ﺑﻪ ﻓﺘﺢ ﺳﯿﻦ و ﻧﻮن و اﻟﻒ ﮔﻮﯾﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﻨﺪي ﻣﻬﺎر ﻧﺎﻣﻨﺪ . ﻣﺎﻫﯿﺖ آن :ﺑﺮگ ﮔﯿﺎﻫﯽ اﺳﺖ ﺣﺠـﺎزي رﺑﯿﻌـﯽ ﺳـﺎق آن اﻧـﺪك رﺧﻮ و ﺑﺮگ آن ﺑﺎرﯾﮏ ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﺑﺮگ ﺣﻨـﺎ و ﻣـﻮرد و از ﺑـﺮگ ﺣﻨﺎ ﺑﺰرگ ﺗﺮ و ﺿﺨﯿﻢ ﺗﺮ و از ﺑﺮگ ﻣﻮرد ﻧﺎزﮐﺘﺮ و ﮔـﻞ آن ﻣﺎﯾـﻞ ﺑﻪ ﮐﺒﻮدي و داﻧﻪ آن ﭘﻬﻦ وﮐﻮﭼﮏ ﺻﻨﻮﺑﺮي ﺷﮑﻞ ﻣﺎﯾﻞ ﺑـ ﻪ درازي و اﻧﺪك ﺧﻤﯿﺪﮔ ﯽ و در ﻏﻼﻓﯽ ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﻏﻼف ﺑﺎﻗﻼ و ﭘﻬﻦ و ﺑﺴـﯿﺎر ﻧﺎزﮐﺘﺮ از آن و ﻧﻮﻋﯽ ﺑﺮگ آن ﻋﺮﯾﺾ ﺗﺮ از آن و ﮔﻞ آن زرد و آن را ﺑﻪ ﺣﺠﺎز ﻋﺸﺮق ﻧﺎﻣﻨﺪ و در ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﯽ رﺳـﺪ و ﻣﺴـﺘﻌﻤﻞ ﺑﺮگ آن اﺳﺖ ﮐﻪ ﺳﺒﺰ ﺑﺎﺷﺪ و زرد و ﺳﯿﺎه و ﮐﻬﻨﻪ و ﻓﺴﺎد ﻧﺎﺷﺪه و از ﭼﻮب و ﺗﺨﻢ و ﺧﺎﺷﺎك ﭘﺎك ﮐﺮده ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﻗﻮت آن ﺗـﺎ ﻫﻔـﺖ ﺳﺎل ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ و ﻣﻨﺒﺖ آن ﺣﺠﺎز اﺳ ﺖ و در ﻋﻈﯿﻢ آﺑـﺎد از ﻫﻨـﺪ ﻧﯿﺰ ﻗﻠﯿﻠﯽ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﯽ رﺳﺪ و ﺷﺎ خ ﻫﺎي آن درﻫﻢ ﭘﯿﭽﯿﺪه وﻟﯿﮑﻦ ﺑـﺮگ آن ﮐﻮﭼﮏ و ﻧﺎزك و ﺿﻌﯿﻒ اﻟﻌﻤﻞ ﺗﺮ از ﻣﮑﯽ ﺣﺠﺎزي آن . ﻃﺒﯿﻌﺖ آن :در آﺧﺮ دوﯾﻢ ﮔﺮم