نحوه شناسایی درآمد در حسابداری

نحوه شناسایی درآمد در حسابداری

در هر کسب و کاری درآمد بخش عمده ای از گردش مالی آن را تشکیل می دهد. به طور کل درآمد مبلغ بدست آمده از فرآیند عادی عملیات واحد تجاری می باشد که به اسم های دیگر مانند فروش و… نیز نامیده می شود. مبلغی که به عنوان درآمد عملیاتی یک واحد تجاری شناسایی می شود یکی از مهمترین حساب ها جهت تعیین سود و زیان یک تجارت می باشد به همین دلیل در بسیاری از شرکت ها این حساب دستکاری شده و درآمد ها زودتر و یا دیرتر شناسایی می شود. برای جلوگیری از این موضوع و افزایش شفافیت هیات تدوین استاندارد های حسابداری استانداردی را مصوب کرده است که در ایران استاندارد حسابداری شماره 3 با نام درآمد عملیاتی و در استاندارد های بین الملل (IFRS 15) با نام در آمد ازمحل قرارداد با مشتریان مصوب شده است که مفاهیم کلی در هر دو استاندارد یکسان بوده است.
درآمد، همانطور که توسط چارچوب مفهومی IASB تعریف شده است، شامل هر دو درآمد و سود است. درآمد در واقع مبلغی است که در دوره معمول فعالیتهای واحد تجاری حاصل می شود و ممکن است به آن نامهای مختلفی از جمله فروش، کارمزد، سود، سود سهام یا حق الامتیاز گفته شود. درآمد معمولاً بیشترین مقدار در صورت سود و زیان است بنابراین مهم است که به درستی بیان شود. مطالعات آمریکایی نشان داده است که بیش از نیمی از کلاهبرداری های صورت های مالی و الزامات مربوط به تجدید اطلاعات مالی که قبلاً منتشر شده است، شامل دستکاری درآمد است.
مبحث اصلی در حسابداری درآمد عملیاتی عمدتاً معطوف به تعیین زمان شـناخت درآمـد عملیاتی است. درآمد عملیاتی زمانی شناسایی میشود که شواهد کافی مبنی بر وقوع یـک جریان آتی ورودی منافع اقتصادی وجود داشته باشد (یعنی جریان منافع اقتصادی مرتبط با درآمد عملیاتی به درون واحد تجاری محتمل باشـد) و ایـن منـافع را بتـوان بـه گونـهای اتکاپذیر اندازه گیری کرد.
درآمد: افزایش منافع اقتصادی در طول دوره حسابداری به صورت ورودی یا افزایش دارایی ها یا کاهش بدهی هایی که منجر به افزایش حقوق صاحبان سهام می شود، غیر از آنچه مربوط به کمک های شرکت کنندگان در سهام است.
درآمد عملیاتی حاصل از فروش کالا باید زمانی شناسایی شود که کلیه شرایط زیر تحقق یافتـه باشد:

الف) واحد تجاری مخاطرات و مزایای عمده مالکیت کالای مورد معامله را بـه خریـدار منتقـل کرده باشد،

ب) واحد تجاری هیچ دخالت مدیریتی مستمر درحدی که معمولاً با مالکیت همـراه اسـت یـا کنترل مؤثری نسبت به کالای فروش رفته اعمال نکند،

ج) مبلغ درآمد عملیاتی را بتوان به گونه ای اتکاپذیر اندازه گیری کرد،

د) جریان منافع اقتصادی مرتبط با معامله فروش به درون واحد تجاری محتمل باشد، و

پ) مخارجی را که درارتباط با کالای فروش رفته تحمل شده یا خواهد شد بتوان بـه گونـه ای اتکاپذیر اندازه گیری کرد.

هرگاه ماحصل معامل های را که متضمن ارائـه خدمات است بتوان بهگونهای اتکاپذیر براورد کرد، درآمد عملیاتی مربوط باید با توجه به میزان تکمیل آن معامله شناسایی شود. ماحـصل معاملـه، زمانی به گونه ای اتکاپذیر قابل برآورد است که همه شرایط زیر احراز شده باشد:

الف) جریان منافع اقتصادی مرتبط با معامله به درون واحد تجاری محتمل باشد،

ب) مبلغ درآمد عملیاتی را بتوان به گونهای اتکاپذیر اندازهگیری کرد،

ج)میزان تکمیل معامله به گونهای اتکاپذیر قابل اندازهگیری باشد، و

د)مخارجی که درارتباط با ارائـه خدمات تحمل شده یا خواهد شد، به گونهای اتکاپذیر قابل اندازهگیری باشد.

شناسایی درآمد معمولا اگر همه شرایط برقرار باشد فرآیند پیچیده و شواری نخواهد بود و عموما پس از بررسی شرایط اقدام به صدور فاکتور می کنیم و ثبت زیر در این شرایط انجام می شود:

• بدهکاران تجاری(حساب خریدار)
• ارزش افزوده
• درآمد(فروش)

این ثبت در شرایطی که معامله به صورت نسیه انجام می شود زده می شود ولی در زمانی که به صورت نقدی باشد به جای حساب بدهکاران از حساب بانک یا صندوق استفاده میکنیم.
همچنین در خصوص قرارداد هایی که به صورت پیمانکاری می باشد قبلا در یک مقاله جداگانه به آن پرداخته ایم ولی در اینجا نیز به ثبت حسابداری آن اشاره خواهیم کرد.

• مبلغ قابل بازیافت
• ارزش افزوده
• درامد(فروش)

این ثبت زمانی انجام میشود که در پایان سال هستیم و پروژه هنوز به اتمام نرسیده ولی طبق استاندارد ملزم به شناسایی در آمد هر دوره در همان دوره هستیم. در خصوص مبلغی که باید شناسایی شود روش های مختلفی وجود دارد که در مقاله حسابداری پیمانکاری به آن ها اشاره کرده ایم پس پیشنهاد می کنیم آن را نیز مطالعه کنید.
همچنین در پایان پروژه و زمانی که فاکتور را صادر کردیم حساب مبلغ قابل بازیافت بسته و مانده آن به حساب بدهکاران تجاری منتقل می شود.

• بدهکاران تجاری
• مبلغ قابل بازیافت

در خاتمه می توان گفت که این استاندارد از مهمترین استانداردهای حسابداری بوده و تاثیر بسزایی در سود و زیان شرکت ها دارد. همچنین حسابرسان بسیار موشکافانه این حساب را بررسی خواهند کرد پس توصیه ما این است که به طور دقیق شرایط این استاندارد را بررسی و رعایت کنید.
ما در این مقاله سعی کردیم تا بخشی از مهمترین نکات مربوط به این استاندارد مربوط به درآمد را در اختیار شما قراردهیم. امیدوارم که این مقاله برای شما مفید بوده باشد. لطفا در صورت سوال و یا نیاز به هر گونه مشاوره در رابطه با این مقاله و به طور کل در زمینه مالی و حسابداری به سایت و یا اینستاگرام ما به آدرس HESABGOO مراجعه فرمایید.

در صورت نیاز به هرگونه خدمات مشاوره مالیاتی , مشاوره بیمه تامین اجتماعی و انجام خدمات از قبیل تهیه صورت های مالی و پیاده سازی سیستم و کنترل و راهبری و اجرای آن با همکاران ما در تیم حسابداری حسابگو تماس بگیرید و اطمینان داشته باشید که بهترین خدمات در انتظار شماست.