ﺑﻪ ﮐﺴﺮ ذال ﻣﻌﺠﻤﻪ و ﺳﮑﻮن ﻫﻤﺰه و ﺑﺎي ﻣﻮﺣﺪه ﺑﻪ ﻓﺎرﺳﯽ ﮔﺮگ ١( و ﺑﻪ ﺗﺮﮐﯽ ﺧﻮرد و ﺑﻪ ﻫﻨﺪي ﻫﻨﺪارو ﺑﻬﯿ ﮋﯾﻪ و )ﺑﻪ ﻟﻐﺘـﯽ ﺑـﮏ و ﺑﻪ ﻟﻐﺘﯽ دﯾﮕﺮ ﺑﻬﮋاوﻫﺮﻫﻪ ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻣﻨﺪ . ﻣﺎﻫﯿﺖ آن :ﺣﯿـﻮاﻧﯽ اﺳـﺖ ﻣﻌـﺮوف ﺟـﺮي اﻟـﻨﻔﺲ دﻧـﺪاﻧﻬﺎي آن ﻣﺘﺨﻠﻞ ﯾﻌﻨﯽ ﺑﻌﻀﯽ در ﺑﻌﻀﯽ ﻣ ﯽﻧﺸﯿﻨﺪ . ﻃﺒﻌﯿﺖ آن :در ﺳﯿﻢ ﮔﺮم و ﺧﺸﮏ . اﻓﻌﺎل و ﺧﻮاص آن :ﮐﺒﺪ آن ﺟﻬﺖ اﻣـﺮاض ﮐﺒـﺪ ﺑﻐﺎﯾـﺖ ﻧـﺎﻓﻊ ﭼـﻮن ﺑﺴﺎﯾﻨﺪ و ﻣﻘﺪار ﯾﮏ داﻧﮓ آن را ﺑﺎ آب اﮔﺮ ﺣﻤﯽ ﺑﺎﺷﺪ و اﮔـﺮ ﻧﺒﺎﺷـﺪ ﺑﺎ ﺷﺮاب ﺑﯿﺎﺷﺎﻣﻨﺪ ﺟﻬﺖ اﺳﺘﺴﻘﺎ و ﺗﺒﻬﺎي ﺑﺎرده و ﺑـﺎ ﺳـﮑﻨﺠﺒﯿﻦ ﺟﻬـﺖ ﯾﺮﻗﺎن و ﺑﺎ آب ﮐﺮﻓﺲ ﺟﻬﺖ ﺳﭙﺮز ﻧﺎﻓﻊ و ﻏﺎﻓﺚ ﻣﻘﻮي اﻓﻌﺎل آﻧﺴﺖ . ﻣﻘﺪار ﺷﺮﺑﺖ آن :ﯾﮏ داﻧﮓ و زﻫﺮه آن ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﯾـﮏ داﻧـﮓ ﺑﺎ ﻋﺴﻞ و ﺑﺎ ﻃﻼ ﺟﻬﺖ ﺗﺐ رﺑﻊ ﮐﻬﻨﻪ ﻣـﺰﻣﻦ و ﻗـﻮﻟﻨﺞ و اﺳﺘﺴـﻘﺎ و ﻣﻘﺪار ﯾﮏ ﻧﺨﻮد آن ﺑﺎ ﻣﻄﺒﻮخ ﺣﻤﺺ ﺟﻬﺖ ﺗﻘﻮﯾﺖ ﺑﺎه ﺑـ ﯽ ﻧﻈﯿـﺮ و ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﻃﻼي آن در اﯾﻦ ﺑـﺎب و ﺟﻬـﺖ رﻓـﻊ ﺣﻤـﺮ ت ﭼﺸـﻢ در ﻫﻤﺎن ﺳﺎﻋﺖ و ﺑـﺎ ﺳـﮑﻨﺠﺒﯿﻦ ﺟﻬـﺖ ﺻـﺮع و اﮐﺘﺤـﺎل آن ﺟﻬـﺖ ﺗﯿﺮﮔﯽ ﭼﺸﻢ و ﻧﺰول آب و ﻏﺸﺎ در ﯾﮏ روز و ﺿﻤﺎد آن ﺑـﺎ ور س ﺟﻬﺖ ﺑﻬﻖ و ﺑﺮص و ﺑﺎ ادوﯾﻪ ﻣﻨﺎﺳﺒﻪ ﺟﻬﺖ ﺗﻘﺸﺮ ﺟﻠﺪ و داءاﻟﺜﻌﻠﺐ و درد ﻣﻔﺎﺻﻞ و ﮔﻮﯾﻨﺪ ﭼﻮن زﻫـﺮه آن را ﻟﻄـﻮخ ﮐـﺮده