مقدمه
(از هر علمی بهترینش را فراگیری، همانا زنبور عسل از هر گلی زیباترین را بر می‌گزیند و از او دو گوهر گران قدر تولید می‌شود؛ در یکی از آن دو <عسل> شفای درد مردم است و در دیگری نور و روشنایی <موم> است. امیرالمؤمنین علیه السلام.) [1]
عسل از غذاها، داروها و نعمات برتر الهی در کره ای زمین و برای عموم انسانها و از غذاها و شربت های بهشت تعریف شده است. پیامبران الهی آنچنان به عسل علاقه نشان می‌دادند که آن را به عنوان یکی از ارزاق طیبه ی الهی مورد استفاده قرار می‌دادند و هنوز هم بعضی ها عسل را نوشابه انبیا علیهاالسلام می‌نامند.
عسل، از داروهای اساسی در طب اسلامی است و نمی‌توان با هیچ داروی در حد عسل و به اندازه ای عسل ارزش و توان داروی اطلاق کرد.
در درمان، عسل از داروهای است که هم جذب بزاقی دارد و هم جذب پوستی و هم عامل جذب غذاهای دیگر است، در زندگی معمرین تاریخ هر کجا شخصی دارای عمر طولانی بوده، مشاهده می‌کنیم حتما مصرف عسل جزء غذاهای او بوده است.
واژه عسل
عسل یک واژه عربی است که فارسی آن انگبین است و به انگلیسی هانی می‌گویند.
مقایسه کامپیوتر با مغز زنبور عسل
کامپیوتر ها در پیشرفت علوم در جهان نقش بزرگی دارند اما همین دستگاه پیشرفته در مقایسه با مغز زنبور عسل خالی از اشکال نیست.
(مغز زنبور عسل کمتر از دستگاه کامپیوتر اشتباه می کنند و سریع تر از پیشرفته ترین آنها عمل می‌نماید و سرعت عمل مغز زنبور عسل هزار برابر بیشتر از پیچیده ترین کامپیوتر های جهان است به طور مثال؛ مغز زنبور عسل یک میلیارد فرمان را در یک ثانیه انجام می‌دهد در حالی که مغز این حشره ده برابر کمتر از کامپیوتر، انرژی مصرف می‌کند. این نشان دهنده کیفیت زنبور عسل است) [2]
تعریف عسل
(عبارت است از شهد نسبتا رقیقِ گل های مختلف که توسط زنبور عسل از شیره های گل جمع آوری شده باشد، به کند منتقل و در حجره ایشان موقتا ذخیره و متعاقبا توسط زنبوران کارگر آبگیری شده و ضمن عمل تغلیظ موادی چون آنزیم به آن افزوده گشته و عمده قند ساکاروز آن به قندهای ساده گلوکز و فروکتوز تبدیل شده باشد د مجددا در کندوهایشان ذخیره سازی، سرانجام روی آن عسل را با مومی پوشانده باشند) [3]
زنبور عسل پس از مکیدن شیره گل ها و گیاهان بوسیله خرطوم خویش آن را به کیسه عسلی که در شکم است برده و پس از چند عمل شیمیایی شناخته و ناشناخته آن را مایع خوشبو و خوش طعم، شیرین، مقوی، نشاط آور و نیکو خصال تبدیل می کند.
انواع عسل
1. بر اساس نوع گیاه
الف؛ عسل تک گیاه، از یک نوع گل خاص جمع آوری می‌شود؛ مانند عسل شبدر، اقاقیا، گشنیز
ب؛ عسل چند گلی، شهد را از چندین گیاه دریافت می‌کنند مانند عسل کوهستان، عسل میوه.
ج؛ عسل گُل، عسل را منحصرا از شهد گل تهیه می‌شود.
2. بر اساس فصل و زمان
الف؛ عسل بهاره، مثل عسل همه درختان، میوه ها و مرکبات و عسل اقاقیا که زنبور در اوایل بهار به آنها جهت تولید عسل دسترسی دارد
ب؛ عسل پاییزه، گاهی اوقات، عسل تابستانی نیز می‌نامند و وقت جمع آوری آن اواسط تابستان یا حتی پاییز است. مانند عسل آویشن و اسپرس
3. بر اساس رنگ
الف؛ عسل بی رنگ، مانند عسل اقاقیا
ب؛ عسل زرد رنگ، مثل عسل اسپرس
ج؛ عسل قرمز، مثل عسل اویشن
د؛ عسل تیره، مثل درخت های برگ سوزنی مانند کاج و سُر
معده ای زنبور عسل
این حشره با تمامی کوچکی خودش دو معده دارد. شهد گل های مکیده شده وارد معده اول می‌شود و بوسیله ای دریچه ای به معده دوم مربوط می‌شود و معده دوم عملیات گوارشی را انجام می‌دهد.
مدفوع زنبور عسل
بعضی از افراد فکر می‌کنند که عسل، مدفوع یا فضولات زنبور عسل است در صورتی که کاملا اشتباه است، مدفوع زنبور عسل ماده ای است آجری رنگ تا قهوه ای که عموما خارج از کندو دفع می‌شود و به هیچ وجه قابل استفاده نیست.
عسل سمی
(ثابت شده است که عسل حاصله از بعضی گیاهان برای انسان، سمی بوده و ایجاد مسمومیت و عوارضی از قبیل استفراغ، سرگیجه و حالت تهوع می‌نماید چون حاوی نوعی گلوکزید مسموم کننده است این نوع عسل ها برای خود زنبور عسل سمی نیست
عسلی که بوییدن آن تولید عطسه می‌کند و با نوشیدن آن سکر و مستی می‌آورد و چشیدنش گلو را می‌سوزاند این نوع عسل ها مسموم کننده هستند و برای تغذیه مناسب نیستند) [4]
نیش زدن زنبور
(کسی که با زنبور به خشونت رفتار کند او را نیش می‌زند. زنبور بدون جهت، نیش نمی‌زند باید با او خوش‌رفتاری کرد و اگر زنبوران عادت به نیش زدن پیدا کنند، نیش زن خواهند شد به عنوان مثال چون زنبوران بوی زنبور کندوی بیگانه را می‌شناسند او را به کندوی خود را نمی‌دهند. کسی که دست به زنبور کندوی زده باشد باید دست خود را بشوید و به کندوی دومی دست بزند تا زنبوران به او نیش نزنند. کسی که عرق کرده و بودار است یا چیزهای بو دار استفاده کرده نباید نزدیک کندو شود چون نیش می‌خورد.
هر زنبوری بعد از نیش زدن می میرد.) [5]
پاورقی
[1] غررالحکم و دررالحکم، جلد 1،صفحه 339
[2] مرتضی علی آقایی نراقی، عسل درمانی، تهران: آییژ، 1384،صفحه 10
[3] آقا جانلو، رقیه، عسل درمانی و مزیت آن بر آنتی بیوتیک ها، زنجان: دانش زنجان، 1392، صفحه، 2
[4] مرتضی علی آقایی نراقی، عسل درمانی، تهران: آییژ، 1384،صفحه 55
[5] دکتر محمود دریابی، معجزات درمانی عسل و انگبین ها، تهران: یاس بهشت، 1388،صفحه 32 و 33
