یاسین اصلاحی(دانشجوی کارشناسی ارشد ایمونولوژی و مدرس در دانشگاه بوعلی سینا همدان، ایران)
در دنیای درون بدن ما، تعداد بسیار زیادی از میکروارگانیسم‌های کوچک وجود دارند که به آنها میکروبیوم روده می‌گوییم. این میکروب‌ها شامل باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها هستند و به‌صورت مشترک در حفظ و مراقبت از سلامت ما نقش مهمی ایفا می‌کنند. شاید فکر کنید که این میکروب‌ها تنها مزاحم هستند، اما در واقع آنها می‌توانند به ما در مقابل بیماری‌ها و تهدیدات مختلف کمک کنند. در این مقاله به شما خواهیم گفت که این موجودات ریز چگونه می‌توانند به سیستم ایمنی بدن ما کمک کنند و در شرکت در سلامتی ما نقش دارند.
میکروبیوم روده مانند یک شهر شلوغ است که در آن هر نوع میکروب وظیفه خاصی دارد. این میکروب‌ها از زمان تولد با ما همراه هستند و از طریق مواد غذایی و محیطی که در آن زندگی می‌کنیم، به بدن ما می‌آیند. آنها نه تنها در کمک به هضم غذا و تولید ویتامین‌ها نقش دارند، بلکه در برابر تهدیدات و بیماری‌ها نیز ایستادگی می‌کنند.
سیستم ایمنی بدن ما مانند سپری است که به ما در برابر حملات باکتری‌ها و ویروس‌ها محافظت می‌کند. این سیستم شامل سلول‌ها و بافت‌های مختلفی است که همگی در شناسایی و مبارزه با دشمنان بدن ما، فعالیت می‌کنند. همه ما به این سیستم برای حفظ سلامت نیاز داریم، همان‌طور که یک قهرمان به تجهیزات خود برای پیروزی در نبرد نیاز دارد.
میکروبیوم روده به‌عنوان یک مربی عمل می‌کند. میکروب‌های مفید، مثل باکتری‌های پروبیوتیک، به تولید مواد اولیه‌ای به نام آنتی‌بادی‌ها که در مبارزه با عفونت‌ها مؤثرند، کمک می‌کنند. این میکروب‌ها به سیستم ایمنی آموزش می‌دهند که چگونه در برابر تهدیدات آماده شود.
تنوع موجود در میکروبیوم روده بسیار مهم است. هر نوع میکروبی می‌تواند به شیوه خاصی به مبارزه با بیماری‌ها کمک کند. اگر این تنوع کاهش یابد، ممکن است بدن نتواند به خوبی با بیماری‌ها مقابله کند و این می‌تواند مشکلاتی همچون آسم را به همراه داشته باشد.
میکروبیوم‌های روده همچنین مواد مفیدی تولید می‌کنند که به بدن کمک می‌کند التهاب را کاهش دهد و به سلول‌های ایمنی انرژی بدهد. این کمک‌ها باعث می‌شود که سلول‌های ایمنی در برابر میکروب‌ها و عفونت‌ها فعال‌تر باشند.
گاهی اوقات میکروبیوم روده می‌تواند دچار تغییرات شود و در نتیجه بدن نمی‌تواند به درستی از خود دفاع کند. این می‌تواند به بروز بیماری‌هایی مانند دیابت نوع 1 و افراد با مشکلات سیستم ایمنی منجر شود.
بعضی بیماری‌ها مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو به عدم تعادل در میکروبیوم بستگی دارند. وقتی برخی باکتری‌ها کم باشند، ممکن است التهاب و درد در روده افزایش یابد.
میکروبیوم روده نه تنها بر جسم ما، بلکه بر روح و روان ما نیز تأثیر دارد. تحقیقات نشان داده‌اند که این میکروب‌ها در تولید مواد شیمیایی مؤثر بر خلق و خو کمک می‌کنند. مشکلات در میکروبیوم می‌تواند سبب بروز اضطراب و افسردگی شود.
غذاهای غنی از فیبر، مانند میوه‌ها و سبزیجات، می‌توانند به تقویت این جمعیت میکروبی کمک کنند. همچنین غذاهای تخمیری مانند ماست و کلم‌پیچ نیز بسیار مفید هستند.
استرس می‌تواند تأثیر منفی بر این موجودات میکروبی بگذارد. تمریناتی مانند یوگا و مدیتیشن می‌تواند به شما در کاهش استرس کمک کند و به این میکروب‌ها یاری برساند.
استفاده از داروهای آنتی‌بیوتیک باید با احتیاط انجام شود. مصرف بی‌رویه این داروها می‌تواند به میکروبیوم روده آسیب برساند. همیشه با پزشک خود مشورت کنید و از مصرف خودسرانه این داروها پرهیز کنید.
میکروبیوم روده، با وجود اینکه کوچیک و نامرئی است، تأثیر بسیار زیادی بر سلامت ما دارد. آگاهی از نقش این میکروب‌ها و نحوه حمایت از آنها می‌تواند به ما کمک کند تا زندگی سالم‌تری داشته باشیم. با تغذیه مناسب، مدیریت استرس و مراقبت از سلامت میکروبیوم روده، می‌توانیم به حفظ سلامت و بهبود کیفیت زندگی خود بپردازیم.