ﻣﺠﺎﻣﻌـﺖ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪ دﯾﮕﺮي ﺑﺮ آن زن ﻗﺎدر ﻧﮕﺮدد و ﺣﻤـﻮل آن ﻣـﺎﻧﻊ آﺑﺴـﺘﻨﯽ و ﻧﯿﺶ ﺧﺸﮏ ﮐﺮده آن ﺑﻘﺪر ﯾﮏ داﻧﮓ ﺑﺎ ﺷﯿﺮ ﺗﺎزه دوﺷﯿﺪه ﺟﻬـﺖ ﺗﺐ رﺑﻊ و اﻣﺮاض ﺷﺶ ﺑﻐﺎﯾﺖ ﻣﻔﯿﺪ و ﭘﯿﻪ آن ﺟﻬـﺖ داءاﻟﺜﻌﻠـﺐ و داءاﻟﺤﯿﻪ و ورم ﻣﺰﻣﻦ و دﻣﺎغ آن ﺑﻪ ﻣﻘﺪار ﯾﮏ ﻗﯿﺮاط ﺑﺎ ﺷﯿﺮ ﺗﺎزه دوﺷﯿﺪه ﺟﻬﺖ ﻣﻨـﻊ ﺻـﺮع و ﻃـﻼي ﮔﺪاﺧﺘـﻪ آن در آب ﺳـﺪاب و روﻏﻦ زﯾﺖ ﺑﺮ ﺑﺪن ﺟﻬﺖ ﻫﻤﻪ اﻋﻼل ﻇـﺎﻫﺮي و ﺑـﺎﻃﻨﯽ ﺣـﺎدث از ﺳﺮدي ﻣﻔﯿﺪ و ﺑﺨﻮر ﻣﻮي آن ﺳﺒﺐ ﮔﺮﯾﺨﺘﻦ ﻫﻮام و ﻃـﻼي ﻣﺤ ﻠـ ﻮل آن در ﻧﻮﺷﺎدر ﺟﻬﺖ ﺗﺤﻠﯿﻞ اورام و ﮐﺒﺪ آن رﻧﺠﻬﺎي ﺟﮕﺮ را ﻣﻔﯿﺪ و ﺿﻤﺎد اﺳﺘﺨﻮان ﺳﺎق ﻣﺤـﺮق آن ﮐـﻪ ﺑـﺎ ذﮐـﺮ آن ﺳـﻮﺧﺘﻪ ﺑﺎﺷـ ﻨﺪ
ﻓﻘﻂ در ﻧﺴﺨﻪ ب .١
ﺟﻬﺖ ﺑﻮاﺳﯿﺮ و اﺑﻦ زﻫﺮ در ﺧﻮاص آورده ﮐﻪ ﮔﺮگ ﮔﯿﺎه ﻧﺨـﻮرد ﻣﮕﺮ وﻗﺘﯽ ﮐﻪ رﻧﺠﻮر ﮔﺮدد ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﮓ و ﮔﺮﺑﻪ و ﻫﻤـﻪ ﺣﯿﻮاﻧـﺎت ﻗﻀﯿﺒﺸﺎن از ﻋﻀﻠﻪ و ﻋﺼﺐ اﺳﺖ ﺑـ ﻪ ﻏﯿـﺮ روﺑـﺎه و ﮔـﺮگ ﮐـﻪ از اﺳﺘﺨﻮان اﺳﺖ ﺑﺎﻻي آن ﻋﺮوق و رﺑﺎﻃﺎت ﭘﯿﭽﯿﺪه در ﭘﻮﺳﺖ ﮐﺸﯿﺪه و ﭼﻮن دم آن را در ﭼﺮاﮔﺎه ﮔﺎو ﺑﯿﺎوﯾﺰﻧـﺪ ﻣـﺎدام ﮐـﻪ آن آوﯾﺨﺘـﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻫﺮ ﭼﻨﺪ ﮐﻪ ﮔﺎو ﮔﺮﺳﻨﻪ ﺑﺎﺷـﺪ اﺻـﻼً در آن داﺧـﻞ ﻧﮕـﺮدد و ﺑﻮل و ﺧﻮن آن ﻗﺎﻃﻊ ﺣﻤﻞ زﻧﺎن ﺷﺮﺑﺎً و ﺣﻤﻮﻻً و ﭼـﻮن ﺧﺼـﯿﻪ آن را ﺑﺮﯾﺎن ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﺨﻮرﻧﺪ ﻗﻮت