ارزش و مقام والای امام حسین (ع) در درگاه الهی به اندازه ای است که حتی با گریه و عزاداری برای آن حضرت می توان از گناهان رهایی یافت. روایات فراوانی از پیامبر اکرم (ص) و امامان معصوم(ع) درباره ثواب عزاداری و گریستن بر مصائب امام حسین (ع) و اهل بیت آن حضرت نقل شده است که در آنها شیعیان به این امر تشویق و ترغیب شده اند.
ایام محرم و عزاداری و گریستن بر مصیبت امام حسین(ع) فرصتی برای تزکیه است، زیرا به واسطه اشک ریختن بر مصائب حضرت، بسیاری از حجاب های ایجاد شده به واسطه گناهان کوچک و بزرگ بر اطرف قلب انسان، پس زده میشود و زمینه را برای دریافت هدایت های الهی آمادهتر میکند، تجربه شخصی تمام کسانی که در مراسم عزاداری امام حسین(ع) شرکت می کنند، بر این موضوع صحه میگذارد، زیرا شاهد هستیم که بسیاری از اموراتی که تا قبل از آن گره خورده بود، به واسطه عزاداری بر امام حسین(ع) باز میشوند.
بر این اساس در روایت مشهوری امام رضا (ع) به ابن شبیب فرمودند:
یا ابن شبیب اِنْ بَکَیْتَ عَلَی الحُسَینِ علیه السّلام حَتّی تَصیرَ دُمُوعُکَ عَلی خَدَّیْکَ غَفَرَ اللّهُ لَکَ کُلَّ ذَنْبٍ اَذْنَبْتَهُ صَغیرا کانَ اَوْ کَبیراً قَلیلا کانَ اَوْ کثیراً؛ ای پسر شبیب اگر بر حسین(ع) گریه کنی تا اینکه اشکهایت بر گونههایت جاری شود، خداوند گناهانی که مرتکب شدی، چه بزرگ و چه کوچک، چه کم و چه زیاد را میبخشد».(بحارالأنوار ج 44ص 285-عیون أخبارالرضا(ع)، ج1 ص 299)
بنابراین عزاداری برای سیدالشهداء(ع) در ماه محرم را باید فرصتی برای سبک کردن قلب و روح از گناهان قلمداد کرد تا بتوان با توان بیشتر در سایر ماه ها زندگی کرد.
از سوی دیگر ما عنوان مسلمان و محبان اهل بیت عصمت و طهارت(ع) وظیفه داریم تا از سیره این بزرگواران اطاعت نمائیم و در جایی که عقل و درایت قدرت حل مسائل و شبهات را ندارد، نباید کلیات مسائل را زیر سؤال برد.
بنابراین میدانیم یکی از سیرههای اهل بیت(ع) عزاداری بر مصائب امام حسین(ع) بود تا جایی که روایتی از امام زمان(عج) نقل شده است که می فرمایند: اگر روزگار مرا به تأخیر انداخت و مقدرات از یاری و نصرت تو در روز عاشورا باز داشت، هر آینه من صبح و شام بر تو ندبه میکنم و به جای قطرات اشک، بر تو خون میگریم؛ فَلَئِنْ أَخَّرَتْنِی الدُّهُورُ وَ عَاقَنِی عَنْ نُصْرَتِکَ الْمَقْدُورُ وَ لَمْ أَکُنْ لِمَنْ حَارَبَکَ مُحَارِباً وَ لِمَنْ نَصَبَ لَکَ الْعَدَاوَةَ مُنَاصِباً فَلَأَنْدُبَنَّکَ صَبَاحاً وَ مَسَاءً وَ لَأَبْکِیَنَّ عَلَیْکَ بَدَلَ الدُّمُوعِ دَماً». (بحارالانوار، ج98، ص148).
در کامل الزیارات می خوانیم که امام سجاد(ع) باقی مانده عمرشان پس از عاشورا همواره می گریستند و هرگز خاطره عاشورا در ذهنشان کمرنگ نمی شد.
