◄ ﺑﻪ ﻓﺘﺢ ﮐﺎف و ﺑﺎ و راي ﻣﻬﻤﻠﻪ ﻟﻐﺖ ﻋﺮﺑﯽ اﺳﺖ و ﯾﺎ ﻣﻌﺮب از ﻓﺎرﺳﯽ ﺑﻪ ﯾﻮﻧﺎﻧﯽ اﻧﻮﻧﯿﻄﺲ و ﻗﺒﺎرس ﻧﯿﺰ و ﺑﻪ ﺳﺮﯾﺎﻧﯽ ﻗﺒﺎر و ﺑﻪ روﻣﯽ ﻗﺒﺎرﯾﺶ و ﺑﻪ ﺷﯿﺮازي ﮐﻮرك ﻧﺎﻣﻨﺪ . ﻣﺎﻫﯿﺖ آن :ﺛﻤﺮ ﻧﺒﺎﺗﯽ اﺳﺖ ﺧﺎردار و ﭘﺮﺷﺎخ و اﮐﺜﺮ ﺷﺎخ ﻫﺎي آن ﻣﻨﺒﺴﻂ ﺑﺮ روي زﻣﯿﻦ و ﺑﺮگ آن اﻧﺪك ﭘﻬﻦ و ﮔﻞ آن در ﻏﻼﻓﯽ ﺳﺒﺰ ﺑﻪ ﻣﻘﺪار زﯾﺘﻮن ﮐﻮﭼﮏ و داﻧﻪ ﻧﺨﻮدي و ﺑﻌﺪ ﺷﮑﻔﺘﻦ ﮔﻞ آن ﺳﻔﯿﺪ و در وﺳﻂ آن ﺗﺎرﻫﺎ ﺷﺒﯿﻪ ﺑﻪ ﻣﻮي و ﺛﻤﺮ آن ﮐﻪ ﺧﯿﺎر ﮐﺒﺮ ﻧﺎﻣﻨﺪ از ﺑﻠﻮط ﺑﺰرﮔﺘﺮ و ﺑﻪ ﻗﺪر ﺧﯿﺎر ﮐﻮﭼﮑﯽ و ﺑﻌﺪ از رﺳﯿﺪن ﺷﮑﻔﺘﻪ ﻣﻐﺰ آن ﺳﺮخ رﻧﮓ و ﺗﺨﻢ آن زرد و ﺑﺎ رﻃﻮﺑﺖ و ﻟﺰﺟﯽ و ﻃﻌﻢ آن اﻧﺪك ﺷﯿﺮﯾﻦ و ﺑﺎ ﺗﻠﺨﯽ و ﻗﺒﺾ و ﻋﻔﻮﺻﺖ ﮐﻤﯽ و ﻫﺮ ﭼﻨﺪ رﺳﯿﺪه ﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﻠﺨﯽ و ﻋﻔﻮﺻﺖ آن ﮐﻤﺘﺮ و ﺷﯿﺮﯾﻨﯽ زﯾﺎده ﮔﺮدد و ﺑﯿﺦ آن ﺳﻔﯿﺪ ﺑﺰرگ ﻃﻮﻻﻧﯽ و ﭘﻮﺳﺖ آن ﺿﺨﯿﻢ و از ﭼﻮب وﺳﻂ آن ﺑﻌﺪ از ﺧﺸﮏ ﺷﺪن اﮐﺜﺮ ﺟﺪا ﮔﺮدد و ﻃﻌﻢ ﺟﻤﯿﻊ اﺟﺰاي آن ﺗﻠﺦ ﺧﺼﻮﺻﺎً ﺑﯿﺦ آن در ﺣﺮاﻓﺖ و ﻣﺮارت و اﻧﺪك ﻣﻠﻮﺣﺘﯽ اﺳﺖ و ﻏﻨﭽﻪ ﮔﻞ و ﺛﻤﺮ ﮐﻮﭼﮏ ﻧﺎرس آن را ﻧﯿﺰ در آب ﻧﻤﮏ ﺷﯿﺮﯾﻦ ﻧﻤﻮده ﻣﺤﻠﻞ ﻣ ﯽﻧﻤﺎﯾﻨﺪ و ﺑﯿﺦ آن ﻗﻮي ﺗﺮ از ﺳﺎﯾﺮ اﺟﺰاي آن اﮐﺜﺮ ﻣﺴﺘﻌﻤﻞ و ﻣﻨﺒﺖ آن ﺧﺮاﺑ ﻪﻫﺎ و ﺳﻨﮕﻼﺧﻬﺎ و زﻣﯿﻨﻬﺎي ﺧﺸﻦ و آﻧﭽﻪ ﻗﺮﯾﺐ ﺑﻪ آب و زﻣﯿﻨﻬﺎي ﻧﻤﻨﺎك ﺑﺎﺷﺪ ﻧﻔﺎخ ردي و ﻣﻔﺴﺪ . ﻃﺒﯿﻌﺖ آن :در دوﯾﻢ ﮔﺮم و ﺧﺸﮏ و آﻧﭽﻪ در ﺑﻼد ﺣﺎره ﯾﺎﺑﺴﻪ ﺑﻪ ﻫﻢ رﺳﯿﺪه ﺗﺎ ﺳﯿﻢ . اﻓﻌﺎل و ﺧﻮاص آن :ﻣﻔﺘﺢ و ﺟﺎﻟﯽ و ﻣﺤﻠﻞ و ﻣﻠﻄﻒ و ﻣﻘﻄﻊ ﺑﻠﻐﻢ و ﺳﻮدا و اﺧﻼط ﻟﺰﺟﻪ* .