مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی یکی از راه های خروج از وابستگی به محصولات خارجی و رسیدن به محصولات پیشرفته می باشد که با استفاده از خدمات مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی می توان به دانش فنی شرکت های بزرگ دنیا دست یافت.
امروزه کشورهای در حال توسعه برای داشتن تکنولوژی نو استفاده از خدمات مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی را برای کوتاه کردن مسیر پیشرفت انتخاب نموده اند. به فرآیند بازتولید طراحی برد مدار چاپی، تجزیه ، تحلیل معکوس و تحقیق در مورد بردهای PCB مهندسی معکوس می گویند.
از این فرآیند برای استنباط و به دست آوردن طراحی و پردازش محصول، ساختار، ویژگی های عملکردی و عناصر و مشخصات فنی برای باز تولید محصولات با عملکردهای مشابه یا دقیقاً یکسان نیز استفاده می شود.
نقش پررنگ شرکت های فعال در حوزه مهندسی معکوس برد های الکترونیکی از جمله شرکت راشا مکاترونیک پارت (RMP) در دستیابی دانش و اطلاعات فنی روز دنیا به خوبی نمایان میشود. شرکت راشا مکاترونیک پارت (RMP) با آنالیز دقیق مدار الکترونیک و قطعات موجود بر روی برد مدار چاپی و نیز بررسی ورودی ها و خروجی های برد PCB یک نمونه جدید طراحی و یا طراحی برد موجود را بهینه و تولید می کند.
مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی زمانی کاربرد دارد که یک برد الکترونیکی موجود است و می‌خواهیم یک برد دیگر شبیه آن را تولید کنیم و هیچ گونه دسترسی به طراحی طرح اولیه نداریم؛ عواملی نظیر تحریم و مشکلات در واردات باعث بروز مشکلاتی می شوند که شرکت های فعال در حوزه مهندسی معکوس برد های الکترونیکی نظیر شرکت راشا مکاترونیک پارت (RMP) در بسیاری از موارد با ارائه خدمات مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی و تولید در داخل این تهدید را به فرصت تبدیل می کنند.
به کمک مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی می توان به تکنولوژی ساخت انواع بردهای الکترونیکی اطلاعات طراحی و همچنین تعمیر و نگهداری بردهای الکترونیکی و یا دستگاه دست پیدا کرد؛ از طرفی می توان با ساخت و تولید بردهای یدکی و جایگزین کردن در خصوص تولید فاصله زمانی ناشی از خرابی های دستگاه را کاهش داد ودرنتیجه از کار افتادن خط تولید جلوگیری کرد.
شرکت های فعال در حوزه مهندسی معکوس بردهای الکترنیکی با دراختیار گرفتن تکنولوژی طراحی و ساخت بردهای الکترونیکی سبب آشنایی با طراحی شرکت های بزرگ دنیا می شود و این امر باعث میشود تا نسبت به طراحی مختلف دید متفاوتی کسب کنند و بتوانند از این تجربه و اطلاعات در طراحی داخلی استفاده بنمایند.
مهندسی معکوس برد های الکترونیکی برای اهدافی مثل تعمیر تجهیزات قطعاتی که مستند سازی آنها موجود نیست، ترکیب چندعدد برد، مستند سازی ضعیف و کامل نبودن اطلاعات برد و برای شناسایی قطعات بلا استفاده و .... مفید است، مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی راهکاری است که در موارد زیادی کاربرد دارد در مواردی از جمله:
برای مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی به برخی پیش زمینه هایی نیاز است که ماحصل دانش فنی مهارت و تجربه کافی است از پیش زمینه های مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی می توان به موارد زیر اشاره کرد.
در ابتدای کار می‌بایست برد مورد نظر از جهات مختلف از جمله جنس برد، تعداد لایه‌ها، قدیمی یا جدید بودن برد، وجود ICهای برنامه پذیر بر روی برد و … به دقت بررسی شود.
قطعات مونتاژ شده بر روی PCB، ممکن است قدیمی و یا خاص باشند. در این صورت نیاز است تا با بررسی دقیق توسط یک متخصص مهندسی معکوس، قطعات در صورت نیاز جایگزین شوند. یافتن جایگزین نیازمند مهارت و تجربه است.
برخلاف آنچه تصور میشود، مهندسی معکوس PCB، خود یک دانش است. بسیاری از نکات ریز و نادیدنی در این مهارت وجود دارد که تنها با تجربه فراوان و تسلط به دانش الکترونیک به دید می‌آیند. در بسیاری از موارد، به دلیل عدم تجربه کافی فرد، هزینه‌های گزافی به شما تحمیل خواهد شد.
