زندهیاد "میر نوروز" ملقب به "رند لرستان" نام یکی از شاعران قرن دوازدهم است. او تاثیرات فراوانی را بر استانهای لرستان، ایلام، خوزستان از لحاظ ادبی گذاشت.
بیشک او بعد از "باباطاهر" مشهورترین شاعر لر زبان است. او بود که شعر لری را دوام و قوام بخشید. آمیختگی اشعار او با موسیقی لری باعث فراگیری اشعارش در میان مناطق لرنشین شده است.
محل و زمان تولد او، قرن دوازدهم هجری (حدود سالهای ۱۱۰۳ یا ۱۱۰۵) در دشت جایدر در پلدختر امروزی است. مزار وی نیز در آبگرم دهلران است.
بنابر تحقیق "احمد پرویز" قبر این شاعر، امروزه گودالی بیش نیست اما مورد احترام شدید اهالی محل است.
او نوهی "احمد" فرزند "میر شاهوردیخان" است. استاد "اسفندیار غضنفری امرایی" معتقد است او در زمان شاه طهماسب دوم، مقارن با هجوم افاغنه و ظهور نادرشاه میزیسته است.
آنچه از اشعارش بر میآید این است که او به شیراز هم سفری داشته است و با زنی زیبارو ازدواج میکند که البته بعداً او را طلاق میدهد.
تنها اثر او دیوان اوست، که نخستین بار توسط "اسفندیار غضنفری امرایی" در ۱۳۴۷ شمسی جمعآوری و چاپ شد.
در دیوانش اشعار فارسی نیز به چشم میخورد. این دیوان پس از آن تا سال ۱۳۷۰ پنج بار به چاپ رسید که هر بار خیلی زود نایاب گردید.
◇ نمونهی شعر:
(۱)
گیسیاشه حلقه حلقه ونه سر دوش
ماه نو خجل منه ز طاق ابروش
چشیاش چی چش آهوی تتاره
ای چه ناز و ای چه غمزه چه خماره
باد اوما جومت ورشن رخسارت دیمه
چی گیا نمی بارو سیت لیوه بیمه
شیط و کیژم مه سی تو هی چی قلنر
هر کجا خآوم بی یره می نیم سر.
(۲)
تن برهنه در بن غاری چو خفاش
بهتر از دیدن روی قزلباش
تُف دِ ری دَس پَتی ار کُر شایی
چی قَرون شا سلیمو ناروائی.
(۳)
ای دلی کُت کُت بویی وا لالکِهاست
ترک دوسیش بکنی هر که نهاست.
گردآوری و نگارش:
#زانا_کوردستانی