برای ساختن هر چیزی نیاز به یک سری قواعد و اصول و مقررات است تا بتوان نتیجه قابل قبولی را مشاهده کرد. برای ساختن یک ساختمان بسیاری از اصول مهندسی باید در نظر گرفته شود تا آن ساختمان در مقابل کلیه خطرات ایمن بوده و یک سازه کامل شود. یا حتی در مقیاس بزرگتر برای اداره یک کشور حتما قانون اساسی نیاز است که به عنوان یک پایه و اصل قرار گیرد و سایر قوانین در پیروی و در یک راستا به آن نگارش شوند. چارچوب مفهومی نیز در حسابداری به مانند آن قانون اساسی عمل میکند و در واقع یک سری اصول کلی را در نظر گرفته است که استاندارد های حسابداری می بایست در همان چهارچوب نوشته شده و برای اجرا ابلاغ شوند.
از این رو آشنایی با این مفاهیم و دانستن آن برای هر شخصی که حرفه حسابداری را دنبال می کند یک امر حیاتی می باشد زیرا در این صورت درک بسیار بهتری از استاندارد ها خواهد داشت و این تسلط باعث بهبود کیفیت گزارشگری می شود. مفاهیم نظری گزارشگری مالی به مانند استاندارد حسابداری برای اندازه گیری و یا افشا اطلاعات مقیاس تعیین نمی کنند بلکه در رابطه با دیدگاهای به کار گرفته شده در تهیه استاندارد های حسابداری اطلاعاتی را می دهد و همچنین در مواردی که استانداردی برای یک موضوع معین نشده است می تواند راهگشا باشد. در مواردی که بین استاندارد حسابداری و چارچوب مفهومی تناقض وجود دارد , در این شرایط الزامات استاندارد حسابداری ارجعیت خواهد داشت.
چارچوب مفهومی که در سال 1989 میلادی به عنوان تهیه و ارائه صورت های مالی نوشته شده بود در سال 2010 با همکاری هیات تدوین استاندار های بین الملی حسابداری(IASB) و هیات تدوین استانداردهای حسابداری مالی(FASB) تحت عنوان چارچوب مفهومی گزارشگری مالی جایگزین شد.این چارچوب مفهومی جدید دارای چار فصل به شرح زیر است که در ادامه آن ها را برررسی خواهیم کرد:
فصل 1-هدف از گزارشگری مالی با مقاصد عمومی
فصل 2- گزارشگری سازمان ها
فصل 3-خصوصیات کیفی اطلاعات مفید مالی
فصل 4-باقی مانده متن چارچوب مفهومی 1989
چارچوب مفهومی گزارشگری بیان می کند که هدف از گزارشگری مالی با مقاصد عمومی تهیه اطلاعاتی در مورد واحد گزارشگراست که برای سرمایه گذاران , اعتبار دهندگان و سایر بستانکاران جهت تصمیم گیری در مورد تهیه منابع برای سازمان مفید باشد. استفاده کنندگان اطلاعاتی در مورد منابع اقتصادی واحد گزارشگر و یا شکایت بر علیه سازمان و تغییرات آن ها را نیازمند هستند که این اطلاعات می بایست در اختیار آنها قرارگیرد.
صورت های مالی بر مبنای تعهدی تهیه می شوند و سوابق و تراکنش های گذشته را به استفاده کنندگان نشان می دهند و اطلاعاتی در مورد وجوه نقد دریافتی و تعهداتی که در آینده نیازمند خروج منابع از سازمان می باشد اطلاعاتی به آن ها می دهند.
مبنای تعهدی: اثر تراکنش ها و رویداد های مالی زمانی شناسایی می شوند که رخ می دهند(نه زمانی که وجه نقد و یا معادل آن دریافت و پرداخت می شود) و آن ها در حساب ها ثبت میشوند و در صورت های مالی دوره و در جای مرتبط گزارش می شود.
ثبات رویه(Going concern):به طور معمول فعالیت عملیاتی سازمان در آینده ادامه دار خواهد بود. در صورتی که نگرانی وجود داشته باشد که سازمان نیتی برای تصفیه و توقف عملیات خود دارد صورت های مالی باید بر این اساس تهیه گردد.
به طور کلی اطلاعاتی که در صورت های مالی ارائه می شود طبق چارچوب مفهومی باید دارای خصوصیاتی باشد که در ادامه به آن ها اشاهره خواهیم کرد.
خصوصیات کیفی در دو نوع خصوصیات کیفی اساسی و خصوصیات کیفی بهبود بخش هستند. خصوصیات کیفی اساسی اطلاعات مفید را از اطلاعات غیر مفید جدا می کنند اما خصوصیات بهبود بخش اطلاعات مفید تر را از اطلاعات کمتر مفید تمایز می دهند که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.
قابلیت مقایسه(comparability): این خصوصیت استفاده کنندگان را قادر می سازد تا شباهت ها و تفاوت های میان آیتم های اطلاعات را شناسایی کنند. اطلاعاتی که برای واحد گزارشگر مفید است و قابلیت مقایسه با اطلاعات مشابه در یک شرکت و یا نهاد دیگر و یا در مقایسه با اطلاعات سال های قبل باشد.
اطمینان بخشی(verifiability): این موضوع این اطمینان را به استفاده کنندگان می دهد که اطلاعات به درستی تهیه شده و عاری از هرگونه خطا می باشد.
به موقع بودن(timeliness):به این معنی است که اطلاعات باید به موقع در اختیار استفاده کنندگان قرار گیرد تا آن ها را قادر سازد تا در تصمیم گیری ها از آن استفاده موثر کنند. به طور کلی اطلاعات قدیمی تر کمتر مفید هستند.
قابل فهم بودن(understandability):بدین معنی است که اطلاعات می بایست طبقه بندی شده و به طور واضح و مشخص ارائه شود تا برای استفاده کنندگان قابل فهم و درک باشد.
این محدودیت فراگیر است و یک ویژگی کیفی نیست. هنگام ارائه اطلاعات ، مزایای آن باید بیش از هزینه های به دست آوردن و ارائه آن باشد. این یک منطق ذهنی است ولی در واقع مشکلات دیگری نیز وجود دارد.برای مثال ممکن است افراد دیگری به جز استفاده کنندگان منافعی کسب کنند و یا ممکن است هزینه توسط شخص دیگری غیر از استفاده کنندگان پرداخت شود. بنابراین استفاده از تجزیه و تحلیل فضونی منافع بر مخارج مشکل است و تهیه کنندگان و استفاده کنندگان از گزارشات مالی باید از محدودیت های آن آگاه باشند.
مقاله فوق چکیده ای بود از چارچوب مفهومی گزارشگری که معمولا حسابدارها کمتر به آن توجه می کنند.تیم حسابگو همواره در تلاش است تا با دادن اطلاعات مفید به شما همراهان در کسب موفقیت های روز افزون شما را یاری کند و همراه شما باشد. امیدواریم توانسته باشیم تا در تحقق این امر مفید و کوشا بوده باشیم.
در صورت نیاز به خدمات مشاوره در این حوزه با همکاران ما در تیم حسابگو تماس بگیرید و اطمینان داشته باشید که بهترین خدمات در انتظار شماست.
