استاد "عزت‌الله چنگایی"، پیشکسوت رسانه، شاعر و ترانه‌سرا لرستانی، و چهره‌ی سال ۱۳۹۶ هنر انقلاب و پایه‌گذار شعر انقلابی لرستان، زاده‌ی دهم آبان ۱۳۳۴ خورشیدی، در خرم‌آباد است.
او در حوزه‌ی ادبیات، جدا از شعر‌سرایی، داستان و فیلمنامه نیز می‌نویسد و تعدادی از فیلمنامه‌هایش نیز مبدل به فیلم گردیده است.
وی تحصیلات خود را در دبستان «ششم بهمن» و دبیرستان‌های «مهرگان» و «کوروش» خرم‌آباد به انجام رساند. در اواخر دوران دبیرستان، به یمن همشاگردی با "اسماعیل نژاد فرد لرستانی" (که بعداً استاد خوشنویسی برجسته‌ی کشور گردید)، برخی از اشعارش، در دو دفتر، تحت عناوین «گلبن۱» و «گلبن۲» خوشنویسی و ثبت گردید.
قبل از انقلاب، به‌واسطه‌ی حضور در کتابخانه عمومی کوروش خرم‌آباد، فرصت آشنایی با استاد زنده‌یاد "اسفندیار خان غضنفری"، که آن روزگار ریاست کتابخانه را عهدهدار بود، را می‌یابد و با ایشان، مراودات ادبی پیدا می‌کند و از محضرش بهره‌مند می‌گردد.
در سال ۱۳۶۰ در حالی‌که در اداره بهزیستی مشغول به‌کار بود، با رادیو خرم‌آباد، به عنوان نویسنده و برنامه‌ساز شروع به‌همکاری می‌کند و در سال ۱۳۶۳ به رادیو خرم‌آباد انتقال داده می‌شود.
ایشان در بحبوحه جنگ تحمیلی، مسئولیت تأسیس نخستین انجمن شعر و ادب خرم‌آباد را عهدهدار بود.
یکی از اشعار شناخته شده دوران دفاع مقدس که از رادیو سراسری پخش می‌شد، «لشکر صبح» از آثار شما بود
ایشان که پیش‌تر در جراید مختلف قلم می‌زد، در تیرماه ۱۳۷۶هفته‌نامه‌ی بامداد لرستان را با گستره‌ی نشر در لرستان، تاسیس نمود که تا کنون بدون وقفه منتشر شده است. وی هم اکنون مدیر مسئول موسسه‌ی چند منظورهی فرهنگی «نسیم بامداد لرستان» نیز می‌باشد. چنگایی که در سال ۱۳۸۱ بازنشته گردید و در طول خدمتش در صدا و سیمای مرکز لرستان، تصدی پست‌هایی نظیر: مدیرتولید رادیو، معاونت صدا، معاونت سیما و معاونت برنامه‌ریزی را عهده دار یوده و مدتی طولانی نیز، عنوان «قائم‌مقام» هشت تن از مدیران کل مرکز، را داشته است. در طول این سال‌ها به طور مکرر ریاست صدا و سیمای مراکز مختلف کشور به او پیشنهاد گردید، که هیچ‌کدام را نپذیرفت.
در آبان ۱۳۹۳ عزت الله چنگایی به عنوان رئیس خانه مطبوعات لرستان معرفی شد.
▪کتاب‌شناسی:
- فرهنگ قوم لُر، تهران: جهاد دانشگاهی. همراه با محمد حنیف - ۱۳۷۴
- قدمگاه خورشید، خرم‌آباد: اردیبهشت‌جانان - ۱۳۹۱
و...
