ﺑﻪ ﺿﻢ را و ﻓﺘﺢ ﻣﯿﻢ و اﻟﻒ و ﻧﻮن ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﯽ اﻧﺎر ﻧﺎﻣﻨﺪ و ﺑﻪ ﻫﻨـﺪي ﻧﯿﺰ
ﻣﺨﺰن اﻻدوﯾﻪ 416 ﻣﺎﻫﯿﺖ آن :اﻧﻮاع ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮّي و ﺑﺴﺘﺎﻧﯽ و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ آن ﺑﺴﺘﺎﻧﯽ ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺑﯽ داﻧﻪ اﺳﺖ ﮐﻪ اﻣﻠﺴﯽ ﻧﺎﻣﻨـﺪ ﻟﻄﯿـﻒ ﺗـﺮ از ﺳـﺎﯾﺮ اﻗﺴـﺎم و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ آن رﺳﯿﺪه ﺑﺰرگ داﻧﻪ ﺷﺎداب آﻧﺴﺖ . ﻃﺒﯿﻌﺖ آن :ﻣﻄﻠﻖ آن ﺑﺎرد رﻃﺐ و ﺑﺮودت آن از دوﯾﻢ ﻧﮕﺬﺷﺘﻪ و رﻃﻮﺑﺖ آن از اول ﺑﺎ ﻗﻮت ﻗﺎﺑﻀﻪ ﮐﻪ ﻣﻔﺎرﻗﺖ از ﺟﻤﯿﻊ اﺟـﺰاي آن ﻧﻤﯽ ﮐﻨﺪ ﺗﺎ آﻧﮑﻪ آب اﻓﺸﺮده آن ﻧﯿﺰ ﻫﻤﯿﻦ اﺛﺮ دارد ﻫﺮ ﭼﻨـﺪ ﻗـﺒﺾ آن ﻣﺤﺴﻮس ﻧﯿﺴﺖ و ﭘﻮﺳﺖ آن ﺑﺎرد ﯾـﺎﺑﺲ ﺷـﺪﯾﺪ اﻟﻘـﺒﺾ داﺑـﻎ و ﺗﺮش آن ﺳﺮدﺗﺮ از ﺷﯿﺮﯾﻦ آن و ﺧﺎﻟﯽ از ﯾﺒﺴﯽ ﻧﯿﺴﺖ و اﻧـﺎر ﺗـﺮش ﺟﺎرد و ﺧﺮاﺷﻨﺪه اﻣﻌﺎ اﺳﺖ ﺣﺘﯽ آﻧﮑﻪ اﮔﺮ ﻧﺎﺷـﺘﺎ ﺑ ﺴـﯿ ﺎر ﺑﺨﻮرﻧـﺪ ﺳﺤﺞ اﻣﻌﺎ ﺑﻪ ﻫﻢ رﺳﺪ و اﺳﺘﺴﻘﺎي ﺑﺎرد را ﻣﻀﺮ و ﮔـ ﻞ اﻧـﺎر ﺷـﺪﯾﺪ اﻟﻘﺒﺾ ﺑﺎرد اﺳﺖ و ﺟﻤﯿﻊ اﺟﺰاي درﺧﺖ آن ﺷﺪﯾﺪ اﻟﻘﺒﺾ و ﭘﻮﺳﺖ آن ﺷﺪﯾﺪ اﻟﻘﺒﺾ ﺗﺮ. ﻃﺒﯿﻌﺖ ﺷﯿﺮﯾﻦ آن :ﺳﺮد ﺑﻪ اﻋﺘﺪال و در اول ﺗﺮ و ﺑﺎ ﻗﻮت ﻗﺎﺑﻀﻪ . اﻓﻌﺎل و ﺧﻮاص آن :ﻗﻠﯿﻞ اﻟﻐﺬا و ﻣﻮﻟﺪ ﺧﻠﻂ ﺻﺎﻟﺢ و ﻧﻔﺎخ و ﻟﻬـﺬا در ﻣﺤﺮورﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ ﻧﻌﻮظ ﮔﺮدد و ﺟﺎﻟﯽ و ﻣﻔﺘﺢ و ﻣﻠﯿﻦ ﺑﻄﻦ و ﻣﺪر ﺑﻮل و ﻣﻮرث ﺗﺸـﻨﮕﯽ و ﺧـﻮردن آن ﺑﻌـﺪ از ﻃﻌـﺎم در ﻣﺤـﺮورﯾﻦ ﺑﺎﻋﺚ اﻧﺤﺪار آن و ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ اﯾﻦ ﻓﻌﻞ ﮐﻠـﯽ اﺳـﺖ و ﺟﻬـﺖ ﺗﺼـﻔﯿﻪ روح ﮐﺒﺪي و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﮐﺒﺪ و اﺳﺘﺴﻘﺎي زﻗﯽ و ﺳـﻮءاﻟﻘﯿﻨﻪ و ﯾﺮﻗـﺎن و ﺳﭙﺮز و ﺧﻔﻘﺎن و درد ﺳﯿﻨﻪ و ﺳﺮﻓﻪ ﺣﺎر و ﺗﺼـﻔﯿﻪ ﺻـﻮت و ﻓﺮﺑـﻪ ﮐﺮدن ﺑﺪن و ﻧﻔﻮذ ﻓﺮﻣﻮدن ﻏﺬا و رﻓـﻊ ﺟـﺮ ب و ﺣﮑـﻪ و ﻧﯿﮑـﻮﯾﯽ رﻧﮓ رﺧﺴﺎر ﻧﺎﻓﻊ و اﮐﺜﺎر آن ﻣﻔﺴﺪ ﻏﺬا و ﻣﺮﺧـﯽ ﻣﻌـﺪه و ﻣﻀـﺮ ﺻﺎﺣﺒﺎن ﺣﻤﯽ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻧﻔﺦ و ﺗﮑﺜﯿﻒ آن ﻣﺴﺎم را و ﻣﺼﻠﺢ آن اﻧـﺎر ﺗﺮش و در ﺑﺎرداﻟﻤﺰاج زﻧﺠﺒﯿﻞ ﭘﺮورده و رب اﻧﺎر ﺷـﯿﺮﯾﻦ در اﻓﻌـﺎل ﻗﻮي ﺗﺮ از آب آن و ﻣﺮﺧـ ﯽ ﻣﻌـﺪه و ﻣﺼـﻠﺢ آن ﻣﺼـﻄﮑﯽ اﺳـﺖ و ﺷﺮاب آن ﺧﺼﻮﺻﺎً ﻣﻨﻌﻨﻊ ﻣﻨﺎﻓﻊ ﺑﺴﯿﺎر دارد و ﭼﻮن ﺳﺮ اﻧﺎر ﺷـﯿﺮﯾﻦ را ﺳﻮراخ ﮐﺮده ﺑﻪ دﻓﻌﺎت ﺑﻪ ﻗﺪري ﮐﻪ ﮔﻨﺠـﺎﯾﺶ داﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ ﺑـﺎ روﻏﻦ ﺑﺎدام ﺷﯿﺮﯾﻦ ﯾﺎ روﻏـﻦ ﺑﻨﻔﺸـﻪ در آن رﯾﺨﺘـﻪ ﺑـﺮ روي آﺗـﺶ ﮔﺬارﻧﺪ ﺗﺎ روﻏﻦ را ﺟﺬب ﮐﻨﺪ و ﺑﻪ ﺣﺪي رﺳﺪ ﮐـﻪ دﯾﮕـﺮ ﺟـ ﺬب ﻧﮑﻨﺪ ﻣﮑﯿﺪن آن ﺟﻬﺖ وﺟﻊ ﺻﺪر و ﺳﻌﺎل ﻣﺰﻣﻦ ﯾـﺎﺑﺲ ﻣﺠـﺮب و ﺑﻪ دﺳﺘﻮر آﺷﺎﻣﯿﺪن آب آن ﺑﺎ ﺷﮑﺮ و ﻧﺸﺎﺳﺘﻪ و ﺻﻤﻎ ﻋﺮﺑﯽ و روﻏﻦ ﺑﺎدام ﮐﻪ ﻧﯿﻢ ﮔﺮم ﺑﺎﺷـﺪ ﻫﻤـﯿﻦ اﺛـﺮ دارد و ﻋﺼـﯿﺮ آن را ﭼـﻮن در ﺷﯿﺸﻪ ﮐﻨﻨﺪ و در آﻓﺘﺎب ﮔﺬارﻧﺪ ﺗﺎ ﻏﻠﯿﻆ ﮔﺮدد ﭘﺲ در ﭼﺸﻢ ﮐﺸﻨﺪ روﺷﻨﺎﯾﯽ آن را ﺑﯿﻔﺰاﯾﺪ و ﻫﺮ ﭼﻨﺪ اﯾﻦ ﮐﻬﻨﻪ ﺗﺮ ﺷﻮد ﺑﻬﺘﺮ ﻣﯽ ﮔﺮدد و داﻧﻪ آن ﺑﺎ ﻋﺴﻞ ﺟﻬﺖ درد ﮔﻮش ﻣﻔﯿﺪ و ﺧﻮردن آن ﻧﻔـﺎخ و ﻣﻮﻟـﺪ رﯾﺎح در ﻣﻌﺪه و ذرور ﮔﻞ ﺳـﻮﺧﺘﻪ آن ﺟﻬـﺖ اﻟﺘﯿـﺎم ﺟﺮاﺣـﺎت و ﺧﺸﮏ ﻧﻤﻮدن آن ﻣﻔﯿﺪ و ﻏﻨﭽﻪ ﻧﺎﺷﮑﻔﺘﻪ آن از ﺳﻪ ﻋﺪد ﺗـﺎ ﻫﻔـﺖ ﻋﺪد ﺑﻪ ﺣﺴﺐ ﺳﻦ و ﻗﻮت ﻣﺰاج اﻃﻔﺎل ﺑﺎ ﻗﺪري ﺑﺮگ ﻫﺎي ﻧﻮرﺳـﺘﻪ ام ﻏﯿﻼن و ﻗﻠﯿﻠﯽ زﯾـﺮه ﺳـﻔﯿﺪ ﺳـﺎ ﯾﯿﺪه ﺳـ ﻨﮕﺘﺎب ﻧﻤـﻮده ﺑـ ﻪ اﻃﻔـﺎل ﺷﯿﺮﺧﻮار و ﯾﺎ ﺑﺰرﮔﺘﺮ از آن در ﺣﺎﻟﺘﯽ ﮐﻪ اﯾﺸﺎن را اﺳـﻬﺎل ﻋـﺎرض ﮔﺮدد و ﮐﻬﻨﻪ ﺷﻮد ﺧﻮاه ﺑﻪ ﺳﺒﺐ دﻧﺪان ﺑﺮآوردن ﺑﺎﺷﺪ و ﯾﺎ ﻏﯿﺮ آن
ﺳﻪ روز ﻣﺘﻮاﻟﯽ و ﯾﺎ ﺗﺎ ﻫﻔـﺖ روز ﻣﻔﯿـﺪ و رﻣـﺎن ﻣـﺰ ﯾﻌﻨـﯽ اﻧـﺎر ﻣﯿﺨﻮش ﺗﺮش و ﺷﯿﺮﯾﻦ در ﺳﺮدي و ﺗﺮي ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ اﻋﺘﺪال و در ﺳـﺎﯾﺮ اﻓﻌﺎل ﻗﺮﯾﺐ ﺑﻪ اﻧﺎر ﺷﯿﺮﯾﻦ و در ﺗﺴﮑﯿﻦ ﺣﺪت ﺻﻔﺮا و ﺛﻮران ﺧﻮن از آن زﯾﺎده و ﺻﻔﺮاوي ﻣﺰاج را اﻟﯿﻖ از اﻧﺎر ﺷﯿﺮﯾﻦ ﺗـﺮش ﺻـﺮف و آﺷﺎﻣﯿﺪن آب اﻧﺎرﯾﻦ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺷﺤﻢ ﻓﺸﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ از ﻧﯿﻢ رﻃﻞ ﺗـﺎ ﯾـﮏ رﻃﻞ و ﺑﯿﺴﺖ درم ﺷﮑﺮ ﺧﺎم ﺟﻬﺖ اﺳﻬﺎل ﺻﻔﺮا و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻣﻌـﺪه و رﻓﻊ ﺗﺒﻬﺎي ﺻﻔﺮاوي و ﯾﺮﻗﺎن و ﺟﺮب و ﺣﮑﻪ ﻧﺎﻓﻊ و در اﯾـﻦ اﻓﻌـﺎل ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻫﻠﯿﻠﻪ زرد اﺳﺖ و ﭼﻮن آب اﻧﺎرﯾﻦ را در ﻇـﺮف ﻣـﺲ ﮐـﺮده ﺑﻪ ﻗﻮام آورﻧﺪ ﺟﻬﺖ ﺳﻼق و ﺟﺮب و ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺑﺎﺻـﺮه و ﺟﺮاﺣـﺎت ﻣﺰﻣﻨﻪ و ﺧﺒﯿﺜﻪ ﻧﺎﻓﻊ