ﺑﺎه ﺑﯿﻔﺰاﯾﺪ و ﭼﻮن ﺧﺼﯿﻪ راﺳﺖ آن را ﺑﮑﻮﺑﻨﺪ و ﺑﺎ زﯾﺖ ﺑﺮﯾﺎن ﮐﻨﻨﺪ و ﺑﻪ ﺻﻮﻓﯽ آﻟﻮده زن ﻧﺠﻮد ﺑﺮدارد ﺷﻬﻮت او زاﯾﻞ ﮔﺮدد و ارﺳﻄﻮ ﻓﺮﻣﻮده ﮐﻪ ﯾﮏ ﻣﺜﻘـﺎل از ﺧﺸـﮏ آن ﺑﺎ آب ﺗﺮه ﺗﯿﺰك ﺟﻬﺖ درد ﺳﯿﻨﻪ و ﭘﻬﻠﻮ و ﺑﺎ ﺻﻌﺘﺮ ﺟﻬﺖ درد ﺗﻬﯿ ﮕﺎه ﺑﺴﯿﺎر ﻧﺎﻓﻊ و اﮔﺮ زن ﺑﺮ ﺑـﻮل آن ﺑـﻮل ﮐﻨـﺪ ﻫﺮﮔـﺰ آﺑﺴـﺘﻦ ﻧﮕﺮدد و زﺑﻞ ﯾﻌﻨﯽ ﺳﺮﮔﯿﻦ آن ﺑﺴﯿﺎر ﮔﺮم و ﻣﺤﻠـﻞ ﻗـﻮي و ﺑﻬﺘـﺮﯾﻦ آن آﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﮔﺮگ اﺳﺘﺨﻮان ﺧﻮرده ﺑﺎﺷﺪ و ﻋﻼﻣـﺖ آن ﺑﺴـﯿﺎري ﺳﻔﯿﺪي آﻧﺴﺖ ﮐﻪ ﺑﺎ ﺧﺸﻮﻧﺖ ﺑﺎﺷﺪ آﺷﺎﻣﯿﺪن ﯾﮏ ﻣﺜﻘﺎل آن ﺑـﺎ آب ﮔﺮم و ﺷﺮاب ﻣﻔﯿﺪ و ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﺑﺎ ﻓﻠﻔﻞ و ﻧﻤﮏ ﺟﻬﺖ ﻗﻮﻟﻨﺞ ﺳـﺮﯾﻊ اﻻﺛﺮ ﺣﺘﯽ ﺗﻌﻠﯿﻖ آن ﺑﺮ ران ﺻﺎﺣﺐ ﻗﻮﻟﻨﺞ ﺧﺼﻮﺻﺎً ﺑﻪ رﯾﺴﻤﺎﻧﯽ ﮐﻪ از ﭘﺸﻢ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪي ﮐﻪ آن را ﮔﺮگ درﯾﺪه ﺑﺎﺷـﺪ و اﮔـﺮ ﺑـ ﻪ ﻋـﻮض ﭘﺸﻢ در ﭘﻮﺳﺖ اﯾ ﻞ ﺑﻨﺪﻧﺪ ﻧﯿﺰ ﻫﻤﯿﻦ اﺛﺮ دارد و اﮔﺮ ﭘﻮﺳﺖ ﭘﺴﺘﻪ ﺑـ ﻪ ﺟﺎي ﻣﻐﺰ آن ﮔﺬارﻧﺪ و ﺳـﺮ آن را ﺑﺴـﺘﻪ و ﺑـﺮاي آن ﮔﻮﺷـﻪ ﻗـﺮار دﻫﻨﺪ و ﺑﺮ ﺷﮑﻢ ﺑﯿﺎوﯾﺰﻧﺪ ﻧﯿﺰ ﻧﺎﻓﻊ اﺳﺖ و اﮔﺮ در اﻧﺒﻮﺑﻪ از ﻧﻘﺮه ﮐﻪ دو ﮔﻮﺷﻪ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻘﺪار ﺑـﺎﻗﻼ ﯾﯽ از آن ﮐﻨﻨـﺪ و ﺑﯿﺎوﯾﺰﻧـﺪ ﻧﯿـﺰ ﻣﺆﺛﺮ اﺳﺖ و ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ﭘﯿﭽﯿﺪه آن در ﭘﻮﺳﺖ ﺑﺰي ﮐﻪ ﮔﺮگ آن را درﯾﺪه ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮ ﺧﺎﺻﺮه ﺻﺎﺣﺐ ﻗﻮﻟﻨﺞ و ﻏﺮﻏﺮه آن ﺑﺎ ﻋﺴـﻞ ﺟﻬـﺖ ﺧﻨﺎق ﺑﻠﻐﻤﯽ و ﺑﻪ دﺳﺘﻮر ذرور ﺧﺸﮏ اﺳﺘﺨﻮان ﺧﻮرده آن و ﺑﺨﻮر آن ﺑﺎﻋﺚ ﺟﻤﻌﯿﺖ ﻣﻮش در آن ﻣﻮﺿﻊ و ﺗﻌﻠﯿﻖ ﮐﻌـﺐ آن ﺑـﺮ زاﻧـﻮ ﺟﻬﺖ رﻓﻊ وﺟﻊ رﯾﺤﯽ آن و زﺣﻤﺖ ﺣﺮﮐﺎت و ﺑـﺎز ﻧﻤﺎﻧـﺪن از رﻓﺘـﺎر ﺑﺴﯿﺎر و ﮔﻮﯾﻨـﺪ ﭼـﻮن ﺳـﺮ آن را در ﺧﻮاﺑﮕـﺎه ﮔﻮﺳـﻔﻨﺪان دﻓـﻦ ﮐﻨﻨـﺪ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪان از ﺧﻮف ﻫﻼك ﺷﻮﻧﺪ در ﺻﻮرﺗﯽ ﮐـﻪ از ﺗﻨﻔـﺮ و ﮔﺮﯾـﺰ از آن ﻣﺤﻞ ﮔﺮﯾﺰي ﻧﺪاﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و ﭼﻮن در ﺑـﺮج ﮐﺒـﻮﺗﺮ ﮔﺬارﻧـﺪ ﻣـﺎر و ﺳﺎﯾﺮ ﻣﻮذﯾﺎت در آن داﺧﻞ ﻧﮕﺮدﻧﺪ و ﭼﻮن در ﻣﻤﺮ ﺳﯿﻼب دﻓـﻦ ﮐﻨﻨـﺪ دﯾﮕﺮ ﺳﯿﻞ از آن ﻣﻤﺮ ﺟﺎري ﻧﮕﺮدد و ﭼـﻮن ﺻـﺪاق ﻧﺎﻣـﻪ زﻧـﺎن را ﺑـﺮ ﭘﻮﺳﺖ ﮔﻮﺳﻔﻨﺪي ﮐﻪ ﮔﺮگ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﻨﻮﯾﺴـﻨﺪ ﻫﺮﮔـﺰ ﻣـﺎﺑﯿﻦ زن و ﺷﻮﻫﺮ او اﻟﻔﺖ ﻧﺒﺎﺷﺪ و ﭼﻮن دﻧﺪان ﭘـﯿﺶ او را در ﭘﻮﺳـﺖ ﭘﯿﭽﯿـﺪه در ﻣﻨﺰﻟﯽ دﻓﻦ ﮐﻨﻨﺪ ﺑﺎﻋﺚ ﺗﻔﺮﻗﻪ اﻫﻞ ﻣﻨﺰل ﮔﺮدد و ﺑﺮ ﭘﻮﺳﺖ آن ﺧﻮاﺑﯿـﺪن ﻗﻮﻟﻨﺞ را زاﯾﻞ ﮐﻨﺪ و ﮔﻮﯾﻨـﺪ ﺗـﺎ ﮔـﺮگ دﯾﻮ اﻧـﻪ ﻧﺸـﻮد ﮔﻮﺷـﺖ آدﻣـﯽ ﻧﻤﯽ ﺧﻮرد و ﭼﻮن ﺑﻮي ﺧﻮن ﺷﻨﻮد و ﯾﺎ آدﻣﯽ ﺧﻮن آﻟـﻮده ﺑﺎﺷـﺪ و ﺑـﻮي او را ﺷﻨﻮد ﻧﮕﺬارد او را ﺗﺎ ﻧﺪرد ﻫﺮ ﭼﻨـﺪ آن آدﻣـﯽ ﻗـﻮي و زورآور و ﺳﻼح ﺑﺴﯿﺎر ﭘﻮﺷﯿﺪه ﺑﺎﺷﺪ
