گیاه بامیه با نام علمی Abelmoschus esculentus گیاهی است گل‌دار از خانواده پنیرکیان و زادگاهش آسیا یا آفریقاست. مصری‌ها در قرن ۱۲ یا ۱۳ میلادی این گیاه را می‌کاشته‌اند. بامیه گیاهی یک‌ساله و ساق آن علفی است که به‌تدریج چوبی می‌شود. در اروپای شرقی در اطراف دریای مدیترانه بیش از سایر نقاط از این سبزی مصرف می‌شود. در ترکیه بامیه را خشک و برای مصرف زمستان ذخیره می‌کنند. در ایران برای تهیه خورشت بامیه از آن استفاده می‌شود که غذای معروف جنوب ایران است. بامیه گیاهی است گرمسیری که در نقاط سرد، کم‌رشد و کم‌محصول می‌شود. گیاه دارای ساقه راست، پوشیده از تار و ارتفاع ۵/. تا ۱ متر (گاهی ۲ متر) است. برگ‌هایی به شکل قلب تخم فرعی مرکب از ۵–۳ لوب و گل‌هایی منفرد در کناره برگ‌ها دارد. رنگ گلبرگ‌های آن زرد ولی در قسمت وسط قرمزرنگ است. میوه هرمی شکل، دراز و محتوی دانه‌های پوشیده از تار دارد. این گیاه اولین بار در ایران در شهر سرخس کشت و برداشت شد. گل‌های سفید یا کرمی بامیه بسیار زیباست و همچنین خوراکی بوده و برخی به خاطر گل‌های زیبایش بامیه را به‌صورت تزئینی در گلدان می‌کارند.
بامیه همانند صیفی‌جات دیگر محصول فصل گرم است و بعد از رفع سرمای بهاره اقدام به کاشت بامیه می‌کنند. بامیه را به‌صورت مستقیم در زمین اصلی می‌کارند و نشاء کاری آن رایج نیست. بامیه معمولاً در تمامی خاک‌ها عمل می‌آید ولی اگر خاک ضعیفی دارید می‌توانید از کودهای دامی استفاده کنید. ولی بهتر است برای بهتر نتیجه گرفتن از بسترهای کشت آماده همانند پیت ماس و کوکوپیت استفاده کنید. ابتدا بذرها را به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت در آب خیس کنید. این عمل کمک زیادی به جوانه زدن می‌کند. بامیه را هم داخل گلدان و هم زمین می‌توان کاشت. در هر گلدان یک گیاه کافی است. برای کاشت در زمین فاصله بین بوته‌ها را ۳۰ تا ۹۰ سانتی‌متر در نظر بگیرید. بذر بامیه را بعد از خیس کردن در عمق ۱ تا ۱٫۵ سانتی‌متری بکارید و روی آن خاک نرم بریزید. در هر گود بهتر است بیش از یک عدد بذر قرار دهید. جوانه‌زنی بامیه به‌راحتی انجام نمی‌گیرد. لذا قرار دادن تعداد ۲ یا ۳ عدد بذر در هر گود احتمال داشتن گیاه بامیه را بالا می‌برد. بعد از رشد بذرها و چهار برگه شدن گیاه، گیاهانی که ضعیف‌تر است را حذف کنید و بوته‌های قوی‌تر را نگه‌دارید.
این گیاه احتیاج به آبیاری زیاد و عمیق دارد. مخصوصاً آبیاری مرتب در اوایل جوانه‌زنی و رشد بوته و حداقل هفته‌اى یک‌بار آبیارى براى تولید حداکثر محصول ضرورى است. اگر در گلدان اقدام به کاشت نموده‌اید هفته‌ای دو یا سه بار آبدهی نیاز است.
بعد از گذشت ۵۰ تا ۶۰ روز از کاشت بذر بامیه سبز، زمان برداشت فرامی‌رسد. هنگام برداشت بامیه طول میوه‌ها متغیر است. از ظهور گل‌های زیبای بامیه تا برداشت محصول ۴ تا ۶ روز طول می‌کشد. برداشت بامیه به‌طور مرتب انجام می‌شود و هر روز یا هر دو روز یک‌بار باید اقدام به برداشت کرد. برداشت دیرهنگام بامیه باعث سفت شدن بامیه می‌شود و از کیفیت آن می‌کاهد. بامیه هر چه زودتر برداشت شود غلاف آن تردتر، لطیف‌تر و خوش‌خوراک‌تر است.
مهم ترین فواید بامیه عبارت اند از:
۱. فیبر رژیمی موجود در بامیه بالاست و بنابراین بسیاری از متخصصین سلامت به‌دلیل فواید گوارشی مصرف آن را توصیه می‌کنند. فیبر با تسهیل حرکات روده به فرآیندهای گوارشی کمک می‌کند.
