به عنوان دانشجویی pdfخوان و صاحب کلکسیونی از یادداشت‌‌ها و فلش‌کارت‌های الکترونیک، یک جایی از زندگی تحصیلی‌ام با این حقیقت مواجه شدم که گوشی و لپ‌تاپ کافی نیست. انگار همیشه چیزی میان آن دو را می‌خواستم. خب حدسش سخت نیست که اولین گزینه‌ای که به ذهنم رسید، خرید یک تبلت بود. داشتم میان مدل‌های تبلت‌ها می‌گشتم. حواسم بود چیزی را انتخاب کنم که اصلی‌ترین نیازهایم را با کیفیت خوبی رفع کند. همین‌جا بود که در فروشگاه‌ها به چند پیشنهاد از مدل‌های مختلف کتابخوان‌ها برخوردم و دیدم چیزی که دنبالش بودم، دقیقا پیش آن‌هاست. نتیجه‌اش شد این‌که پس از کمی پرس‌وجو، قید خرید تبلت را زدم و کتابخوانی را که نیاز داشتم خریدم. تصمیم گرفتم در این یادداشت از ماجرای انتخابم بنویسم. اگر شما هم مثل من در دوراهی خرید تبلت یا کتابخوان قرار دارید، فکر می‌کنم خواندنش برایتان خالی از لطف نباشد.
اگر دانش‌آموز، دانشجو، معلم، استاد دانشگاه یا حتی گرافیست و تصویرگر باشید، احتمالا برایتان پیش آمده که به صرافت خرید یک تبلت یا کتابخوان برای کارهای تحصیلی و شغلی افتاده باشید. بخش بزرگی از این کارها شامل مطالعه، یادداشت‌برداری، رسم نمودار و جدول و تهیۀ محتوای گزارشات و ارائه‌هاست. خب تقریبا همۀ این موارد را با گوشی و لپ‌تاپ هم می‌شود انجام داد. اما چرا تبلت‌ها و کتابخوان‌ها این‌همه طرفدار دارند؟
دلیل محبوبیت تبلت‌ها که روشن است. آن‌ها - بسته به سیستم عاملی که دارند - تقریبا تمام عملکردی که از یک لپ‌تاپ یا یک تلفن همراه انتظار داریم، برآورده می‌کنند. در حالی که از لپ‌تاپ سبک‌ترند و صفحه نمایش بزرگ‌تری نسبت به تلفن همراه در اختیارمان قرار می‌دهند. به سادگی می‌توانیم یکی از آن‌ها را در سفر یا سر کار همراه داشته باشیم و برای جستجوهای اینترنتی، چک‌کردن ایمل‌ها، آماده‌کردن ارائه‌ها، دانلود منابع و کتاب‌ها، بازی، تماشای فیلم و بسیاری موارد دیگر از آن‌ها استفاده کنیم. اگرچه بیشتر تبلت‌ها پردازنده‌هایی به مراتب ضعیف‌تر از لپ‌تاپ‌ها دارند، کماکان به خاطر وزن کمتر و سایز کوچک‌ترشان خریدار دارند.
درمقابل، کتابخوان‌ها - همان‌طور که از اسمشان برمی‌آید - به صورت اختصاصی‌تری برای مطالعه‌ی کتاب، مجله و روزنامه طراحی شده‌اند. ورق‌زدن صفحات در آن‌ها تا حد زیادی تداعی‌گر ورق‌زدن کتاب‌های کاغذی است. می‌توانید فونت و سایز متنی را که روی کتابخوان می‌خوانید عوض کنید، روی کلمه‌ای بزنید تا معنی آن را در دیکشنری چک کنید یا هرکجا که دوست‌داشتید، حاشیه و یادداشت بگذارید. همراه بعضی کتابخوان‌ها یک قلم هوشمند هم می‌آید که خیلی زود به آن وابسته می‌شوید. چون در استفاده از آن با چنان ظرافت و حساسیتی مواجه می‌شوید که گویی روی کاغذ واقعی می‌نویسید و طرح می‌زنید.
تبلت‌ها و کتابخوان‌ها در نگاه اول بسیار شبیه یکدیگر به نظر می‌آیند. اما مهم‌ترین تفاوت آن‌ها در صفحه نمایششان است. نمایشگر تبلت‌ها LCD است، در حالی که در صفحه نمایش کتابخوان‌ها از جوهر الکترونیک (e-Ink) استفاده شده است. همین باعث می‌شود کتابخوان‌ها صفحه‌ای مات دشته باشند که برعکس تبلت‌ها نور زیادی وارد چشم نمی‌کند، چشم را کمتر خسته می‌کند و مطالعه‌ی طولانی‌مدت را سادهتر می‌کند.
