار باشد. به این نوع ارزهای دیجیتال اصطلاحا استیبل کوین (Stable Coin) گفته می‌شود.
اکو سیستم میکرو دائو و توکن دای نیز از همچین سیستمی پیروی می‌کند. به‌طوری که هر دای همواره برابر یک دلار است. شما می‌توانید دای را خرج کنید، در انتقالات بین‌المللی استفاده کنید و یا آن را پس‌انداز کنید. درواقع دای یک نوع دلار دیجیتالی غیرمتمرکز است که هیچ کشور و یا شرکتی بر آن تسلط و نفوذ ندارد. این یعنی وقتی شما ۱۰۰۰ واحد توکن دای (DAI) دارید، معادل آن است که ۱۰۰۰ دلار پول نقد دارید.
ارزدیجیتال دای چه مشکلی را حل می‌کند؟
حتما نام تتر (Tether) را شنیده‌اید. تتر درواقع یکی از اولین استیبل کوین‌ها در ارزهای دیجیتال محسوب می‌شود که برای اولین‌بار از بستر اتریوم منشعب شد. هر تتر همواره و به‌شکل ثابت برابر با یک دلار است. اما داستان به این راحتی هم نیست که هر کس به نام یک کوین، پول چاپ کند.
شرکت تتر برای تضمین اعتبار توکن‌های خود، به ازای هر تتری که منتشر می‌کند، یک دلار در حساب بانکی خود واریز می‌کند. به این ترتیب تمام تترهای دنیا با پشتوانه دلارِ موجود در حساب بانکی شرکت تتر معتبر خواهند بود.
ارز دیجیتال تتر پس از مدت کمی در دنیای ارزهای دیجیتال به محبوبیت فراوانی رسید. استیبل کوین‌های مختلفی نیز با پشتوانه‌های مختلف با همین روش در بازار ایجاد شدند که همه آن‌ها به یک شکل عمل می‌کردند.
اما همیشه این شک وجود دارد که آیا شرکت تتر به اندازه تترهای منتشر شده، پشتوانه بانکی کافی دارد یا خیر؟
مسئله جالب شد، چون تتر یک استیبل کوین متمرکز است. اگر شرکت تتر به اندازه تترهایی که چاپ می‌کند، موجودی دلار در حساب بانکی خود نداشته باشد، عملا درحال چاپ پول است. فکر کنید که شما در یک دستگاه کپی هر قدر که دوست دارید، پول چاپ کنید و آن را در دنیای واقعی خرج کنید. این یعنی یک فاجعه بین‌المللی.
بارها و با همین اتهام، پای شرکت تتر به دادگاه کشیده شده است. همچنین شرکت‌های حسابرسی متعددی به‌طور مرتب حساب‌های شرکت تتر را حسابرسی می‌کنند. تا کنون که این مطلب را می‌نویسم، هیچ گزارش تخلفی در این رابطه برای شرکت تتر وجود ندارد. یعنی شرکت تتر به اندازه تترهایی که منتشر کرده است، معادل دلاری در حساب‌های خود دارد.
اما این باز هم مشکل عدم اعتماد را حل نمی‌کند. اگر ما قرار بود به چنین سیستمی اعتماد کنیم که بانک‌های مرکزی در دولت‌ها اعتبار بیشتری داشتند. این درحالی است که هدف از توسعه ارزهای دیجیتال، ارائه پروژه‌ها در قالب یک اقتصاد غیرمتمرکز (Decentralized Finance) بوده است. اقتصادی که در انحصار یک دولت یا یک شرکت نباشد، تا فسادی هم به‌وجود نیاید.
راه حل توکن دای (DAI)
ارز دیجیتال دای (DAI) یک راه‌حل برای رفع این مشکل ارائه داده است. دای یک ارز دیجیتال با قیمت ثابت (stable coin) اما بدون نیاز به پشتوانه دلاری و کاملا غیرمتمرکز است. این یعنی برخلاف تتر، دای نیازی به پشتوانه دلاری ندارد. به این ترتیب هیچ فرد یا سازمانی هم نمی‌تواند آن را کنترل کند.
