کلمه ولایت به گوش شیعه آشناست. ما همیشه به عنوان شیعه خود را دارای ولایت می دانیم.
اگر کسی تمام عمر را روزه بگیرد و تمام اموالش را در راه خدا بدهد اما با ولی خدا ولایت نداشته باشد، همه آنچه انجام داده است، بیهوده و بی اثر است.
ولایت در دنباله بحث نبوت است.پیغمبر برای ساختن انسان از طریق کارخانه انسان سازی می آید.کارخانه انسان سازی، جامعه و نظام اسلامی است.
جامعه اسلامی جامعه ای است که در رأس آن خدا حکومت می کند، قوانین آن خدایی است و حدود الهی در آن جاری می شود و دین خدا اجرا می شود مانند مدینه النبی که نایب خدا در جامعه مدینه پیغمبر بود.
تفاوت جامعه اسلامی و غیر اسلامی
در جامعه اسلامی هر که بیاید انسان می شود، اگر انسان کامل هم نشود، مجبور می شود به رفتار انسان ها حکومت کند.
در جامعه غیر اسلامی و غیر الهی آدم ها می خواهند خوب باشند، نمی توانند، شما دلت می خواهد متدین باشی، نمی توانی، دلت می خواهد ربا ندهی و نخوری، نمی شود!همه عوامل انسان را از یاد خدا دور می کند.
اما در جامعه اسلامی عکس قضیه است؛ همه چیز انسان را به یاد خدا می اندازد. اگر جامعه زمان پیغمبر ۵۰ سال ادامه پیدا می کرد، همه دلهای منافق را هم مومن می ساخت.
پیامبر برای تشکیل جامعه اسلامی نیاز به یک جمع به هم پیوسته متحد دارای ایمان راسخ و معتقد نیاز دارد. بنابراین در گام اول این جبهه را در مقابل جبهه کفر ایجاد می کند.
این عده در میان جامعه جاهلی مکه زندگی می کنند، اگر بخواهد این جریان باریک که به نام اسلام و مسلمین به وجود آمد، در میان آن جامعه جاهلی پرتعارض باقی بماند، باید آنان را آنچنان به هم متصل و مرتبط کند که هیچ عاملی نتواند اینها را از یکدیگر جدا کند. بین اینها و جبهه های دیگر جدایی می اندازد.
این پیوستگی مسلمانان جبهه آغاز دین، ولایت نام دارد.
تعریف ولایت
ولایت به هم پیوستگی و هم جبهگی و اتصال شدید یک عده انسانی که دارای یک فکر واحد و جویای یک هدف واحدند.
چرا که اگر ولایت نداشته باشند، میانشان اختلاف به وجود می آید. بعدها که جامعه اسلامی به یک امت عظیمی تبدیل می شود باز هم ولایت لازم است.
مثالی دیگر جمع کوچک تشیع در زمان خلافت های ضد شیعی و ضد اسلامی است.
ائمه یک به هم پیوستگی عجیبی میان شیعیان ایجاد کردند تا در سایه این ولایت بتوانند جریان تشیع را در میان سایر جریان ها حفظ کنند.
آنچه سبب بقای جریان شیعه شده است ولی ای است که ولایت را در میان پیروان خود توجیه می کند و الا شیعه هزاران بار از بین رفته بود.
بنابراین ولایت شیعیان با هم معلوم شد.
آیات جلسه: آیات ۱ تا ۴ سوره ممتحنه
شأن نزول آیات مربوط به حاطب ابن ابی بلتعه است.
بسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِيمِ
به نام خدا که رحمتش بی‌اندازه است و مهربانی‌اش همیشگی
ای اهل ایمان! دشمنان من و دشمنان خودتان را دوستان خود مگیرید، شما با آنان اظهار دوستی می کنید، در حالی که آنان به طور یقین به آنچه از حق برای شما آمده کافرند، و پیامبر و شما را به خاطر ایمانتان به خدا که پروردگار شماست [از وطن] بیرون می کنند، [پس آنان را دوستان خود مگیرید] اگر برای جهاد در راه من و طلب خشنودیم بیرون آمده اید [چرا] مخفیانه به آنان پیام می دهید که دوستشان دارید؟ در حالی که من به آنچه پنهان می داشتید و آنچه آشکار کردید داناترم، و هر کس از شما با دشمنان من رابطه دوستی برقرار کند، مسلماً از راه راست منحرف شده است.
ولی خودتان نگیرید یعنی هم جبهه خودتان ندانید، درکنار خودتان ندانید بلکه رو به رو و دشمن با خودتان ببینید.
اگر بر شما چیره شوند، دشمنانتان خواهند بود، و دست هایشان را [به اسارت، آزار و کشتن] و زبان هایشان را به [بدگویی، تحقیر و ناسزا] بر ضد شما می گشایند، و آرزو دارند که ای کاش شما هم کافر شوید.
آن کسانی که دین شما، ایمان شما به زیان آنهاست و آنها همت بر نابودی دین و ایمان شما گماشته اند هرگز با شما مهربان و دوست نخواهند بود، دشمن شما خواهند بود، خیال نکنید که آزاد و راحت می گذارند شما مسلمان بمانید و به وظایف اسلامی تان عمل کنید.
روز قیامت [که کیفر دوستی با دشمنان داده شود] خویشان و فرزندانتان سودی به حال شما ندارند، خدا میان شما و آنان جدایی می اندازد، و خدا به آنچه انجام می دهید، بیناست.
مسلماً برای شما در ابراهیم و کسانی که با اویند سرمشقی نیکوست، آن گاه که به قوم خود گفتند: ما از شما و آنچه به جای خدا می پرستید بیزاریم، ما به شما کافریم و میان ما و شما دشمنی و کینه همیشگی پدیدار شده است، تا آن زمان که به خدای یگانه ایمان آورید. [آری، ابراهیم و مؤمنان جز اعلام بیزاری سخنی با بت پرستان نداشتند] مگر سخن ابراهیم به پدرش که گفت: من برای تو [در صورتی که دست از دشمنی و کینه با حق برداری] آمرزش خواهم خواست و در برابر خدا به سود تو اختیار چیزی را ندارم. پروردگارا! بر تو توکل کردیم، و به سوی تو بازگشتیم، و بازگشت به سوی توست.
منبع: خلاصه بحث ولایت کتاب طرح کلی اندیشه اسلامی در قرآن