باید گفت:محور سلوک با گریه بر سیدالشهدا امام سجاد(ع) است و اگر کسی بخواهد به این وادی راه پیدا کند باید از مدخل امام سجاد(ع) وارد این میدان شود.
یکی از اصحاب گفت:
آقا چه خبر است؟ 34 سال پیش، حادثه ای رخ داده.
امام سجاد(ع) در پاسخ از جناب یعقوب(ع) یاد کرد.
حضرت فرمودند:یعقوب 11 پسر داشت. یکی از پسرانش غایب شد. آنقدر گریه کرد که «وَابْیَضَّتْ عَیْنَاهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ کَظِیمٌ» (سوره یوسف؛آیه 84) هرگز کسی گریه جناب یعقوب را مذمت نکرده است. حتی قرآن هم یعقوب را می ستاید. گرچه کسانی یعقوب را سرزنش می کردند:«تَالله تَفْتَأُ تَذْکُرُ یُوسُفَ حَتَّی تَکُونَ حَرَضًا أَوْ تَکُونَ مِنَ الْهَالِکِینَ». (سوره یوسف؛آیه 85)
امام صادق (علیه السلام) فرمودند: «کلُّ الْجَزَعِ وَ الْبُکاءِ مَکرُوهٌ سِوَی الْجَزَعُ وَ الْبُکاءُ عَلَی الحُسَینِ (علیه السّلام)»؛ هر نالیدن و گریه ای مکروه است، مگر ناله و گریه بر حسین علیه السلام. (بحار الانوار، ج. 45، ص. 313)
همچنین در حدیث دیگری فرموده اند :
گریه کننده جدَّم از جای خود برنمی خیزد، مگر اینکه مانند روزی که از مادر متولد شده از گناهان پاک است. ( کتاب الکسیر العبادات)
حضرت فاطمه(س)فرمودند:
هرگاه گریه کنندگان بر حسینم داخل بهشت شوند، من هم داخل بهشت می شوم. ( اشک حسینی سرمایه شیعه» به نقل از البکا ص 86)
امام محمد باقر (علیه السلام) از امام سجاد نقل می کند :
هر مؤمنی که برای کشته شدن امام حسین علیه السلام گریان شود، به طوری که اشک بر صورتش جاری شود، خداوند متعال غرفه هایی در بهشت برای او آماده می کند که مدتی طولانی در آن ها ساکن باشد، و هر مؤمنی که به دلیل آزار و اذیتی که از دشمنان در دنیا به ما رسیده، گریان شود، به گونه ای که اشک بر صورتش جاری شود، خدای متعالی در بهشت، او را در جایگاه صدق ساکن می گرداند، و هر مؤمنی که به خاطر ما اذیتی به او رسیده باشد و به سبب این اذیت و آزار، چشمانش گریان و اشکش بر گونه اش جاری شود، خداوند هر آزار و اذیت را از او برگرداند و روز قیامت او را از خشم خود و آتش جهنم ایمن سازد. (کامل الزیارات/201)
امام صادق (علیه السلام) می فرماید :
خدا حیا می کند گریه کننده بر حسین ابن علی علیه السلام را عذاب نماید. ( اشک حسینی سرمایه شیعه» به نقل از البکا ص 94)
البته باید توجه داشت که گریستن برای امام حسین(ع) به تنهایی کافی نیستبلکه باید همراه با تقویت ایمان و اصلاح رفتار شخص بر اساس دستورات دین اسلام باشد، در غیر این صورت هیچ انسانی بدون تغییر در رفتار و کردار خود در بندگی خدا و عزم بر توبه، برای دریافت رحمت خداوند شایستگی نخواهد داشت. به طور کلی تمام فضائل گریه بر امام حسین (ع) فقط شامل افرادی می شود که در مسیر بندگی خدا، مصمّم و عملگرا باشند، نه به جای ایمان به خداو عمل به وظایف شرعی، فقط به گریه در ماه محرّم بپردازند. بنابراین در ابتدا باید تصمیم به توبه واقعی و قلبی گرفت، سپس با یاد مصیبت های امام حسین علیه السلام گریست و قلب خود را از ناپاکیها و آلودگی ها پاک کرد.