در سال‌های اخیر شاهد افزایش استرس، خشونت و افسردگی در دانش آموزان دوره ی متوسطه هستیم. موضوع اصلی این است که این دانش آموزان برای مقابله با استرس ها و چالش هایشان ناتوانند. برای کمک به این دانش آموزان باید انعطاف پذیری، خودآگاهی و تجربه ی موفقیت را در آنها بالا ببریم.
آموزش مهارت انعطاف پذیری بسیار فراتر از محاسبات،حفظیات و دیگر آموزش های سنتی است. این کار به مشارکت و انگیزه ی زیادی نیاز دارد. هنگامی که دانش آموزان دریابند که ارزشمندند و توانایی غلبه بر چالش‌ها را دارند، انعطاف پذیر می شوند.
1- به دانش آموزان کمک کنید تا عواملی که باعث ایجاداسترس در آنها می‌شوند را بشناسند. مهم است که فرد بداند چه احساسی دارد و چرا.
2- برای دانش آموزان محیطی امن بسازید تا بتوانند بدون ترس از قضاوت و مسخره شدن، راجع به عوامل استرس زا صحبت کنند. این که خودتان هم در این بحث ها شرکت کنید، می‌توانداعتماد آنها به جمع شما را افزایش دهد.
3- روش هایی که معمولا دانش‌آموزان در مواجهه با استرس انجام می‌دهند را بشناسید. میتوانید از دانش آموز بخواهید که روی برگه ای اولین واکنشی که به عامل استرس زا نشان میدهد را بنویسد؛ بدون اینکه به بد یاخوب بودن آن فکر کند.
4- از بارش فکری برای آشنایی با راه های مختلف مقابله با استرس استفاده کنید. مهارت های مقابله با استرس، تلاش آگاهانه ی مثبت و سازنده برای کاهش استرس یا مقابله با مشکل را به آنها معرفی کنید. میتوانید از این مهارتها پوستری تهیه کنید و در کلاس نصب کنید.
5- از دانش آموزان بخواهید تجربه هایشان از مقابله با استرس را با دیگران در میان بگذارند. بدین ترتیب می توانند ازپیشنهادهای دوستان خود بهره ببرند. روش های مقابله با استرس متفاوت است. اگر یک روش به کارشان نیامد آنها را تشویق کنید راه دیگری را امتحان کنند.
نحوه ی واکنش افراد بزرگسال به موقعیت های احساسی ممکن است ماترک تجربه ای از کودکی آنها باشد. اتفاقات ناگوار در کودکی، میتواند عواقب بسیار بدی در بزرگسالیداشته باشد.
باور والدین راجع به امن بودن دنیا و قابل اعتماد بودن افراد، به تجربه ی کودکان و دید آنها نسبت به دنیا تاثیرگذار است.
چند فعالیت پیشنهادی:
فعالیت 1 : دست مخالف
دانش آموزان را در گروه های دونفره روبروی هم قرار دهید. از آنها بخواهید از دست غیر غالب خود برای نوشتن کلمات پیچیده استفاده کنند. فرد مقابل تلاش کند تا کلمه را بخواند.
فعالیت 2 : از رسانه کمک بگیرید. دنیای امروز پر از منابع دیجیتالی است که میتواند یاری‌گر شما باشد. از فیلم های کوتاه، انیمیشن ها، برش هایی از فیلم های شناخته شده، پادکست ها و .... که در آن تجربه ی یک فرد راجع به برخورد با یک اتفاق یا مواجهه با استرس یا مشکلی بیان شده، بهره ببرید. آنها را در کلاس نمایش دهید. دانش آموزان را به گروه های کوچک تقسیم کنید و سوالات مرتبط با فیلم، که از قبل تهیه کردید را در اختیار آنها بگذارید تا به آن پاسخ دهند. از گروهها بخواهید راجع به روش کار فرد بحث کنند و خودشان را جایاو تصور کنند.
فعالیت 3 : به هر فرد کاغذ کوچکی بدهید. از او بخواهیدهر موقعیت چالشی که به ذهنش می‌رسد را روی آن بنویسد(به آنها بگویید برگه ها جمع می شوند و روی تخته نصب خواهند شد). آنها را بلند بخوانید و از افراد بخواهید راهی برای مقابله با آن پیشنهاد دهند. از قبل نمونه کارت هایی آماده کنید که روی آنها روش های مقابله با استرس نوشته شده است. از دانش آموزان بخواهید از بین کارتها هرکدام که با چالش بیان شده، تطابق بیشتری دارد را انتخاب کنند. کارت های انتخاب شده را در قسمت‌های مختلف کلاس روی زمین قرار دهید و از دانش آموزان بخواهید بهترین کارت را با ایستادن در محوطه ی مربوط به آن انتخاب کنند. بپرسید چرا این کارت را انتخاب کردند. بحث کنند و در صورت دلخواه نظرشان را تغییر دهند.
فعالیت هایی که در رابطه با انعطاف پذیری انجام میشود توانسته بر عملکرد درسی دانش آموزان نیز تاثیر مثبتی بگذارد. از جهت دیگر، عواملی مثل خواب کافی،غذای مناسب، ورزش کردن و لذت بردن از زندگی بر عملکرد مغزی و در نتیجه انعطاف پذیری بسیار موثر است.
خانواده، مدرسه و جامعه ی حمایتگر
خانواده ای که در آن افراد حمایتگرند و روابط گرم و مثبتی دارند؛
حضور یک فرد حمایتگر بیرون از خانواده مثل معلم،مربی یا مشاور؛
و عضویت در یک گروه یا موسسه مثل مدرسه، باشگاه،سازمان یا مراکز مذهبی اعتماد به نفس افراد را بالا میبرد. (حس تعلق به یک جامعه)
