خبرنگار شدن برای بسیاری از افراد جذاب است. رفتن به سوی این شغل و انتخاب آن، مستلزم این است که بدانیم مدارک و شرایط لازم برای خبرنگار شدن چیست و این شغل چه چالش‌های هر روزهای دارد.
خبرنگاری از آن دسته شغل‌های آشنایی است که تقریبا هر کسی در زندگی، یک باری رویایش را در سر پرورانده و یا زمانی که خبر داغ و دست اولی را به خانواده و دوستانش منتقل کرده، یا توانسته از صحنه‌ای نادر یا در حال وقوع فیلم بگیرد، به این فکر افتاده که مهارت‌های خبرنگاری‌اش را باید جایی به کار بگیرد!
فیلم‌ها و سریال‌های تلویزیونی هم در پرورش این رویا نقش داشته‌اند و خبرنگاران را در 2 طیف مختلف، از شخصیت‌هایی کنش‌گر و دغدغه‌مند و با نگرانی‌های درست، تا افرادی زیادی کنجکاو و مزاحم و حتی شلخته به تصویر کشیده‌اند و در واقع می‌شود گفت بر اساس این اتفاقات، تصویر درست خبرنگار و خبرنگاری برای بسیاری از افرادی که وارد این حیطه نشده‌اند روشن نیست.
حقیقت ماجرا این است که خبرنگاری -که همواره به عنوان یکی از شغل‌های پراسترس و حتی خطرناک دنیا معرفی می‌شود- دنیایی تلخ و شیرین دارد که زندگی یک خبرنگار را می‌سازد. ورود به عالم خبر نه فقط در تغییر زندگی شغلی، که در بیشتر وقت‌ها در تغییر زندگی شخصی فرد هم تاثیرگذار است و همه‌چیز را تحت‌الشعاع خود قرار می‌دهد.
با همه این اوصاف چنانچه به عالم خبر علاقه‌مند هستید و دوست دارید خبر و خبرنگاری کردن را به عنوان مسیر آینده خود برگزینید، بهتر است با تصویری دقیق‌تر از این عالم آشنا شوید.
از گام‌های اساسی برای شروع مسیر خبرنگاری، دانستن مدارک و شرایط لازم برای خبرنگار شدن است.
داشتن مدرک تحصیلی مرتبط از جمله چیزهایی است که می‌تواند شما را به خبرنگار شدن نزدیک کند، اما باید بدانید که همه ماجرا این نیست و خبرنگاری از جمله رشته‌هایی است که مدرک تحصیلی حرف اول و آخر را در آن نمی‌زند.
با این حال قبل از اینکه دلیل این قضیه را تشریح کنیم، بهتر است بدانیم چطور می‌شود مدرک خبرنگاری گرفت.
در ایران دانشگاه علامه طباطبایی تهران معتبرترین دانشگاهی است که به تعلیم روزنامه‌نگاری می‌پردازد و نسل‌های مختلف روزنامه‌نگاران از همین دانشگاه وارد حوزه کار خبر شدند.
برای انتخاب رشته روزنامه‌نگاری، باید در کنکور علوم انسانی شرکت کنید. دانشگاه آزاد اسلامی و همچنین دانشکده خبر صداوسیما هم به تعلیم روزنامه‌نگاری می‌پردازند.
در کنار دانشگاه، کارگاه‌های مختلفی را می‌توانید پیدا کنید که به آموزش خبرنگاری می‌پردازند و مهارت‌های مختلف چون خبرنویسی و شناخت خبر، لیدنویسی، گزارش‌نویسی، مصاحبه و ... را به شما آموزش می‌دهند.
همان‌طور که در بالا اشاره کردم، داشتن مدرک تحصیلی مرتبط گرچه می‌تواند شما را به خبرنگار شدن نزدیک کند، با این حال شرط کافی نیست و خبرنگاری از جمله مشاغلی است که با بسیاری از رشته‌های دیگر سروکار دارد.
در طول مدت کاری‌ام خبرنگاران زیادی را دیده‌ام که گرچه علاقه‌مند خبر و کسب اخبار دست اول و داغ از منابع مختلف هستند و به قول معروف «سرشان درد می‌کند برای خبر»، با این حال در نگارش درست خبر ضعف دارند و نمی‌توانند آن خبر را (خصوصا در شکل مکتوب آن) به درستی به اطلاع مخاطب برسانند.
