مکانیک یعنی تعمیر ماشین و مهندس مکانیک یعنی فردی با دست های سیاه و روغنی! این تصور قشر گسترده ای از جامعه است که اصلا درست نیست. دانشجویان رشته مهندسی مکانیک، تنها یک واحد از کل واحدهای دانشگاهی خود که بیش از 140 واحد درسی است، را تحت عنوان "کارگاه اتومکانیک" می گذرانند که در آن با موتور اتومبیل سر و کار دارند. اما پس مهندس مکانیک کیست و رشته مهندسی مکانیک چیست؟!
واقعیت آن است که مهندسین مکانیک به تحلیل و بررسی تمام اجسام ساکن و در حال حرکت تحت تأثیر نیروهای مختلف می پردازد. مهندسی مکانیک در هسته مرکزی بیشتر تحلیل های مهندسی جای دارد. این رشته در برگیرنده تمامی علوم و فنونی است كه با تولید تبدیل و استفاده از انرژی، ایجاد و تبدیل حركت و انجام كار، تولید و ساخت قطعات و ماشین‌آلات و به كارگیری مواد مختلف در ساخت آنها و همچنین طراحی و كنترل سیستم‌های مكانیكی، حرارتی و سیالاتی مرتبط می‌باشد، به عبارت دیگر محاسبات فنی، مدلسازی و شبیه‌سازی طراحی و تهیه نقشه‌ها ، تدوین روش ساخت ، تولید و آزمایش ماشین‌آلات و تاسیسات مورد استفاده در جهان امروز، با تكیه بر توانایی‌های مهندسان مكانیك انجام می‌گیرد.
دروس رشته مهندسی مکانیک
اما چرا رشته مهندسی مکانیک سخت است؟ هر چند این رشته با مفاهیمی ملموس و کاربردی سر و کار دارد. اما قوانین حاکم بر آن ها در عین سادگی از ریاضیات پیچیده ای تبعیت می کند. همین امر موجب می شود که تسلط و علاقمندی به ریاضی و فیزیک، داشتن روحیه تجزیه و تحلیل از شاخصه های فرد موفق در این رشته باشد.
تاریخچه
حقیقت این است که انسان از بدو آفرینش با مفاهیم اصلی علم مهندسی مکانیک آشنا بوده است، البته طبعاً نه با اصطلاحات امروزی. برای مثال بشر از همان ابتدا مفهوم سبک یا سنگین بودن را درک کرده و یا مفهوم نیرو و قدرت را لمس کرده است. اما بزرگانی چون گالیله، لایب نیتس، کپلر و نیوتون پیشگامان مطالعه علم مهندسی مکانیک و ارائه قوانین و فرمول های ریاضی برای آن بوده اند.
گستره ی علم مکانیک
مکانیک از قدیمی ترین و شناخته شده ترین شاخه های فیزیک است که رشته هایی چون مهندسی مواد، مهندسی شیمی، مهندسی دریا، مهندسی سیستم های انرژی و ... از آن مشتق شده است.
مکانیک مانند اقیانوسی است که محدود کردن آن کاری غیر ممکن است. از حرکت الکترون ها در اتم تا حرکت سیارات در فضا، از جریان خون داخل رگ ها تا طراحی سیستم تهویه مطبوع ساختمان، از سلول های خورشیدی تا طراحی هواپیما و .... علم مکانیک نقش اساسی دارد. در یک جمله باید گفت، هر کجا حرکتی هست علم مکانیک آنجا حضور دارد. در واقع رشته مهندسی مکانیک از لحاظ تنوع موضوعات تحت پوشش، جامع ترین رشته مهندسی محسوب می شود و نقش به سزایی در بالا بردن کیفیت زندگی و رفاه، امنیت و همچنین توسعه اقتصادی جامعه ایفا می کند.
اما مطالعه تمام ابعاد این علم کاری بسیار سخت و زمان بر بوده و به جرأت می توان گفت که امری غیرممکن است. بنابراین به افراد توصیه می شود با توجه به میزان علاقه و مهارت خود یکی از شاخه های این علم را انتخاب کرده و متخصص شوند.
