فضیلت های ۶۴ گانه امیرالمومنین (علیه السلام) از زبان پیامبر (صل الله علیه و آله)
در خطبه غدیریه پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله ۶۴ فضیلت از فضایل امیرالمومنین برشمرده شده است.
علی بن ابی طالب علیه‌السلام برادر، وصی و جانشین من در میان امّت و امام پس از من است.
جایگاه او نسبت به من، مثل جایگاه هارون نسبت به موسی است، به جز این که پیامبری پس از من نخواهد آمد.
او صاحب اختیارتان پس از خدا و رسول است.
او نماز را به پا داشته و در ركوع، زكات پرداخته و پیوسته خداخواه بوده است.
خداوند او را برایتان صاحب اختیار و امام قرار داده، پیروی او را بر مهاجران و انصار و آنان كه به نیكی از ایشان پیروی می كنند و بر صحرانشینان و شهروندان و عجم و عرب و آزاد و برده و كوچك و بزرگ و سفید و سیاه و بر هر یكتاپرست لازم شمرده است.
پس از من به فرمان پروردگار، علی علیه‌السلام ولی و صاحب اختیار و امام شماست. آن گاه امامت در فرزندان من از نسل علی علیه‌السلام خواهد بود. این قانون تا برپایی رستاخیز كه خدا و رسول او را دیدار كنید دوام دارد.
آن چه پروردگارم از كتاب خویش و حلال و حرامش به من آموخته، در اختیار علی علیه‌السلام نهاده ام.
هان مردمان! او را برتر بدانید. چرا كه هیچ دانشی نیست مگر این كه خداوند آن را در جان من نبشته و من نیز آن را در جان پیشوای پرهیزكاران، علی علیه‌السلام، ضبط كرده ام.
او (علی) پیشوای روشنگر است كه خداوند او را در سورۀ یاسین یاد كرده كه: «وکل شیئی احصیناه فی امام مبین= و دانش هر چیز را در امام روشنگر برشمرده ایم»
هان مردمان! از علی علیه‌السلام روی برنتابید. و از امامتش نگریزید. و از سرپرستی اش روی برنگردانید.
او [شما را] به درستی و راستی خوانده و خود نیز، بدان عمل می نماید. او نادرستی را نابود می كند و از آن باز می دارد.
در راه خدا نكوهش سرزنش گران او را از كار باز ندارد.
او نخستین مؤمن به خدا و رسول اوست و كسی در ایمان، به او سبقت نجسته.
او جان خود را فدای رسول الله نموده و با او همراه بوده است.
تنها اوست كه همراه رسول خدا عبادت خداوند می كرد و جز او كسی چنین نبود.
اولین نمازگزار و پرستشگر خدا به همراه من است. از سوی خداوند به او فرمان دادم تا [در شب هجرت] در بستر من بیارامد و او نیز فرمان برده، پذیرفت كه جان خود را فدای من كند.
هان مردمان! او رابرتر دانید، كه خداوند او را برگزیده؛ و پیشوایی او را بپذیرید، كه خداوند او را برپا كرده است.
هان مردمان! او از سوی خدا امام است و هرگز خداوند توبه منكر او را نپذیرد و او را نیامرزد. این است روش قطعی خداوند درباره ناسازگار علی و هرآینه او را به عذاب دردناک پایدار كیفر كند. از مخالفت او بهراسید و گرنه در آتشی درخواهید شد كه آتش گیرۀ آن مردمانند؛ و سنگ، كه برای حق ستیزان آماده شده است.
هان مردمان! علی را برتر دانید؛ كه او برترین مردمان از مرد و زن پس از من است؛ تا آن هنگام كه آفریدگان پایدارند و روزی شان فرود آید.
هان! بدانید جبرئیل از سوی خداوند خبرم داد: «هر آن كه با علی بستیزد و بر ولایت او گردن نگذارد، نفرین و خشم من بر او باد!»
[هان!] تقوا پیشه كنید و از ناسازگاری با علی بپرهیزید.
هان مردمان! همانا او هم جوار و همسایه خداوند است كه در نوشته ی عزیز خود او را یاد كرده و دربارۀ ستیزندگان با او فرموده: «تا آنكه مبادا كسی در روز رستخیز بگوید: افسوس كه دربارۀ همجوار و همسایه ی خدا كوتاهی كردم...»