بنابراین داشتن قلم روان و شیوا و آشنایی خوب با زبان فارسی را از اصلی‌ترین نیازمندی‌های خبرنگاری در حوزه مکتوب بدانید و در خواندن متون مختلف و تمرین نگارش و تقویت زبان فارسی‌تان بکوشید. یادتان باشد هرچه دایره کلمات گسترده‌تری داشته باشید، بیشتر می‌توانید مخاطبان را با اخبارتان تحت‌تاثیر قرار بدهید و حتی با انتشار اخبارتان موج‌های اجتماعی راه بیندازید.
خبرنگاری و نویسندگی آنقدر باهم گره خورده‌اند که در تاریخ می‌توان روزنامه‌نگاران زیادی را پیدا کرد که کتاب چاپ کردند، یا نویسندگانی که کار خبر را هم در کارنامه داشتند.
اوریانا فالاچی، گابریل گارسیا مارکز و ارنست همینگوی 3 تن از مشهورترین نویسنده‌هایی هستند که در عین حال روزنامه‌نگار هم بوده‌اند.
بهترین چیزی که می‌تواند منجر به بهتر شدن یک خبرنگار در کارش باشد، این است که حوزه کاری‌اش را بر اساس علاقه شخصی‌اش انتخاب کند. طبیعی است چنانچه روحیه حساسی داشته باشید، کار در حوزه خبرنگاری حوادث اصلا برایتان لذت‌بخش نخواهد بود یا چنانچه اهل کتاب خواندن و فیلم دیدن نباشید، نمی‌توانید در حوزه فرهنگی موفق عمل کنید.
بنابراین بهتر است حوزه کاریتان را بر اساس علاقه شخصی‌تان انتخاب کنید تا به این ترتیب هر روز کار کردن برایتان لذت‌بخش و پرهیجان باشد.
همچنین خبرنگاری نیازمند داشتن حافظه خوب برای به خاطر داشتن اخبار هم هست. خیلی وقت‌ها امروز خبری می‌شنویم، اما این خبر تحت‌تاثیر اخبار روزهای گذشته یا حتی سال‌های قبل بوده است. خبرنگاری که حافظه بهتری داشته باشد، خیلی زود می‌تواند سابقه خبر را درآورده، ربطش را با اخبار دیگر بیابد و آن را به دیگران هم یادآوری کند.
درست است که پیشنهاد کردم حوزه مخصوص خود را انتخاب کنید، اما یادتان باشد که یک خبرنگار خوب از حوزه‌های دیگر هم بی‌اطلاع نیست. خبرنگاری خصوصا با حوزه‌هایی چون سیاست، اجتماع و روان‌شناسی گره خورده است و در بیشتر خبرهای مختلف می‌توان ردپا و نفوذ این حوزه‌ها را هم دید.
یک خبرنگار هرچه بیشتر با حوزه‌های مختلف آشنایی داشته باشد، بهتر و با اطمینان بیشتری می‌تواند دست به تحلیل و بررسی بزند.
همچنین لازم است که خبرنگار، ماهیت رسانه‌های مختلف و گرایش‌های فکری‌شان را هم بشناسد. گاه ممکن است یک خبر به ظاهر مشابه، در 2 رسانه‌ای که طیف فکری و گرایش سیاسی مختلفی دارند، به 2 شکل کاملا متفاوت منتشر شود. یک خبرنگار آگاه باید بداند که این خبر چرا به آن 2 شکل منتشر شده و هریک از این رسانه‌ها چه نیت و هدفی در پس آن داشته‌اند.
شناخت نداشتن از ماهیت سیاسی و فکری اخبار، باعث می‌شود خبرنگار نه تنها تفکر مستقلی از خود نداشته باشد، بلکه در دام خبرهای مختلف بیفتد و بازیچه شود.
انعطاف‌پذیری از دیگر شرط‌های لازم برای خبرنگار شدن است که در صورت نداشتن این ویژگی، کار خبرنگاری برایتان دوچندان سخت می‌شود.
ماهیت خبرنگاری با خبر گره خورده است و به تاثیر از آن، وقت نمی‌شناسد و باید در هر لحظه آماده دریافت و انتشار اخبار و به ویژه اخبار مهم و فوری باشید.
حضور در صحنه‌های مختلف و وقایعی که گاه ممکن است ناگوار هم باشند (سیل، زلزله، آتش‌سوزی و...) از دیگر مواردی است که ویژگی انعطاف‌پذیری شما را به چالش می‌کشد.
نظر شما درباره خبرنگاری چیست؟ آیا به خبرنگار شدن علاقه‌مند هستید؟ چه سوالاتی از خبرنگاران و فضای کارشان دارید؟ در بخش نظرات منتظر خواندن عقاید و سوالات شما هستیم.