اﻋﻀﺎءاﻟﺮأس و اﻟﻌﺼﺐ *ﺟﻬﺖ اﻣﺮاض ﺑﺎرده دﻣﺎﻏﯿﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻓﺎﻟﺞ و اﺳﺘﺮﺧﺎ و ﺧﺪر و اوﺟﺎع ﻣﻔﺎﺻﻞ و ﻋﺮق اﻟﻨﺴﺎ ء و ﻧﻘﺮس ﻧﺎﻓﻊ ﺑﻪ ﺳﺒﺐ ﻋﻔﻮﺻﺖ و ﻗﺒﻀﯽ ﮐﻪ دارد و ﺿﻤﺎد ﺗﺎزه آن ﺟﻬﺖ ﻓﺴﺦ ﻋﻀﻞ و ﺧﺎﯾﯿﺪن ﭘﻮﺳﺖ آن ﺟﺎﻟﺐ رﻃﻮﺑﺎت دﻣﺎغ و ﻣﺴﮑﻦ درد دﻧﺪان و ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺧﺎﯾﯿﺪن ﭘﻮﺳﺖ ﺗﺎزه آن و ﯾﺎ ﺑﺮگ آن و ﻣﻀﻤﻀﻪ ﺑﻪ ﺳﺮﮐﻪ ﺧﻤﺮي ﮐﻪ ﭘﻮﺳﺖ آن و ﯾﺎ ﺗﺨﻢ آن در آن ﺟﻮﺷﺎﻧﯿﺪه ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﺴﮑﻦ درد دﻧﺪان و ﻣﻔﺘﺢ ﺳﺪد دﻣﺎﻏﯽ و ﻣﻨﻘﯽ دﻣﺎغ و ﻗﻄﻮر ﻋﺼﺎره آن در ﮔﻮش ﮐﺸﻨﺪه ﮐﺮم آن و ﺷﺴﺘﻦ ﺳﺮ ﺑﻪ آب ﻃﺒﯿﺦ آن راﻓﻊ ﮐﭽﻠﯽ* .اﻋﻀﺎءاﻟﺼﺪر *ﺑﺎ ادوﯾﻪ ﺧﻮﺷﺒﻮ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﻨﺒﻞ اﻟﻄﯿﺐ و اﺳﻄﻮﺧﻮدوس و اذﺧﺮ و ﻋﺴﻞ ﻣﺤﻠﻞ ﺑﻠﻐﻢ ﺳﯿﻨﻪ و ﻣﺨﺮج آن و ﻣﺴﮑﻦ اوﺟﺎع ﺻﺪر و ﻧﻤﮏ ﭘﺮورده آن ﺟﻬﺖ رﺑﻮ و ﻏﺮﻏﺮه ﺑﻪ ﻃﺒﯿﺦ آن داﻓﻊ ﺑﻠﻐﻢ از اﻋﻀﺎي ﺗﻨﻔﺲ* .اﻋﻀﺎءاﻟﻐﺬاء و اﻟﻨﻔﺾ *ﻣﻘﻮي اﺣﺸﺎ و ﻣﺤﻠﻞ رﯾﺎح و ﻣﻔﺘﺢ ﺳﺪه ﮐﺒﺪ و ﻃﺤﺎل و
