بررسیها از قیمت لوازم خانگی ایرانی نشان میدهد به دنبال ممنوعیت ورود لوازم خانگی خارجی، چنانچه بخواهید خانهتان را با لوازم خانگی ایرانی تجهیز کنید باید بین 35 تا 150 میلیون تومان هزینه کنید.
ممنوعیت ورود لوازم خانگی خارجی چند ماهی میشد که مورد بحث و گمانهزنی بود. در یکی دو سال اخیر به دنبال نوسان شدید قیمت ارز و عدم تخصیص ارز دولتی برای کالاهای غیرضروری، لوازم خانگی خارجی هم در فهرست کالاهای لوکس و تجملاتی قرار گرفت تا کالاهایی که جزو مارکهای معتبر بازار بودند و از خارج وارد کشور میشدند، عملاً با افزایش سرسامآور قیمتشان از سبد خرید خریداران ایرانی حذف شوند.
در واقع تا قبل از اجرایی شدن این قانون هنوز میشد ردپای باقیمانده محصولاتی چون الجی، سامسونگ، سونی، فیلیپس و ... را در بازار جستوجو کرد، اما به نظر میرسد در شرایط اقتصادی فعلی عملاً کمتر قشر و طبقهای میتوانست برای مثال 50 میلیون تومان برای خرید یک یخچال بپردازد و طبقههای متوسط جامعه -به ناچار- سراغ کالای ایرانی میرفتند.
حالا با ممنوعیت ورود لوازم خانگی خارجی به کشور قرار است محصولات ایرانی تقویت و خریداران به خرید این محصولات ترغیب شوند، اما نکته اینجاست که این قانون جدید نهتنها تأثیری بر بهبود وضعیت بازار نداشته، بلکه به مرور به افت کیفیت و گرانتر شدن لوازم خانگی ایرانی میانجامد، چون در عمل رقیب از بازار حذف شده است و خریدار هم چاره دیگری جز خرید همین محصولات ندارد.
در چنین شرایطی فعالان اقتصادی و منتقدان این طرح، بازارهای انحصاریای چون خودرو را مثال میزنند که به دنبال ممنوعیت در واردات آن قرار بود خودروهای ایرانی تقویت شوند، اما فقط شاهد گرانی شدید قیمتها بودیم و پراید که روزی 7 میلیون تومان قیمت داشت و بعد وقتی به قیمت 13 میلیون تومان رسید تعجب همه را در پی داشت، حالا کمتر از یک دهه بعد با قیمت افسانهای 150 میلیون تومان خرید و فروش میشود!
برای اینکه قیمت لوازم خانگی ایرانی را در بازار کشور بررسی کنیم، فرض را بر این گذاشتیم که میخواهیم یک خانهی بدون وسایل را تماماً با لوازم خانگی ایرانی تجهیز کنیم. البته در این راه برای اینکه درک بهتری از قیمتها داشته باشیم، کالاها را به 2 دسته کالاهای ضروری و اساسی و کالاهای مکمل و تجملاتی تقسیم کردیم.
در این گزارش منظور از کالاهای ضروری و اساسی آن دسته کالاهایی است که نیازشان تقریباً در هر خانهای حس میشود و بدون وجودشان زندگی برای ساکنان خانه دشوار یا حتی ناممکن است؛ یعنی کالاهایی چون یخچال و فریزر، اجاق گاز، تلویزیون، جاروبرقی، ماشین لباسشویی و اتو.
در دسته دوم هم کالاهای غیرضروری و مکمل را قرار دادیم. کالاهایی که گرچه نبودشان زندگی کردن در خانه را مختل نمیکند، در عین حال حضور و وجودشان به راحتتر شدن زندگی کمک میکند؛ کالاهایی چون ماکروفر، سرخکن، پلوپز، آبمیوهگیری، چایساز، خردکن و ... .
حالا با تقسیم این دو دسته بهتر میتوانیم سراغ بررسی قیمت این لوازم خانگی ایرانی برویم. برای به دست آوردن قیمت هم به سراغ یکی از فروشگاههای آنلاین کشور رفتیم. بر این اساس این قیمتها را میتوان به صورت حدودی در نظر گرفت و ممکن است با قیمت اصلی در سطح بازار قدری اختلاف داشته باشد.
تلویزیون: تلویزیون از آن دسته کالاهایی است که طیف قیمت خیلی وسیعی را میتوان برایش در نظر گرفت و با توجه به امکانات، هوشمند بودن یا نبودن، کیفیت تصویر، اندازه و ... قیمتش هم تفاوت میکند. تا سالهای گذشته تقریباً در تمام خانهها میشد تلویزیون را با مارکهایی چون الجی، سامسونگ، سونی و ... پیدا کرد و خریداران هم از خریدشان راضی بودند.
حالا ما در بررسی این گزارش چند برند ایرانی یعنی جی پلاس، ایکس ویژن، اسنوا، شهاب، پارس و صنام را در نظر گرفتیم.
ارزانقیمتترین تلویزیون ایرانی که در این فروشگاه اینترنتی پیدا کردیم، تلویزیون الایدی 24 اینچ شهاب با قیمت 3.800.000 تومان بود. گرانقیمتترین تلویزیون هم تلویزیون QLED هوشمند جی پلاس سایز 75 اینچ است که امکاناتی چون پردازنده 4 هستهای، 3 عدد پورت HDMI، 16 گیگابایت حافظه داخلی و سیستمعامل اندروید 9 دارد. قیمت اصلی این تلویزیون 42 میلیون تومان است، اما با تخفیف در این فروشگاه 38 میلیون و 60 هزار تومان به فروش میرسد که همچنان رقم قابل توجه و سنگینی است.