و در اول ﺧﺸﮏ . اﻓﻌﺎل و ﺧﻮاص آن :ﻣﺴﻬﻞ ﺑﻠﻐﻢ و ﺳﻮدا و ﺻﻔﺮا و اﺧﻼط ﺳﻮﺧﺘﻪ و ﻣﻨﻘﯽ دﻣﺎغ و ﺷﺪﯾﺪاﻟﻐﻮص ﺑﻪ ﻋﻤﻖ ﺑﺪن و ﻣﻘﻮي آن و ﺟﺎﻟﯽ ﺟﻠـﺪ . *اﻋﻀﺎء اﻟﺮاس و اﻟﺼﺪر و اﻟﻐﺬاء و ﻏﯿﺮﻫﺎ *ﺟﻬﺖ ﺻﺮع و ﺷـﻘﯿﻘﻪ و ﺟﻨﻮن و ﺻﺪاع ﮐﻬﻨﻪ و درد ﭘﻬﻠﻮ و ﺿﯿﻖ اﻟـﻨﻔﺲ و ﻗـﻮﻟﻨﺞ و ﻋـﺮق اﻟﻨﺴﺎ و ﻧﻘﺮس و ﺗﺸﻨﺞ ﻋﻀـﻞ و داءاﻟﺜﻌﻠـﺐ و داءاﻟﺤﯿـﻪ و ﺣﮑـﻪ و ﺟﺮب و ﺑﺜﻮرﻫﺎي ﮐﻬﻨﻪ و ﺷﭙﺶ ﮐﻪ در ﺑﺪن ﺑﻪ ﻫﻢ رﺳـﯿﺪه ﺑﺎﺷـﺪ و ﺟﻬﺖ ﻗﺘﻞ دﯾﺪان و ﺷﻘﺎق دﺳـﺖ و ﭘـﺎ و ﺳـﺎﯾﺮ اﻣـﺮاض ﺳـﻮداوي و اوﺟﺎع ﻣﻔﺎﺻﻞ ﺣﺎﺻﻞ از ﺑﻠﻐﻢ و ﺻﻔﺮاي ﻣﺨﻠـﻮط ﺑـﺎ ﻫـﻢ و ﺟﻬـﺖ وﺳﻮاس ﺳﻮداوي ﺑﺎﻟﻌﺮض ﻧﯿﺰ و آﺷﺎﻣﯿﺪن ﻣﻄﺒﻮخ ﻧـﯿﻢ اوﻗﯿـﻪ آن در دو اوﻗﯿﻪ زﯾﺖ اﻻﻧﻔﺎق ﮐﻪ ﺑﻪ ﻧﺼﻒ رﺳﺪ ﺟﻬﺖ درد ﮐﻤﺮ و ورﮐـﯿﻦ و اﺧﺮاج ﺧﻠﯿﻂ ﺧﺎم از آن ﻫﺮ دو ﻋﻀﻮ و ﺟﻬﺖ ﺑﻮاﺳﯿﺮ و آﺷﺎﻣﯿﺪن آب ﻣﻄﺒﻮخ آن ﺑﺎ ادوﯾﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻪ و ﮔﻞ ﺳﺮخ ﺟﻬﺖ اﺧـﺮاج اﺧـﻼط ﻣﺬﮐﻮره و ﺑﺎ ﮔﻞ ﺳﺮخ و ﺷﯿﺮه ﺗﺎزه دوﺷﯿﺪه و ﺷﮑﺮ ﺑﻪ دﺳـﺘﻮر ﮐـﻪ وزن ﺳﻨﺎﻣﮑّ ﯽ از دو ﻣﺜﻘﺎل ﺗﺎ ﭼﻬﺎر ﻣﺜﻘﺎل ﺗﺎ ﺷﺶ ﻣﺜﻘﺎل و ﮔﻞ ﺳـﺮخ از ﯾﮏ درم ﺗﺎ دو درم ﺑﻪ ﺣﺴﺐ ﻣﺰاج و ﻣـﺮض و ﺷـﯿﺮ ﮔـﺎو ﺗـﺎزه دوﺷﯿﺪه از رﺑﻊ آﺛﺎر ﻫﻨﺪي ﺗﺎ ﯾـﮏ آﺛـﺎر ﺑﺎﺷـﺪ و ﺳـﻔﻮف ﮐﻮﺑﯿـﺪه ﺑﯿﺨﺘﻪ آن را ﺑﺎ ﮔﻞ ﺳﺮخ و ﺷﮑﺮ ﺑﺎ ﺷﯿﺮ ﺗﺎزه دوﺷﯿﺪه ﻧﯿﺰ ﻫﻤﺎن اﺛـﺮ دارد وﻟﯿﮑﻦ آب ﻣﻄﺒﻮخ آن