علاوه بر ابزارهای معمول الکترونیک، در بسیاری از موارد به ویژه در بردهای با تعداد لایه‌های بیش از دو نیاز است تا از دستگاه‌های خاصی برای تصویربرداریX-Ray) ، MicroCT و …)، تراش PCB و … استفاده شود. این دستگاه‌ها عموماً گران بوده و کار با آنها نیز به تخصص نیاز دارد.
انواع روش مهندسی معکوس برد الکترونیکی
این روش برای بردهای الکترونیکی ساده حداکثر دولایه و نیز دارای تراکم کم قطعات قابل استفاده است. در این روش، با استفاده از یک مالتی متر به دنبال کردن Track ها پرداخته میشود. هم‌زمان با دنبال کردن هر ترک، نقشه آن (شامل ابتدا، انتها و کلیۀ اتصالات به دیگر قطعات) را باید بر روی کاغذ پیاده کرد.
این روش به‌طور معمول زمان‌بر است و درصد خطای آن بالاست. البته برای بردهای ساده کاملاً توصیه میشود.
یکی از روش‌هایی که شرکت‌ها و مجموعه‌های فعال در حوزه مهندسی معکوس الکترونیک در داخل کشور اقدام به انجام فرایند مهندسی معکوس برد PCB می‌کنند، روش تخریبی است که معمولاً برای بردهایی استفاده میشود که بیش از دولایه دارند. در این روش با دستگاه CNC از لایه‌های برد مدار چاپی لایه‌برداری انجام میشود که لایه به لایه برد را تخریب و نقشه برداری می‌کنند.
روش دوم تصویربرداری اشعه ایکس و پردازش تصویر بدون تخریب برد اصلی است. روش با دقت و ضریب اطمینان بالاتری صورت می‌گیرد و علاوه بر آن برد نمونه‌ی اصلی هم آسیب نمی‌بیند. لذا در هرکجای فرایند مهندسی معکوس برد PCB که نیاز باشد می‌توان به آن رجوع کرده و با برد معکوس شده مقایسه صورت پذیرد.
مهندسی معکوس آنالیز تصاویر اشعه ایکس می‌تواند در بازطراحی یک برد الکترونیکی در سطح بالا بسیار کارا باشد.
مراحل مهندسی معکوس بردهای الکترونیکی:
1. انتخاب روش مهندسی معکوس
در این مرحله روش انتخاب شده در مرحله قبل به اجرا در می‌آید.
در این مرحله با توجه به روش انتخابی، پس از یک دور به دست آوردن طرح اولیه مدار، باید قطعات از روی برد دمونتاژ شوند. دمونتاژ قطعات باید با حداقل آسیب به برد و قطعات همراه باشد.
در این مرحله باید شماتیک به دست آمده از مهندسی معکوس مدار چاپی (با هر کدام از روشها) با برد اصلی چک شود. این کار به دقت و حوصله فراوان نیاز دارد. حتی در مواردی این مرحله را باید چندین بار تکرار نمود. توصیه میشود که تکرار توسط افراد مختلف انجام شود تا دقت بالاتر نیز برود
در این گام و پس از تائید نهایی شماتیک، طراحی PCB جدید باید انجام گیرد. ممکن است نیاز باشد تا ابعاد برد و یا جایگذاری قطعات در برد جدید تغییر کند. همه الزامات طراحی یک برد مدار چاپی (به ویژه اگر برد مخابراتی باشد) باید مورد توجه قرار گیرد. این مرحله نیز به تخصص و تسلط بر نرم‌افزارهای طراحی برد الکترونیکی نیازمند است.
در این مرحله نیز باید طراحی PCB جدید با شماتیک تائید شده در مراحل قبل و برد اصلی تطابق داده شود. هر گونه اشکال موجب صرف هزینه‌های دوباره‌کاری و چاپ خواهد شد.
تقریباً مراحل مهندسی معکوسPCB به اتمام رسیده است. حال باید فایل طراحی برای کارخانه چاپ برد ارسال شود. پس از تائید مشخصات توسط شما کارخانه برد شما را چاپ خواهد نمود.
پس از دریافت برد چاپ شده از کارخانه و نیز خرید قطعات جدید، باید برد جدید به‌طور کامل تست شود. اشکالات عملکردی، مغایرت در ابعاد برد، مکان درست پیچ‌ها و غیره، همگی باید تست و در صورت وجود خطا برای چاپ بعدی تست شوند.
منبع: برای مطالعه بیشتر در این موضوع اینجا کلیک کنید
