اسمز معکوس (Reverse Osmosis) روشی جهت تصفیه آب است که در شیرین سازی آب دریا، جداسازی مواد آلی و سمی از پساب های صنعتی و تولید آب خالص بکار برده میشود.نام دیگر اسمز معکوس آب شیرین کن صنعتی RO میباشد که در این فرایند میتوان از محلولی دارای ناخالصی، به کمک یک غشا نیمه تراوا، حلال تقریباً خالص تهیه نمود.در تصفیه آب به روش اسمز معکوس،آب با فشار از میان غشایی گذرانده میشود که مواد معدنی مانند نیترات و بسیاری از مواد شیمیایی و باکتری ها را حذف میکند.
با استفاده از دستگاه اسمز معکوس میتوان از آب شور، آب آشامیدنی مطلوب تهیه کرد. اسمز معكوس قادر است تا 98% مواد معدنی حل‌شده و مواد آلی و كلویید آب را حذف کند سپس،نیم تا دو سوم آب پشت غشا باقی میماند که به عنوان آب پسمانده دور ریخته میشود.همچنین میتوان پسماند خروجی را مجدداً به سیستم بازگرداند تا در مصرف آب صرفه جویی به عمل آید.تکنولوژی آب شیرین کن در دهه‌های اخیر با به بازار آمدن انواع جدیدی از غشاها، به‌طور قابل توجهی گسترش یافته است.
در ابتدا آب تصفیه نشده توسط یک پمپ که توانایی ایجاد فشار بالایی در آب دارد به داخل محفظه ی دارای غشای نیمه تراوا هدایت میشود.با توجه به فشار موجود،آب خالص مجبور به عبور از سطح فیلتر اسمز معکوس شده و آب تغلیظ شده از ناخالصی ها در طرف دیگر باقی میماند.منظور از غشای نیمه تراوا؛ممبرانی است که مانند یک توری عمل کرده و مولکول های کوچک آب را عبور داده و به مولکول های بزرگتر و سخت تر اجازه عبور نمیدهد.قطر منافذ این ممبران به گونه ای است که از قطر یک ویروس و باکتری کوچکتر میباشد.با توجه به نوع آب و میزان املاح موجود در آن گاهی نیاز به انجام پیش تصفیه است که برای این منظور از دستگاه های مختلف از قبیل اولترافیلتراسیون، فیلتر شنی، فیلتر کربنی و... استفاده می گردد. با استفاده از این تجهیزات حجم زیادی از آلودگی های آب کاسته شده و در نتیجه به غشای اسمز معکوس آسیب وارد نشده و طول عمر آن افزایش پیدا خواهد کرد.
سخن آخر :سیستم تصفیه آب اسمز معکوس از پرکاربردترین ، رایج ترین و پر طرفدار ترین سیستمهای تصفیه آب است و صرف نظر از معایبی که به آنها اشاره شد ، مزایای بسیار زیادی دارد که قابل چشم پوشی نیستند.