ﺑﯿﻐﺎﯾﻠﻪ ﺗﺮ اﺳﺖ از ﺟﺮم آن و آﺷـﺎﻣﯿﺪن ﯾﮏ ﻣﺜﻘﺎل از ﻣﺴﺤﻮق آن ﺑﺎ ﻋﺴﻞ ﺳـﻪ روز ﻣﺘـﻮاﻟﯽ ﺗـﺎ ﻫﻔـﺖ روز ﺟﻬﺖ رﻓﻊ وﺟﻊ ﻣﻔﺎﺻﻞ و اﻣﺜﺎل آن ﻣﺠﺮب . ﻣﺼﻠﺢ آن ﭘـﺎك ﮐـﺮدن از ، اﻟﻤﻀﺎر :ﻣﻮرث ﮐﺮب و ﻣﻐﺺ و ﻏﺜﯿﺎن ﭼﻮب و ﺷﺎخ و ﺗﺨﻢ و آﻟﻮدن ﺑـ ﻪ روﻏـﻦ ﺑـﺎدام ﺑﻌـﺪ از ﮐﻮﺑﯿـﺪن و ﭘﺨﺘﻦ و ﺑﺎ ﻫﻠﯿﻠﻪ زرد و ﮔﻞ ﺳﺮخ و اﻧﯿﺴﻮن و ﺑﻨﻔﺸﻪ و آب ﻣﯿـﻮ هﻫـﺎ اﺳﺘﻌﻤﺎل ﻧﻤﻮدن و ﺑﺎﻟﺠﻤﻠﻪ اﺳﺘﻌﻤﺎل آن ﺑﺪون ﮔﻞ ﺳﺮخ و روﻏﻦ ﺑﺎدام ﺟﺎﯾﺰ ﻧﯿﺴﺖ . ﻣﻘﺪار ﺷﺮﺑﺖ :از ﺟﺮم آن از دو درم ﺗﺎ ﺳـﻪ درم و از ﻣﻄﺒـﻮخ آن از ﭼﻬﺎر درم ﺗﺎ ﻫﻔﺖ درم . ﺑﺪل آن :ﮔﻔﺘﻪ اﻧﺪ ﻣﺜﻞ آن ﺗﺮﺑﺪ و ﻧﺼـﻒ آن ﻫﻠﯿﻠـﻪ زرد و رﺑـﻊ آن ﺑﻨﻔﺸﻪ اﺳﺖ وﻟﯿﮑﻦ اﯾﻦ ﻣﻘﺪار ﺑﺴﯿﺎر اﺳﺖ در اﮐﺜﺮ اﻣﺰﺟﻪ و ﺿـﻤﺎد ﻣﻄﺒﻮخ آن در ﺳﺮﮐﻪ ﺑﻪ ﺣﺪي ﮐﻪ ﻗﻮام ﺑﻪ ﻫﻢ رﺳﺎﻧﺪ ﺑﺮ ﺑﺪن ﺟﻬـﺖ ﺟﺮب و ﺣﮑﻪ و ﮐﻠﻒ و ﺑﻬﻖ و اﻧﺪﻣﺎل زﺧﻤﻬﺎي ﮐﻬﻨـﻪ و ﺑـﺮ ﻣـﻮي ﺟﻬﺖ ﻣﻨﻊ رﯾﺨﺘﻦ آن و ﺑﺎ ﺣﻨﺎ ﺑﺮ ﻣﻮي ﺟﻬﺖ ﺳﯿﺎه ﮐﺮدن آن ﻣـﺆﺛﺮ و ﺑﺎ ﺳﺮﮐﻪ و ﺷﺎﻫﺘﺮه و ﺑﺮگ ﺣﻨﺎ ﮐﻪ ﺑﺎ آب ﻧﺮم ﺳﺎﯾﯿﺪه در ﺣﻤﺎم و ﯾﺎ ﻏﯿﺮ آن ﺑﺮ ﺑﺪن ﺑﻤﺎﻟﻨﺪ و ﺑﻌﺪ از ﺳﻪ ﭼﻬﺎر ﺳﺎﻋﺖ ﺑﺸـﻮﯾﻨﺪ ﺟﻬـﺖ ﺣﮑﻪ و ﺟﺮب و ﻗﺮوح ﺧﺒﯿﺜﻪ و اﻧﺪﻣﺎل ﺟﺮاﺣﺎت ﺑـﺎ ﺗﮑـﺮار ﻋﻤـﻞ ﻣﺠﺮب .ﺑﺪان ﮐﻪ ﺷﯿﺦ اﻟﺮﯾﯿﺲ رﺣﻤﮥ اﷲ ﺗﻌﺎﻟﯽ ﻣﺘﻌـﺮض ذﮐـﺮ ﺳـﻨﺎ ﻧﺸﺪه و ﺣﺒﻮب و ﺳﻔﻮﻓﺎت و ﺿﻤﺎد و ﻣﻄﺒﻮﺧﺎت و ﻣﻌﺎﺟﯿﻦ و ﻧﻘـﻮع ﺳﻨﺎﻣﮑّ ﯽ در ﻗﺮاﺑﺎدﯾﻦ ﻣﺬﮐﻮر ﺷﺪ
