ﺑﻪ ﺿﻢ ﺳﯿﻦ و ﺳﮑﻮن ﻧﻮن و ﺿﻢ ﺑﺎي ﻣﻮﺣﺪه و ﻻم در ﻟﻐﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﯽ ﺧﻮﺷﻪ اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻋﺮف اﻃﺒﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻨﺒﻞ ﻫﻨﺪي ﮐﻪ ﺳﻨﺒﻞ اﻟﻄﯿـﺐ و ﺳﻨﺒﻞ اﻟﻌﺼﺎﻓﯿﺮ ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﻨﺪ و ﺳﻨﺒﻞ روﻣﯽ و ﺳﻨﺒﻞ ﺟﺒﻠﯽ و از ﻣﻄﻠﻖ آن ﻣﺮاد ﺳﻨﺒﻞ ﻫﻨﺪي اﺳﺖ ﮐﻪ ﺑﻪ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ ﻧﺎردﯾﻦ و ﺑﻪ ﻫﻨﺪي ﺑﺎل ﭼﻬﺮ و ﺟﺘﺎﻣﺎﺳﯽ و ﺑﻪ ﻻﻃﯿﻨﯽ ﻧﺎرود و ﻗﺴﻢ دوﯾﻢ را ﻧﺎردﯾﻦ و اﯾﺘﺎﻟﯿﻮن ﯾﻌﻨـﯽ ﻧﺎردﯾﻨﯽ ﮐﻪ در اﯾﺘﺎﻟﯿﻮن ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣـﯽ رﺳـﺪ و ﺳـﻨﺒﻞ روﻣـﯽ را ﻧـﺎردﯾﻦ ﮐﯿﺎﮐﻮ و ﺑﻪ ﻓﺮﻧﮕﯽ ﻧﺎروس ﻧﺎﻣﻨﺪ . ﻣﺎﻫﯿﺖ آن: ﮔﯿﺎﻫﯽ اﺳﺖ ﺑﯽ ﺛﻤﺮ و ﺑﯽ ﮔﻞ ﺷﺒﯿﻪ ﺑ ﻪ دﻧﺒﺎﻟﻪ ﺳﻤﻮر و دﻟﻪ و در ﻃﻮل ﺑﻘﺪر ﯾﮏ اﻧﮕﺸـﺖ و اﻧـﺪك زﯾـﺎده ﺑـ ﺮ آن و ﺑـ ﻪ ﻗﻄـﺮ اﻧﮕﺸﺘﯽ و ﺑﺎرﯾﮑﺘﺮ از آن و ﺧﻮﺷﻪ دار و ﭼﻨﺪ ﻋﺪد ﺑﻪ ﻫﻢ ﭘﯿﻮﺳﺘﻪ ﺑﻪ ﯾﮏ ﺑﯿﺦ و رﻧﮓ آن اﺷﻘﺮ ﺳﯿﺎه ﻣﺎﯾﻞ ﺑﻪ زردي و ﺑﺴـﯿﺎر ﺧﻮﺷـﺒﻮ و ﺗﻨﺪ راﯾﺤﻪ و ﺑﯿﺦ آن اﻧﺪك ﺻﻠﺐ .ﻣﻨﺒﺖ آن ﮔﻮﯾﻨﺪ ﮐﻮﻫﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ آن ﻃﺮف ﺳﻮرﯾﺎ اﺳﺖ و در ﻫﻨﺪ و ﺑﻨﮕﺎﻟﻪ ﻧﯿﺰ ﺑﺴﯿﺎر اﺳﺖ و ﺑﻬﺘـﺮﯾﻦ آن اﺷﻘﺮ ﺗﺎزه ﺧﻮﺷﺒﻮي ﺗﻨﺪ ﮐـﻪ ﺧﻮﺷـﻪ آن ﮐﻮﭼـﮏ ﺑـﻮد و ﺑـﻮي زﻫﻮﻣــﺖ ﻧﺪاﺷــﺘﻪ ﺑﺎﺷــﺪ و ﺑﻌــﺪ از آن ﻃــﻮﻻﻧﯽ ﺑﺎرﯾــﮏ ﮐــﻪ ﺑــﻮي زﻫﻮﻣﺖ آن ﮐﻢ ﺑﺎﺷﺪ زﯾﺮا ﮐﻪ ﮐﻬﻨﻪ آن ﺑﺎ زﻫﻮﻣﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ و ﻗﻮت آن ﺗﺎ ﺳﻪ ﺳﺎل ﺑﺎﻗﯽ ﻣﯽ ﻣﺎﻧﺪ . ﻃﺒﯿﻌﺖ آن :در آﺧﺮ دوﯾﻢ ﮔﺮم و ﺧﺸﮏ و ﺟﺎﻟﯿﻨﻮس در اول ﮔﺮم و در دوﯾﻢ ﺧﺸﮏ و ﺑﻌﻀﯽ در ﺳﯿﻢ ﺧﺸﮏ ﮔﻔﺘـﻪ اﻧـﺪ و اول اﺻـﺢ اﺳﺖ . اﻓﻌﺎل و ﺧﻮاص آن :ﻣﻔﺘﺢ ﺳـﺪه دﻣـﺎﻏﯽ و ﻣﻌـﺪه و ﮐﺒـﺪ و ﻣﻘـﻮي دﻣﺎغ و ﻓﻢ ﻣﻌﺪه و ﺟﮕﺮ ﺑﺎرد و ﻣﺴﺨﻦ آﻧﻬﺎ و ﻧﯿﮑـﻮ ﮐﻨﻨـﺪه رﻧـﮓ رﺧﺴﺎر و ﻣﻘـﻮي ﻗـﻮت ﻣﺎﺳـﮑﻪ و ﻣـﺪر ﺑـﻮل و ﺣـﯿﺾ و ﻣﺠﻔـﻒ رﻃﻮﺑﺎت و ﻓﻀﻮل دﻣﺎﻏﯽ و زﺑﺎن و ﺳـﯿﻨﻪ و ﻣﻌـﺪه و ﻣـﺎﻧﻊ اﻧﺼـ ﺒﺎب ﻣﻮاد ﺑﻪ ﻣﻌﺪه و اﻣﻌﺎ و داﻓﻊ ﻟﺬع آﻧﻬـﺎ و ﻣﻔﺘـﺖ ﺣﺼـﺎت و ﺣـﺎﺑﺲ ﻃﺒﻊ و ﺟﻬﺖ ﺧﻮﺷﺒﻮﯾﯽ دﻫﺎن و ﺳﺮﻓﻪ رﻃﻮﺑﯽ و ﺿﯿﻖ اﻟـﻨﻔﺲ و درد ﺳﯿﻨﻪ و ﺧﻔﻘﺎن و ﻗﯽ ﺑﻠﻐﻤﯽ و ﺗﺤﻠﯿﻞ ﻧﻔﺦ و رﯾﺎح و ﻋﻠـﻞ ﮐ ﺒـ ﺪ ﺑـﺎرد رﻃﺐ و اﺳﺘﺴﻘﺎي ﻟﺤﻤﯽ و ﯾﺮﻗﺎن درد ﺳﭙﺮز و اورام ﺑﺎﻃﻨﯽ و ﺑﻮاﺳﯿﺮ و ﻋﻠﻞ ﺑﺎرده ﮔﺮده و ﺑﺎ اﻓﺴـﻨﺘﯿﻦ و ﺻـﻨﺪل ﺑﻐﺎﯾـﺖ ﻣﺸـﻬﯽ و ﻣﻘـﻮي ﻣﻌﺪه و ﺑﺎ آب ﺳﺮد ﺟﻬﺖ ﻏﺜﯿﺎن و ﺧﻔﻘﺎن و ﻧﻔﺦ ﻣﻌﺪه و اﮐﺘﺤﺎل آن ﺑﺎ آب ﮔﺸﻨﯿﺰ ﺟﻬﺖ ﺣﻤـﺮه ﭼﺸـﻢ و ﺗﻘﻮﯾـﺖ ﺑﺎﺻـﺮه و روﯾﺎﻧﯿـﺪن ﻣﮋﮔﺎن و رﺳﺎﻧﯿﺪن ﻗﻮي ادوﯾﻪ ﺑﻪ ﻃﺒﻘﺎت ﻋﯿﻦ و ﻧﺸﻒ رﻃﻮﺑـﺎت آن و ﺑﺎ ﻋﻔﺺ ﺟﻬﺖ دﻣﻌﻪ ﻣﺠﺮب و ﺿﻤﺎد آن ﻣﻘﻮي ﻓﻢ ﻣﻌﺪه و ﻣﺤﻠـﻞ اورام آن و ﺑﺮ ﺑـﺪن ﻗـﺎﻃﻊ ﻋـﺮق و ﺑﺎﻋـﺚ ﺧﻮﺷـﺒﻮ ﯾﯽ آن و ﻃـﻼي ﻣﻄﺒﻮخ آن در ﺧﻤﯿﺮ ﺟﻬﺖ ﺳﯿﺎه ﮐﺮدن و درازي ﻣﻮي ﻣﺆﺛﺮ و ذرو ر آن ﺟﻬﺖ اﻟﺘﯿﺎم ﺟﺮاﺣﺎت و ﻓﺮزﺟﻪ آن ﺟﻬﺖ ﻧـﺰف اﻟـﺪم رﺣـﻢ و ﻗﻄﻊ رﻃﻮﺑﺎت آن و ﺟﻠـﻮس در ﻃﺒـﯿﺦ آن ﺟﻬـﺖ درد ﮔـ ﺮده و ورم رﺣﻢ و ﺗﺴﮑﯿﻦ درد و ﺗﻨﻘﯿﻪ آن و ﮔﺸﻮدن ﺣﯿﺾ و ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺗﮑﻤﯿﺪ ﺑﻪ ﻣﻄﺒﻮخ آن . . ﻣﺼﻠﺢ آن ﮐﺜﯿﺮا ، ﻣﻀﺮ ﮔﺮده ﻣﻘﺪار ﺷﺮﺑﺖ آن :ﺗﺎ ﯾﮏ ﻣﺜﻘﺎل . ﺑﺪل آن: اذﺧﺮ ﻣﮑﯽ ﺑﻪ وزن آن و ﮔﻮﯾﻨﺪ ﺳﺎذج ﻫﻨﺪي و ﺷـﺮاب آن ﮐﻪ رﻃﻠﯽ را در ﭘﺎﻧﺰده رﻃﻞ آب اﻧﮕﻮر ﺑﺠﻮﺷﺎﻧﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﻪ ﻧﺼﻒ رﺳـﺪ و ﺳﻪ ﻫﻔﺘﻪ در آﻓﺘﺎب ﮔﺬارﻧﺪ در ﺟﻤﯿﻊ اﻓﻌﺎل ﻣﺬﮐﻮره اﺛﺮش ﻗﻮي ﺗﺮ اﺳﺖ و ﺟﻮارش و ﺷﺮاب و ﻗﺮص و ﻣﻌﺠﻮن آن در ﻗﺮاﺑﺎدﯾﻦ ﻣﺬﮐﻮر ﺷﺪ