هر آن كه من سرپرست اویم، این علی سرپرست اوست. و او علی بن ابی طالب است؛ برادر و وصی من كه سرپرستی و ولایت او حكمی است از سوی خدا كه بر من فرستاده شده است.
هر آن كه من سرپرست اویم، این علی سرپرست اوست. و او علی بن ابی طالب است؛ برادر و وصی من كه سرپرستی و ولایت او حكمی است از سوی خدا كه بر من فرستاده شده است.
هان! بدانید كه آنان امانتداران خداوند در میان آفریدگان و حاكمان او در زمین اویند.
هرگز به جز این برادرم، كسی نباید امیرالمؤمنین خوانده شود. هشدار كه پس از من امارت مؤمنان برای كسی جز او روا نباشد.
مردمان! كیست سزاوارتر از شما به شما؟ گفتند خداوند و پیامبر او! سپس فرمود: آگاه باشید! آن كه من سرپرست اویم، پس این علی سرپرست اوست! خداوندا دوست بدار آن را كه سرپرستی او را بپذیرد و دشمن بدار هر آن كه او را دشمن دارد و یاری كن یار او را؛ و تنها گذار آن را كه او را تنها بگذارد.
این علی است برادر و وصی و نگاهبان دانش من.
اوست جانشین من در میان امّت و بر گروندگان به من و بر تفسیر كتاب خدا كه مردمان را به سوی او بخواند و به آن چه موجب خشنودی اوست عمل كند و با دشمنانش ستیز نماید.
او پشتیبان فرمانبرداری خداوند و بازدارنده از نافرمانی او باشد.
همانا اوست جانشین رسول الله و فرمانروای ایمانیان و پیشوای هدایتگر از سوی خدا و كسی كه به فرمان خدا با پیمان شكنان، رویگردانان از راستی و درستی و به در رفتگان از دین پیكار كند.
پروردگارا! اكنون به فرمان تو چنین می گویم: خداوندا! دوستداران او را دوست دار. و دشمنان او را دشمن دار. پشتیبانان او را پشتیبانی كن. یارانش را یاری نما. خودداری كنندگان از یاری اش را به خود رها كن. ناباورانش را از مهرت بران و بر آنان خشم خود را فرود آور.
هان مردمان! خداوند عزّوجلّ دین را با امامت علی تكمیل فرمود. اینك آنان كه از او و جانشینانش از فرزندان من و از نسل او - تا برپایی رستاخیز و عرضه ی بر خدا - پیروی نكنند، در دو جهان كرده ه ایشان بیهوده بوده است و در آتش دوزخ ابدی خواهند بود، به گونه ای كه نه از عذابشان كاسته و نه برایشان فرصتی خواهد بود.
هان مردمان! این علی یاورترین، سزاوارترین و نزدیك ترین و عزیزترین شما نسبت به من است. خداوند عزّوجلّ و من از او خشنودیم.
آیه رضایتی در قرآن نیست مگر این كه درباره ی اوست. و خدا هرگاه ایمان آوردگان را خطابی نموده به او آغاز كرده [و او اولین شخص مورد نظر خدای متعال بوده است ] .
آیه ی ستایشی نازل نگشته مگر درباره ی او. و خداوند در سوره ی «هل أتی علی الإنسان» گواهی بر بهشت [رفتن ] نداده مگر بری او، و آن را در حق غیر او نازل نكرده و به آن جز او را نستوده است.
هان مردمان! او یاور دین خدا و دفاع كننده ی از رسول اوست. او پرهیزكار پاكیزه و رهنمای ارشاد شده [به دست خود خدا] است.
پیامبرتان برترین پیامبر، وصی او برترین وصی و فرزندان او برترین اوصیایند.
فرزندان من از صلب و نسل امیرالمؤمنین علی است.
مبادا شما به علی رشك ورزید كه كرده هایتان نابود و گام هایتان لغزان خواهدشد.
آگاه باشید! كه با علی نمی ستیزد، مگر بی سعادت. و سرپرستی او را نمی پذیرد مگر رستگار پرهیزگار. و به او نمی گرود، مگر ایمان دار بی آلایش.
