به هر مسیر یا تونل غیر طبیعی که مابین دو ارگان از بدن ایجاد میشود، فیستول می گویند. شایع ترین نوع فیستول، فیستول مقعدی است که مابین روده و پوست اطراف مقعد ایجاد میشود. بنابراین انتهای راست روده را به مقعد متصل میکند. این مسیر یا تونل موجب میشود، آلودگی ها و میکروب ها و یا حتی در حالت شدیدتر مدفوع از روده به سطح پوست برسد.
فیستول مقعدی نیاز به درمان سریع و فوری دارد، چرا که درمان نکردن آن می تواند وضعیت را وخیم تر کرده و باعث پیشرفت بیشتر بیماری شود.
همان طور که اشاره شد، علت این بیماری عفونت طولانی مدت و درمان نشده است. این عفونت می تواند آسیب ها و بیماریهای مختلفی ایجاد شود، اما مهمترین علت این بیماری آبسه است.
آبسه چیست؟ آبسه در اثر انسداد خروجی غددی که به داخل روده تخلیه می شوند، ایجاد میشود. آبسه تجمع مقدار زیادی عفونت است. این عفونت در طولانی مدت پیشروی کرده و مسیری را ایجاد می کند که تبدیل به فیستول میشود. درمان نکردن فیستول و با تخلیه ناقص عفونت آبسه منجر به فیستول میشود. حدود ۷۰ درصد موارد آبسه به فیستول تبدیل میشود.
اما همیشه هم علت این بیماری آبسه نیست، سایر بیماریهای مرتبط با فیستول عبارتند از :
برای تشخیص و درمان این بیماری بهترین گزینه متخصص جراح عمومی است. این متخصص تسلط کافی بر تشخیص و درمان این بیماری را داشته و می تواند جراحی فیستول را نیز برعهده بگیرد.
برای تشخیص این بیماری می توانید از متخصص بیماریهای عفونت، متخصص پوست و یا حتی پزشک عمومی کمک بگیرید. اما برای درمان ناگزیر به مشورت با متخصص جراح هستید. برای صرفه جویی در درمان و هزینه می توانید از همان ابتدا با متخصص جراح مشورت کنید.
کار تشخیص این بیماری با معاینه ساده بدنی شروع میشود. اما در مراحل بعدی به منظور پیدا کردن محل دقیق فیستول و نوع آن و نیز علت اصلی فیستول انجام آزمایشات دیگر الزامی است. برای این منظور معمولاً انجام کولونوسکوپی؛ آزمایش خون و عکسبرداری و سی تی اسکن توصیه میشود.
برای درمان باید این مسیری که ایجاد شده با جراحی حذف شود. برای جراحی نیز ۲ روش رایج وجود دارد:
در این روش با استفاده از اشعه قدرت مند لیزر مسیر فیستول برش داده شده و محتویات آن تخلیه میشود. لیزر بدون اینکه به دیگر بافت ها آسیب بزند و یا باعث ایجاد درد و خونریزی شود، این بیماری را رفع می کند.
لیزر درمانی سرپایی انجام میشود و بعد از عمل هم نیازی به استراحت در منزل و یا طی کردن دوران نقاهت نیست. بعد از عمل می توانید کارهای روزمره از سر بگیرید.
جراحی سنتی فیستول با استفاده از تیغ جراحی انجام میشود و مسیر فیستول را برش می دهند و محتویات آن تخلیه میشود. برش فیستول بسیار کار حساسی است و بی احتیاطی یا هر اشتباهی باعث آسیب عضله شده و در نتیجه ی آن بیمار دچار بی اختیاری در کنترل گاز روده و مدفوع خواهد شد.
بعد از انجام جراحی بسته به وسعت زخم و محل قرار گیری آن، فیستول را بخیه زده و یا به همان شکل رها می کنند تا از داخل به سمت خارج ترمیم شود. البته فرآیند ترمیم زخم می تواند ماه ها به طول بیانجامد. در این مدت بیمار باید از این زخم به خوبی مراقبت کند و هر روز پانسمان آن را تعویض نماید. برای انجام سنتی باید به بیمارستان مراجعه کنید و جراحی تحت بیهوشی انجام میشود.
برتری های لیزر نسبت به جراحی به روش سنتی موجب شده تا امروزه به ندرت بیماران تن به درمان های جراحی دهند. از این مزیت ها می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
بی تردید همه بیماران از اینکه در بیمارستان بستری شوند، حس بد دارند. خوشبختانه لیزر سرپایی و در کمتر از نیم ساعت انجام میشود. اما برای انجام جراحی به روش سنتی باید حداقل دو الی سه روز را در بیمارستان طی کنید.
در ضمن نوبت گرفتن از بیمارستان برای جراحی ممکن است، درمان را برای هفته ها به تعویق اندازد که در این صورت فیستول پیشرفت کرده و درمان پیچیده تر خواهد شد.
از آنجایی که لیزر اعصاب و عروق آسیب دیده را ترمیم می کند، بیمار حین جراحی یا بعد از آن دردی را احساس نمی کند. اما در روش سنتی چون بخشی از بافت بدن برش خورده بیماران پس از به هوش آمدن درد شدیدی دارند و خونریزی نیز تا روز ها و هفته های بعد ادامه خواهد داشت.
لیزر نیازی به بیهوشی ندارد. تنها ممکن است برای اطمینان خاطر به بیمار بی حسی موضعی تزریق شود. اما در روش سنتی، جراحی در اتاق عمل بیمارستان و تحت بیهوشی انجام میشود. داروی بیهوشی برای بدن مضر بوده و امکان تزریق آن به بیماران قلبی و دیابتی وجود ندارد.
همان طور که توضیح دادیم، برای انجام لیزر برش ایجاد نمی کنند، پس مسلم است که دوره نقاهت بسیار کوتاه بوده و بیماران حداکثر در طی دو الی سه روز می توانند به زندگی عادی بازگردد. در حالی که در روش سنتی، برای ترمیم شدن بافت برش خورده به هفته ها و ماه ها زمان نیاز است.