▪نمونه‌ی شعر لری:
(۱)
مِنی خاو و خيالی پاكِ پاكی
رَونی چه زِلالی پاكِ پاكی
يقين دريا نِيیمه كه چه جوره
سی مِه آوِ گِلالی پاكِ پاكی
(۲)
يه عُمرَه بونَتِه مِیرَه دِلِ مِه
مِنِی نِشونَتِه مِيرَه دلِ مِه
وِ هر جا مي رَسَه وا لُوِ باری
سراغِ حونَتِه مِیرَه دِلِ مِه
(۳)
تَشبِريقِ عشق حُفتيه دِ چشت
زنه اينه چش مِه دیه دِ چشت
بو بينم ای همه رنگ شادِ خونهِ
دسِ كوم نقاش كشيه دِ چشت
(۴)
گُل گلَه زاری دِ هر فصلی يِه رنگی
چی «كيالو» سَربُلِنگی وقِشَنگی
بورتِ گل هيرو دِ مينِ گَنِم سوز
كاسَه اِشكِنی كه وا زردی دِ جَنگی
(۵)
مِنِه دِ بيسِتينِ عشق وِل كو
رها دِ سَرزِمينِ عشق وِل كو
يِنَه تو يَه بهشتِ وَعدَه کِردَه
منِ تنيا دِ دينِ عشق ول كو
(۶)
چِنو شوگارِمِ شیمَه دِ ديری
چِنو بی حونِمو بيمه دِ ديری
چِنو دِ عشقِ تو دل ناگِرونِم
كه رسوا عالمی بيمهَ دِ ديری
(۷)
مِنِه كُشتهَ خمارِ چشِ مَسِت
رنگِ سوزِ بِهارِ چَشِ مَسِت
يخِ سردِ زِمِسونِ دلِ مِه
موئَه آو وا حَفارِ چشِ مَسِت
(۸)
اَر مهِ مجنون بيمهَ يَه، دِ راوِ عشقَه
هرچی ها پشتِ سَرِم كُل چاوِ عشقَه
كيچه كيچه گَردی و بي حونِمونی
عالمی دونن يِنَه دِ داوِ عِشقَه
(۹)
ماهِ نُو زيتِر دِرآ اُوريانِ وَر دی
دی دِلِ ظلماتِ سردِ شو تو سَر دی
حُونمو چُول و غَمين وسوت وكورَه
تو بيا دی حُونَه حالی مَنَه دَر دی
(۱۰)
چِنو كِه ها رویی كِل وا دِما دی
كِه كُشتی عاشِقِ وِ سِيلِ چَشی
مِن و دِل هَر دِک اُفتايمَه وِ پا تو
نَظَر بازيتِ تو بُرديَه سی كی
▪نمونه‌ی شعر فارسی:
(۱)
[مولای ما حسین(ع) است]
خورشید مهربانی، مولای ما حسین(ع) است
الگوی آسمانی، مولای ما حسین(ع) است
هم پاسدارِ عشق و هم پاسبانِ غیرت
در گاهِ عشقبانی، مولای ما حسین(ع) است
در بحرِ موج خیزِ دنیای پُر تلاطم
کشتی چنان‌که دانی مولای ما حسین(ع) است
آن‌کس که عشق‌بازی با نام او تمام است
شیدای او جهانی، مولای ما حسین(ع) است
بر خاک پیکر او، بر روی نی سر او
در اوجِ لامکانی مولای ما حسین(ع) است
آن‌کس که در رهِ حق، بگذشت از سر و جان
شد قبله را نشانی، مولای ما حسین(ع) است
بر ظلم و جور و طغیان در گردشِ زمانه
فریاد جاودانی، مولای ما حسین(ع) است
در بزم خنجر و خون ایدل سما که کرده؟
آنجا به شعر خوانی مولای ما حسین(ع) است
وقتی که خیمه می‌زد در طور عشق نشنید
از دوست لَن تَرانی مولای ما حسین(ع) است.
گردآوری و نگارش:
#زانا_کوردستانی
منابع
@ezatollahchangaei
www.t-eshgh.blogfa.com
www.chb.farhang.gov.ir
www.ketabcity.com
www.seymare.com
www.ibna.ir