ﻣﺴﻬﻞ ﺧﻠﻂ ﺧﺎم و ﻣﺪر ﻣﺮه ﺳﻮدا و ﻗﺎﺗﻞ دﯾﺪان اﻣﻌﺎ و ﻣﺪر ﺑﻮل و ﺣﯿﺾ و زﯾﺎده ﮐﻨﻨﺪه ﻗﻮت ﺑﺎه و ﺧﻮردن ﻧﻤﮑﺴﻮد آن ﭘ ﺲ از ﻃﻌﺎم ﻣﻠﯿﻦ ﺑﻄﻦ و ﺑﻬﺘﺮﯾﻦ دواﯾﯽ اﺳﺖ از ﺑﺮاي ﺳﭙﺮز ﺧﺼﻮص ﭘﺮورده آن ﺑﺎ ﻋﺴﻞ و ﺳﺮﮐﻪ و ﺑﺴﺎ اﺳﺖ ﮐﻪ اﺳﺘﻔﺮاغ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﯾﺪ از ﻃﺤﺎل ﻣﺎده ﻏﻠﯿﻈﻪ ﺳﻮداوي را ﺑﻪ اﺳﻬﺎل و ادرار و ﺑﻌﺪ از آن ﺻﺤﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﻣ ﯽﮔﺮدد و ﺑﺎ ﻓﻠﻔﻞ و ﺳﺪاب ﺟﻬﺖ ﺗﻔﺘﯿﺢ ﺳﺪه ﮐﺒﺪ ﺑﺎرده و ﺧﻮردن ﻣﺨﻠﻞ آن ﭼﻬﻞ روز ﻣﺘﻮاﻟﯽ راﻓﻊ ﺳﭙﺮز و آﺷﺎﻣﯿﺪن آب ﺑﺮگ آن ﮐﺸﻨﺪه و ﻣﺨﺮج اﻗﺴﺎم ﮐﺮم ﻣﻌﺪه و اﻣﻌﺎ و ﺿﻤﺎد آن ﺑﺎ آرد ﺟﻮ ﯾﺎ ﺗﺮﻣﺲ ﻣﺤﻠﻞ ورم ﻃﺤﺎل ﺧﺼﻮﺻﺎً ﺑﺎ ﺳﺮﮐﻪ ﻣﺪر ﺑﻮل و ﺣﯿﺾ و ﺟﻬﺖ ﺑﻮاﺳﯿﺮ و ازدﯾﺎد ﺑﺎه ﺧﺼﻮﺻﺎً ﺷﯿﺮﯾﻦ ﻧﺎﮐﺮده ﺗﻠ ﺦ آن و ﺑﺨﻮر آن ﺟﻬﺖ ﺑﻮاﺳﯿﺮ ﻧﺎﻓﻊ* .اﻻورام و اﻟﺒﺜﻮر *ﺿﻤﺎد ﭘﻮﺳﺖ ﺗﺎزه و ﯾﺎ ﺧﺸﮏ آن و ﯾﺎ ﺑﺮگ آن ﺑﺎ ادوﯾﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻪ ﻣﺤﻠﻞ ﺧﻨﺎزﯾﺮ و اورام ﺻﻠﺒﻪ و ﺑﺎ ﺳﺮﮐﻪ راﻓﻊ ﺑﻬﻖ و ﻗﻮﺑﺎ و ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺑﺮگ آن ﺑﺎ ادوﯾﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻪ ﮐﺎﺳﺮ ﻗﻮت آن و ﺟﻬﺖ ﺧﻨﺎزﯾﺮ رﻗﺒﻪ و اورام ﻏﻠﯿﻈﻪ آن و زﯾﺮ ﺑﻐﻞ و ﮐﺶ ران از اﻋﻀﺎي رﺧﻮه ﻣﺠﺮب* .اﻟﻘﺮوح و اﻟﺠﺮوح *ﺿﻤﺎد ﺗﺎزه آن ﺟﻬﺖ ﻗﺮوح ﺧﺒﯿﺜﻪ و وﺳﺨﻪ و ﻣﺠﻔﻒ آﻧﻬﺎ* .