بر این اساس و با توجه به این اختلاف قیمت شدید بین ارزانترین و گرانقیمتترین تلویزیون و همچنین بررسی میان دیگر گزینههای موجود، به تلویزیونهایی در طیف قیمت حدوداً 10 میلیون تومان و با سایز 49 یا 50 اینچ هم رسیدیم که میتوانند جزو گزینههای «کار راهبینداز» به کار بیایند و بنابراین همین رقم را به عنوان میانگین در گزارشمان در نظر گرفتیم.
یخچال و فریزر: شاید بتوان در خانهای بدون تلویزیون زندگی کرد، اما زندگی بدون یخچال و فریزر ناممکن است. این قلم هم جزو کالاهایی است که تقریباً تمام خانوادهها در سالهای اخیر به سراغ خرید نمونههای خارجیاش میرفتند، اما با افزایش قیمت سرسامآور این کالا، حالا باید گزینههای داخلی را مدنظر قرار داد.
البته در حوزه تولید یخچال و فریزر برندهای ایرانی نامآشنا کم نداریم؛ برای مثال امرسان که اخیراً خط تولید لوازم خانگی رنگیاش را با الهام از محصولات اسمگ (SMEG) راه انداخته و احتمالاً یخچالهای رنگیاش را دیدهاید، اما در خصوص ارزیابی کیفیت این محصولات باید به بخش نظرات سایتهای آنلاین مراجعه کرد.
گرانقیمتترین یخچال و فریزر ایرانی موجود در بازار، یخچال و فریزر ساید بای ساید اسنوا است که حدوداً 50 میلیون تومان قیمت دارد؛ یعنی مشابه قیمت نمونههای خارجی و با امکاناتی چون آبسردکن و فیلتر تصفیه آب. با این حال اگر از گزینه ساید بای ساید بودن صرفنظر کنیم و به سراغ یخچال و فریزرهای معمولیتر برویم، به میانگین قیمت 10 تا 15 میلیون تومان در برندهای مختلف میرسیم که بعضی از آنها امکان آبسردکن و نمایشگر دیجیتال هم دارند. البته میتوان در طیف قیمت 5 میلیون تومان هم یخچال و فریزر پیدا کرد که مربوط به مدلهای قدیمیتر یا با امکانات کمتر است.
برای جلوگیری از طولانی شدن گزارش، ادامه قیمتها را فقط به صورت خلاصهوار بررسی میکنیم.
اجاق گاز:
گرانقیمتترین: اجاق گاز اسنوا، مدل رومینا، قیمت: 6.100.000 تومان
ارزانقیمتترین: اجاق گاز آذر افروز پویا، قیمت: 1.800.000
میانگین قیمت اجاق گاز: 2 میلیون تومان
ماشین لباسشویی:
گرانقیمتترین: ماشین لباسشویی جیپلاس با ظرفیت 10.5 کیلوگرم، قیمت: 17 میلیون تومان
ارزانقیمتترین: ماشین لباسشویی آبسال با ظرفیت 5 کیلوگرم، قیمت 5.735.000 تومان
میانگین قیمت ماشین لباسشویی: 8 میلیون تومان
جاروبرقی:
گرانقیمتترین: جاروبرقی پارس خزر مدل Turbo 2500WB، 4.442.900 تومان
ارزانقیمتترین: جاروبرقی سطلی کهکشان، مدل ستاره 5000، 1.100.000
میانگین قیمت جاروبرقی: 1.5 میلیون تومان
اتو:
گرانقیمتترین: اتوبخار پارس خزر، 960 هزار تومان
ارزانقیمتترین: اتوبخار سیماران، 670 هزار تومان
میانگین قیمت اتو: 800 هزار تومان
ماشین ظرفشویی:
گرانقیمتترین: ماشین ظرفشویی پاکشوما، 17.540.000 تومان
ارزانقیمتترین: ماشین ظرفشویی سام، 11.970.000 تومان
میانگین قیمت ماشین ظرفشویی: 15 میلیون تومان
سرخکن:
سرخکن پارس خزر، 1.410.600 تومان
چایساز:
گرانقیمتترین: چایساز پارس خزر، مدل گرمنوش، 2.126.000 تومان
ارزانقیمتترین: چایساز تکنو، 959.680 تومان
میانگین قیمت چایساز: 1.200.000 تومان
آبمیوهگیری:
گرانقیمتترین: آبمیوهگیری سام، 2.490.000 تومان
ارزانقیمتترین: آبمیوهگیری پارس خزر، 742.400 تومان
میانگین قیمت آبمیوهگیری: 1.500.000 تومان
پس از جمعبندی همه این موارد در فهرست قیمت لوازم خانگی ایرانی، به رقمی بین 35 (فقط به عنوان میانگین قیمت کالاهای ضروری) تا 130 - 150 میلیون تومان (جمع بالاترین قیمت کالاهای ضروری + کالاهای غیرضروری) میرسیم. نکته اینجاست که اینها تمام لوازم موردنیاز یک خانه نیست و هنوز قیمت دیگر لوازم ضروری اما غیربرقی خانه مثل فرش و ظروف و مبلمان و روشنایی و ... را حساب نکردهایم. چنانچه به این موارد قیمت اجاره یا خرید خانه و همچنین قیمت خورد و خوراک و اقلام مصرفی و بهداشتی را حساب کنیم، به رقمی احتمالاً 500 میلیون تومانی میرسیم که لازمه تشکیل یک خانه و شروع زندگی است. حال سؤال اینجاست که در شرایط کنونی کدام خانواده از کدام طبقه اجتماعی و اقتصادی و با کدام میانگین حقوقی امکان فراهم کردن چنین زندگی را دارد؟ احتمالاً هیچکس!