چرم طبیعی از پوست خام حیوانات تهیه و تولید می شود. برای تهیه چرم ها باید روی پوست حیوانات بسته به نوع پوست و چرم ، از مواد شیمیایی خاصی استفاده شود تا چرم با کیفیت به دست آید به این فرآیند، دباغی گفته می شود. پس به زبان ساده تر دباغی را می توان از تبدیل پوست خام حیوانات که بعد از مدتی ممکن است فاسد شود، به چرمی که در طی فرآیند فیزیکی و شیمیایی به کالایی با دوام و ارزشمند تبدیل می شود، دانست.
چرم ها بر اساس دباغی به چند دسته تقسیم می شوند؛ دباغی با کروم، دباغی گیاهی، دباغی آلدهیدی، دباغی فرمالدهیدی، دباغی با مواد گرفته شده از مغز حیوانات، دباغی با روغن گل سرخ، چرم مصنوعی، و اما چرم های هستند که بدون دباغی کردن تولید می شوند مثل؛ چرم های آلومی و پوست های دباغی نشده.
در دباغی با کروم از سولفات و سایر نمک های کروم استفاده می شود. چرمی که در این فرآیند تولید می شود نسبت به چرمی که با دباغی گیاهی تولید شده، نرم تر و منعطف تر است و هنگامی که در معرض رطوبت قرار بگیرد، شکل و رنگ خود را از دست نمی دهد. این نوع چرم به چرم آبی هم معروف است و این رنگ نیز ناشی از خود کروم می باشد. در این نوع دباغی امکان ایجاد رنگ های عجیب تری بر روی سطح چرم نیز وجود دارد. آسانی و سرعت دباغی در این روش آن را بسیار محبوب کرده زیرا فقط یک روز کافیست تا این دباغی با کروم را بتوانند انجام دهند و چرم تولیدی با فرآیند دباغی با کروم، 80% چرم موجود در کل دنیا را تشکیل می دهد، اما این روش آسیب های نسبتا زیادی به محیط زیست می زند.
از عوامل و اجزای گیاهان مثل تانن ها و مواد دیگری که در بافت های گیاهی مانند؛ پوست، چوب، میوه و ریشه درختان یافت می شود، این چرم ها دباغی می شوند. در دباغی گیاهی چرم ها معمولا رنگی قهوه ای مانند دارند. البته رنگ های آن ها به ترکیب رنگ پوست و مواد شیمیایی که استفاده شده بستگی دارد. بیشتر در این روش از پوست درختانی چون صنوبر، کاج، بلوط، فندق، سماق و... استفاده می شود. برای تهیه محلول گیاهی قسمت های مورد نظر گیاه را در آب خیسانده تا حل شود و به صورت محلولی غلیظ در آید. این چرم در مقابل آب مقاومت زیادی ندارد و به مرور رنگ خود را از دست می دهد و اگر در معرض رطوبت قرار گرفت پس از خشک شدن چرم چروک شده و سفت می شود.
چرمی که از پوست درخت بلوط تولید شده را در تولید کفش سنتی استفاده می کنند. این چرم در آب داغ به شدت منقبض می شود ودر هنگام خشک شدن به مرور سفت شده و حالتی ترد و شکننده پیدا میکند. از دیگر ویژگی های این چرم می توان چرم پخته را نام برد. به این صورت که این چرم را در آب داغ غوطه ور می کنند یا در موم پخته شده و یا مواد مشابه دیگر قرار می دهند تا سفت شود. از این چرم بیشتر در زمان های قدیم برای ساخت زره و یا امروزه برای صحافی کتاب مورد استفاده قرار می گیرد.
www.ossakafash.com