سوگند به خدا كه سوره ی والعصر درباره ی اوست: «به نام خداوند همه مهر مهر ورز. قسم به زمان كه انسان در زیان است.» مگر علی كه ایمان آورده و به درستی و شكیبایی آراسته است.
هر كس پایه كار خویش را مهر و یا خشم علی در دل قرار دهد [بداند كه ارزش عمل او وابسته به آن است.]
مردمان! نور از سوی خداوند عزّوجل در جان من، سپس در جان علی بن ابی طالب، آن گاه در نسل او تا قائم مهدیعلیه‌السلام - كه حق خدا و ما را می ستاند - جای گرفته.
علی و پس از او فرزندان من از نسل او، داری كمال شكیبایی و سپاسگزاری اند.
اینك جانشینی خود را به عنوان امامت و وراثت به امانت بر جای می گذارم در نسل خود تا برپایی روز رستاخیز.
همانا خداوند امر و نهی خود را به من فرموده و من نیز به دستور او دانش آن را نزد علی نهادم.
صراط مستقیم خداوند منم كه شما را به پیروی آن امر فرموده. پس از من علی است و آن گاه فرزندانم از نسل او، پیشوایان راه راستند كه به درستی و راستی راهنمایند و به آن حكم و دعوت كنند.
بدانید كه همانا من انذارگرم و علی مژده دهنده.
بدانید كه من پیامبرم و علی وصی من است.
من والد آنانم و ایشان از نسل علی خواهند بود.
این علی است كه پس از من شما را آگاه می كند.
شما را می خوانم كه پس از پایان خطبه با من و سپس با علی دست دهید تا با او بیعت كرده و به امامت او اقرار نمایید.
من با خداوند و علی با من پیمان بسته و من اكنون از سوی خدای عزّوجل برای امامت او پیمان می گیرم. «[ای پیامبر ]آنان كه با تو بیعت كنند، هر آینه با خدا بیعت كرده اند. دست خدا بالای دستان آنان است. و هر كس بیعت شكند، بر زیان خود شكسته، و آن كس كه بر پیمان خداوند استوار و باوفا باشد، خداوند به او پاداش بزرگی خواهد داد.
پس اگر زمان بر شما دراز شد و كوتاهی كردید یا از یاد بردید، علی علیه‌السلام صاحب اختیار و تبیین كننده ی بر شماست.
خداوند عزّوجل او را پس از من امانتدار خویش در میان آفریدگانش نهاده. همانا او از من و من از اویم. و او و فرزندان من از جانشینان او، پرسش های شما را پاسخ دهند و آن چه را نمی دانید به شما می آموزند.
مأمورم که از شما بیعت بگیرم كه دست در دست من نهید در مورد پذیرش آن چه از سوی خداوند آورده ام دربارۀ علی امیرالمؤمنین و اوصیای پس از او كه آنان از من و اویند. و این امامت به وراثت پایدار است.
قرآن بر شما روشن می كند كه امامان پس از علی، فرزندان اویند و من به شما شناساندم كه آنان از او و از من است. چرا كه خداوند در كتاب خود می گوید: «امامت را فرمانی پایدار در نسل او قرار داد...»
خداوند عزّوجل به من دستور داده كه از زبان شما اقرار بگیرم و پیمان ولایت علی امیرالمؤمنین علیه‌السلام را محكم كنم
اینك با خداوند بیعت كنید و با من پیمان بندید و با علی امیرالمؤمنین علیه‌السلام و حسنین و امامان پس از آنان از نسل آنان كه نشانه ی پایدارند در دنیا و آخرت.
به علی با لقب امیرالمؤمنین سلام كنید.
هر آینه برتری های علی بن ابی طالب نزد خداوند عزّوجل - كه در قرآن نازل فرموده - بیش از آن است كه من یكباره برشمارم. پس هر كس از مقامات او خبر داد و آن ها را شناخت او را تصدیق و تأیید كند.
آن كس كه از خدا و رسولش و علی علیه‌السلام و امامانی كه نام بردم، پیروی كند، به رستگاری بزرگی دست یافته است.
سبقت جویان به بیعت و پیمان و سرپرستی او و سلام بر او با لقب امیرالمؤمنین، رستگارانند و در بهشت های پر بهره خواهند بود.
