استاد زندهیاد "عمر ملاصالح سقزی" مشهور به "عمر فاروقی"، نویسنده، شاعر، روزنامهنگار، پژوهشگر، مورخ، مصحح و مترجم کُرد، در نخستین روز بهمن ماه ۱۳۲۵ خورشیدی، در روستای سرتکلتو بخش سرشیو شهرستان سقز به دنیا آمد.
پدرش "ملا محمدصالح" (برخی منابع "محمدرسول" ذکر کردهاند) که پیشنماز همان روستا و مدرس خانقاه نقشبندی سقز بود، را در سن چهار سالگی از دست داد و به همین دلیل به همراه مادر و دو بردارش به روستای خیدر نقل مکان نمود.
او تحصیلات اولیهی خود را بهصورت حجره نزد "ملا سعید خالدی" در مسجد همین روستا گذراند. همزمان با کمک "صوفی محمد صادق کرفتوئی" قرآن و گلستان سعدی را آموخت. سپس برای ادامهی تحصیل به مدرسهی شاهپور سقز رفت.
در سال ۱۳۳۷، هنگامی که ساختمان دخانیات سقز احداث شد، آنجا استخدام و مشغول به کار شد.
در سال ۱۳۴۶ زمانی که مشغول گذراندن خدمت سربازی بود، نخستین شعر خود را سرود، که بعدها در سال ۱۳۴۹ در بخش شعر و ادبیات روزنامهی اطلاعات به چاپ رسید.
بعدها اشعار، متون و نقدهای او در جراید مختلف مانند کیهان، فردوسی، جوانان، آیندگان و پیشگام چاپ شد.
در سال ۱۳۵۳ به استخدام اداره فرهنگ و هنر درآمد.
در همان سال نمایشنامه «شهید دوم» را نوشت که یکی از متون برگزیده جشنواره تئاتر ایران شد و با داوری اساتید فن "محمدعلی کشاورز" و "آتش تقیپور" برای اجرا انتخاب گردید.
در زمستان سال ۱۳۵۶ مجموعه شعر فارسی او با نام «فصل سنگین غربت» توسط انتشارات روزبهان در تهران به چاپ رسید و همزمان به عضویت کانون نویسندگان ایران پذیرفته شد.
در سال ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸، شعرهای فارسی و کُردی او در آوازهای جنبش انتشارات ارس تهران و بانگهواز و ریگای ژیان به زبان کُردی چاپ شدند.
در سال ۱۳۶۲ از خدمات دولتی منفصل و به کار کتابفروشی و عریضهنویسی مشغول شد و همزمان کتاب او بهنام "نگاهی به تاریخ و فرهنگ کردستان" توسط انتشارات شرق در تهران چاپ شد. در همین سال با انتشار مجلهی کُردی سروه، به درخواست "ماموستا هیمن" با این مجله شروع به همکاری نمود. حاصل همکاری او با سروه چاپ ۱۵۰ مقاله تاریخی و ادبی در سروه بود. همچنین بیست مقاله تاریخی در مجله کُردی ئاوینه، سی مقاله در مجله مهاباد، ۷۰ مقاله در آبیدر و ۸۷ مقاله در هفتهنامهی سیروان و دهها مقاله در دیگر روزنامهها و هفتهنامههای سنندج و تهران از او چاپ شدهاست.
در سال ۱۳۹۴ مراسمی با حضور مسئولان دولتی، نویسندگان، شعرا و فعالان حوزهی هنری برای تجلیل از نیم قرن تلاش عمر فاروقی در حوزهی تاریخ و ادبیات کردستان در دانشگاه پیام نور برگزار گردید و بدینوسیله از وی تقدیر به عمل آمد.
او از ابتدای سال ۱۴۰۱ دچار بیماری شد و در ۴ آبان ۱۴۰۱ در سقز درگذشت و در قطعهی هنرمندان آرامستان آیچی این شهر به خاک سپرده شد.
◇ کتابشناسی:
از "عمر فاروقی" حدود ۲۰ عنوان کتاب چاپ و منتشر شده است، که بیشتر آنها در حوزهی تاریخ و ادبیات بوده و از معتبرترین منابع برای تحقیق در مورد کردستان ایران بهشمار میروند:
- بانگه واز (مجموعه شعر)
- ریگای ژیان
- نگاهی به تاریخ و فرهنگ کردستان
- پنجاه سال مبارزه در کردستان
- تذکره سادات و صلحا
- سردار دانا
- نظری به تاریخ و فرهنگ سقز
- بیرەوەریەکانی شەڕی ئەوەڵ و دوەمی جیهانی لە موکریان (دست نوشتههای پراکنده از بهرام بیگی، که توسط عمر فاروقی جمعآوری، تدوین و ترجمه شده است)
- چهار مقاله نظامی عروضی (ترجمه به کُردی)
و...
گردآوری و نگارش:
#زانا_کوردستانی