مزیت دیگری که جوهر الکترونیک به کتابخوان‌ها می‌دهد، این است که می‌توان آن‌ها را درست مثل یک کتاب کاغذی، در نور شدید هم بدون مزاحمت و سیاه‌شدن صفحه مطالعه کرد. پس می‌توانید همه‌وقت و همه‌جا، حتی کنار ساحل و استخر، به مطالعه ادامه دهید. و بله، بسیاری از کتابخوان‌ها ضد آب هستند.
دیگر ویژگی صفحه نمایش کتابخوان‌ها، مصرف خیلی کم باتری آن‌هاست. یک کتابخوان را می‌توانید فقط ماهی یک‌بار شارژ کنید و هر روز ساعت‌ها استفاده کنید! این مزیت خیلی مهمی در برابر تبلت‌هاست که هربار شارژ باتری آن‌ها معمولا برای 10 ساعت کار مداوم جواب می‌دهد.
از طرفی کتابخوان‌ها معمولا کوچک‌تر و سبک‌تر از تبلت‌ها هستند. برای همین حمل و جابه‌جایی آن‌ها سادهتر است و در استفادۀ طولانی‌مدت، به مچ دستتان فشار کمتری وارد می‌کنند.
خب... تنوع عملکردی تبلت‌ها به‌وضوح بیشتر است و قیمت کتابخوان‌های خوب در ایران، در بسیاری موارد تنه به تنه‌ی قیمت تبلت‌ها می‌زند. خرید تبلتی که امکانات بیشتری را به من ارائه بدهد، وسوسه‌انگیز بود. اما کلاهم را قاضی کردم و دیدم اگر تبلت بخرم، همان استفاده‌ای را ازش می‌کنم که از یک کتابخوان خواهم کرد؛ چون برای باقی کارها که از قبل گوشی و لپ‌تاپ داشتم. پس ترجیح دادم کتابخوانی بخرم که تجربۀ باکیفیت‌تری از همان چیزی که انتظارش را دارم، به من بدهد.
مسئلۀ دیگرم این بود که صفحۀ کتابخوان‌ها معمولا 5 تا 7 اینچی است که ممکن است برای خیلی‌ها کوچک باشد. برای من هم کوچک بود. در حالی که تبلت‌ها معمولا صفحاتی 7 تا 12 اینچی دارند. اما اخیرا کتابخوان‌هایی با صفحات بزرگتر (و به تبع، پیکسل بیشتر) عرضه شده‌اند که این مشکل را حل کرده‌اند.
صفحۀ سیاه‌وسفید کتابخوان‌ها برای مطالعه‌ی بیشتر کتاب‌ها و روزنامه‌ها خیلی خوب است. اما وقتی بخواهیم یک مجله یا یک کتاب مصور (مثل کمیک یا اطلس) روی آن مطالعه کنیم، رنگی نبودن آن توی ذوق می‌زند. من دوست داشتم هرکتابی را به همان رنگی که نسخۀ کاغذی‌اش منتشر شده بخوانم. خبر خوب این‌که نسل نسبتا جدیدی از کتابخوان‌ها به بازار عرضه شده‌اند که برخلاف کتابخوان‌های سیاه سفید، توانایی نمایش 4096 رنگ را دارند. این یعنی نزیک‌ترین تصویر به صفحۀ واقعی کتاب‌ها، و چه چیزی از این بهتر؟
تا این‌جای یادداشت، تمام چیزی که برای من مهم بود و باعث شد خرید کتابخوان را به تبلت ترجیح بدهم نوشتم. امیدوارم خواندن تجربۀ من به شما کمک کند تصمیم درستی بگیرید و چیزی را که برای خودتان بهتر است بخرید. اگر بخواهم آخرین بخش تجربه‌ام را از انتخاب و خرید کتابخوان در انتهای این یادداشت بنویسم، باید بگویم فروشگاهی که کتابخوان را از آن می‌خرید، به اندازۀ انتخاب نوع، برند و مدل خریدتان اهمیت دارد. چون یک فروشگاه خوب می‌تواند شما را قدم‌به‌قدم تا انتخاب بهترین وسیله‌ای که نیاز دارید، راهنمایی و همراهی کند. از طرفی، اعتبار یک فروشگاه خیالتان را از بابت اصالت و خدمات پس از فروش محصولی که می‌خرید، راحت می‌کند. من بنا به تجربۀ خودم کمکس را به شما پیشنهاد می‌کنم؛ سرزمین گجت‌های هوشمند که تنوع خوبی از کتابخوان‌های برندهای مطرحی مثل کیندل و اونیکس به شما ارائه می‌دهد. امیدوارم چیزی را که دوست دارید انتخاب کنید و بخرید و از کارکردن با آن لذت ببرید.
