شاید در نگاه اول فشار خون پایین به عنوان یک مشکل جدی به نظر نرسد، به ویژه زمانی که با خطرات فشار خون بالا مقایسه میشود. با این حال، وقتی فشار خون به اندازهای پایین میآید که جریان خون کافی به ارگانهای حیاتی بدن مانند مغز و قلب نرسد، میتواند عواقب جدی به دنبال داشته باشد. این شرایط میتواند باعث ایجاد علائمی مانند سرگیجه، غش کردن و حتی در موارد شدید، شوک و ایست قلبی شود. اما آیا فشار خون پایین واقعا میتواند کشنده باشد؟ در این مقاله، قصد داریم علل اصلی فشار خون پایین را شناسایی کنیم و تاثیر آن بر سلامت کلی بدن را مورد بحث قرار دهیم.
در ابتدا باید بررسی کنیم که فشار خون پایین چیست؟ فشار خون پایین، که به آن هیپوتانسیون نیز گفته میشود به وضعیتی گفته میشود که در آن فشار خون به اندازهای کاهش پیدا میکند که انتقال خون به اندامها و بافتهای بدن به خوبی انجام نمیشود. فشار خون از دو عدد فشار سیستولیک (عدد بالا) و فشار دیاستولیک (عدد پایین) تشکیل شده است. به طور کلی، فشار خونی که کمتر از ۹۰/۶۰ میلیمتر جیوه باشد، به عنوان فشار خون پایین تلقی میشود.
علائم و نشانههای فشار خون پایین میتوانند با توجه به شدت کاهش فشار خون و واکنش بدن فرد به این شرایط متفاوت باشند. در برخی موارد، فشار خون پایین ممکن است هیچ علامتی ایجاد نکند، به ویژه اگر به آرامی و تدریجی رخ دهد. با این حال، در مواردی که کاهش فشار خون باعث محدودیت جریان خون به ارگانهای حیاتی میشود، ممکن است علائم و نشانههای زیر را تجربه کنید:
فشار خون پایین میتواند ناشی از دلایل متعددی از شرایط پزشکی گرفته تا سبک زندگی و عوامل محیطی را شامل میشود. به صورت کلی یکی از علل رایج فشار خون پایین، کمآبی بدن است. وقتی بدن به اندازه کافی آب دریافت نمیکند، باعث کاهش حجم خون و در نتیجه کاهش فشار خون میشود. علاوه بر این، برخی شرایط پزشکی مانند بیماریهای قلبی، مشکلات غده تیروئید، دیابت و کمبود ویتامین B12 یا فولات نیز میتوانند به فشار خون پایین منجر شوند. همچنین، برخی داروها مانند داروهای فشار خون بالا، دیورتیکها، داروهای ضد افسردگی و داروهای پارکینسون میتوانند به عنوان عوارض جانبی، فشار خون را کاهش دهند. علاوه بر این، شرایطی مانند هیپوتانسیون ارتواستاتیک، که در آن فشار خون هنگام تغییر وضعیت بدن از حالت نشسته یا خوابیده به ایستاده به طور ناگهانی کاهش پیدا میکند و در افراد مسنتر رایجتر است.
هرچند فشار خون پایین، در حالت عادی ممکن است به نظر بیخطر برسد و در بسیاری از افراد، نشاندهنده سلامتی خوب باشد. با این حال، در شرایط خاصی، فشار خون پایین میتواند به شدت کاهش یابد و جریان خون کافی به ارگانهای حیاتی مانند مغز، قلب و کلیهها را مختل کند، که این امر میتواند منجر به عواقب جدی و حتی کشنده شود. شرایطی مانند شوک ناشی از کاهش شدید فشار خون که میتواند به دلیل از دست دادن خون، عفونتهای شدید یا واکنشهای آلرژیک شدید ایجاد، نیاز به انجام اقدامات اورژانسی دارند تا از آسیب دائمی به ارگانها و مرگ جلوگیری شود.