آﻻت اﻟﻤﻔﺎﺻﻞ *ﺟﻬﺖ ﻋﺮق اﻟﻨﺴﺎ ء و اوﺟﺎع ورك ﺷﺮﺑﺎً و اﺣﺘﻘﺎﻧﺎً ﺑﻪ ﻋﺼﯿﺮ آن. *اﻟﺴﻤﻮم *ﺗﺮﯾﺎق اﮐﺜﺮ ﺳﻤﻮم اﺳﺖ ﺷﺮﺑﺎً و ﺿﻤﺎداً ﺧﺼﻮص ﺑﺎ ﺷﺮاب و ﮔﻞ آن ﻗﺒﻞ از ﺷﮑﻔﺘﻦ در دوﯾﻢ ﮔﺮم و ﺧﺸﮏ و ﻣﻠﻄﻒ و ﻣﻘﻄﻊ و در ﺟﻤﯿﻊ اﻓﻌﺎل ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺑﯿﺦ آن و از آن ﺿﻌﯿﻔﺘﺮ و ذرور آن راﻓﻊ ﻧﻮاﺻﯿﺮ ﭼﺸﻢ و ﻣﺨﻠﻞ آن ﻟﺬﯾﺬ و ﻣﺸﻬﯽ و راﻓﻊ ﺳﭙﺮز و ﺟﺎﻟﯽ ﺑﻠﻐﻢ و ﻣﻔﺘﺢ ﺳﺪه ﺟﮕﺮ و ﺳﭙﺮز و ﻣﺼﺪع ﻣﺤﺮورﯾﻦ و ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻣﺨﻠﻞ ﺧﯿﺎر آن و ﺧﯿﺎر آن ﮔﺮم و ﺗﺮ و ﺗﺨﻢ آن در ﺳﯿﻢ ﮔﺮم و ﺧﺸﮏ و ﺧﯿﺎر رﺳﯿﺪه آن ﺑﺪون ﻣﻀﻎ ﺗﺨﻢ آن ﻧﺎﺷﺘﺎ ﻣﻠﯿﻦ ﻃﺒﻊ و ﻣﻔﺴﺪ ﻣﻌﺪه و ﺳﺎق و ﺑﺮگ آن در آﺧﺮ اول ﮔﺮم و ﺧﺸﮏ و در اﻓﻌﺎل ﺿﻌﯿﻔﺘﺮ از ﮔﻞ آن و ﻣﺤﻠﻞ ﺧﻨﺎزﯾﺮ و ﻧﻮاﺻﯿﺮ ﭼﺸﻢ و ﻋﺼﺎره آن ﮐﺸﻨﺪه اﻗﺴﺎم ﮐﺮم ﻣﻌﺪه و ﺿﻤﺎد آن ﺑﺎ زﻓﺖ راﻓﻊ ﻗﺮوح ﺷﻬﺪﯾﻪ و ﻗﺮوح ﺧﺒﯿﺜﻪ و ﺑﻪ ﻏﺎﯾﺖ ﻣﺤﻠﻞ ﺧﻨﺎزﯾﺮ و ﺳﺎﯾﺮ اورام ﺑﻠﻐﻤﯿﻪ و در ﺟﻤﯿﻊ اﻓﻌﺎل ﺳﺎق آن ﻗﻮي ﺗﺮ از ﺑﺮگ آن و ﻏﺮﻏﺮه ﺑﻪ ﻃﺒﯿﺦ ﺟﻤﯿﻊ اﺟﺰاي آن ﻣﻨﻘﯽ دﻣﺎغ و ﻣﻔﺘﺢ ﺳﺪد دﻣﺎغ و ﺻﺪر . ﻣﻘﺪار ﺷﺮﺑﺖ: از آب آن ﺗﺎ ﻫﺸﺖ درم ﮐﻪ ﺑﺎ ﺳﺮﮐﻪ و ﻋﺴﻞ و ﺷﮑﺮ ﺑﻨﻮﺷﻨﺪ و از ﺑﯿﺦ آن ﺗﺎ ﺳﻪ درم و در ﻣﻄﺒﻮخ ﺗﺎ ﻫﻔﺖ ﻣﺜﻘﺎل . ، ﻣﺼﻠﺢ آن ﺳﮑﻨﺠﺒﯿﻦ .ﻣﻀﺮ ﻣﺜﺎﻧﻪ ، ﻣﻀﺮ ﻣﻌﺪه ﻣﺤﺮورﯾﻦ ﻣﺼﻠﺢ آن ، ﻣﺼﻠﺢ آن اﻧﯿﺴﻮن و اﺳﻄﻮﺧﻮدوس .ﻣﻀﺮ ﮔﺮده ﺧﻮﻟﻨﺠﺎن و ﻋﺴﻞ و ﻫﺮ ﯾﮏ از اﺟﺰاي آن ﺑﺪل دﯾﮕﺮي و ﮐﺎﻣﺦ ﮐﺒﺮ ﻣﻬﺰل و ﻣﺤﻠﻞ ﻃﺤﺎل و ﺑﻬﺘﺮ از ﮐﺒﺮ و ﻣﻀﺮ ﻣﺼﻠﺢ آن ﻏﺮﻏﺮه ﺑﻪ آب ﺳﺮد و آﺷﺎﻣﯿﺪن ، دﻣﺎغ و ﻣﻌﺪه آﻧﺴﺖ