۲. بامیه به جلوگیری از دیابت معروف است. بامیه سرشار از فیبر است که به جلوگیری از این بیماری کمک می‌کند. برای کنترل سطح بالای قندخون‌تان باید هرروز آب بامیه را تهیه‌کرده و هر صبح بنوشید. باید بدانیم که آب بامیه بیشتر از بامیه پخته به درمان دیابت کمک می‌کند. خوب است که بامیه را به کاری‌ها و سوپ‌هایتان اضافه کنید؛ اما برای رهایی سریع از قندخون بالا، آب بامیه خام خیسانده در آب را مصرف کنید.
۳. فولات موجود در بامیه نقص لوله عصبی جنین را کاهش می‌دهد. بنابراین مصرف بامیه در دوره بارداری یا پیش از آن، بسیار توصیه می‌شود.
۴. ویتامین K عامل اثرگذار در فرآیند انعقاد خون است. این ویتامین نقش مهمی در تقویت استخوان‌های ما دارد.
۵. آسم را کنترل می‌کند. می‌توان با گنجاندن بامیه در وعده‌های غذایی آسم را درمان کرد. مصرف بامیه به افراد مبتلا به آسم پیشنهاد می‌شود.
۶. بامیه، با تسهیل جذب درست آب، حرکت دفعی بدن را تضمین کرده و درنتیجه از یبوست جلوگیری می‌کند.
۷. بامیه به جلوگیری از گرمازدگی کمک می‌کند.
۸. این باور وجود دارد که تمام بیماری‌ها در روده بزرگ شروع می‌شوند. افزودن بامیه به وعده‌های غذایی‌تان به میزان زیادی از سرطان روده بزرگ و دیگر بیماری‌های مربوط جلوگیری می‌کند.
۹. با استفاده منظم از بامیه، چه خام و چه پخته، می‌توانید تا حد زیادی از چاقی جلوگیری کنید. چاقی ضرورتاً به‌دلیل مصرف غذاهای چرب و پرکالری به وجود نمی‌آید، بلکه به‌خاطر کمبود مواد مغذی نیز می‌تواند باشد.
۱۰. این سبزی‌ها جذب کمتر کلسترول را تضمین کرده و از بیماری‌های قلبی و دردهایی که به خاطر کلسترول رخ می‌دهند، جلوگیری می‌کند. کلسترول عامل اصلی چاقی و بیماری‌های قلبی در بدن است.
۱۱. اگر دیابتی هستید متخصصین سلامت خوردن غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین را توصیه می‌کنند. بامیه یکی از غذاهای با شاخص گلیسمی ۲۰ است و بر اساس استانداردهای پزشکی ارزش شاخص گلیسمی بامیه بسیار پایین است.
۱۲. مشکلات کلیوی، تهدیدی برای افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ به‌شمار می‌آیند. تقریباً نیمی از بیماری‌های مربوط به کلیه، به‌دلیل دیابت به‌وجود می‌آیند. اگر مصرف آب بامیه نیز در رژیم غذایی‌تان منظم باشد به جلوگیری از بیماری‌های کلیوی کمک می‌کند.
۱۳. بامیه به‌دلیل فیبر حل‌شدنی که دارد، به تسریع گوارش کمک کرده، سطح قندخون را بهبود بخشیده و خطر بیماری‌های قلبی را کاهش می‌دهد. بامیه برای دستگاه گوارش بسیار خوب است.
۱۴. اگر غذاهای سرشار از آنتی‌اکسیدان مصرف کنید. این‌ها به جلوگیری از سرطان، بیماری‌های قلبی و پیری زودرس کمک می‌کنند. بامیه دارای میزان زیادی آنتی‌اکسیدان مانند کوئرستین، کاتچین، اپی‌کاتچین، پروسیانیدین و روتین است. بنابراین بامیه نه‌تنها از دیابت بلکه از دیگر مشکلات سلامتی نیز جلوگیری و آن‌ها را درمان می‌کند.
۱۵. بامیه، منبعی سرشار از فیبر رژیمی است. این سبزی‌ها مشکلات گوارش را نیز مهار می‌کند. پوست سالم، نشان‌دهنده گوارش درست است.
۱۶. ویتامین C موجود در بامیه، جوانی پوست را حفظ می‌کند. این ماده به ترمیم بافت‌های بدن کمک می‌کند. ویتامین C به جوانی پوست کمک کرده و آن را شاداب می‌کند.
۱۷. مواد مغذی موجود در بامیه از تجمع رنگ‌دانه در پوست جلوگیری می‌کند. بامیه برای جوان‌سازی پوست و ترمیم آسیب‌ها مفید است.
۱۸. اگر از موهای کم خود خسته‌اید برای بازگرداندن حجم مویتان از بامیه استفاده کنید. بامیه را با مقداری آب بجوشانید و از مایع لزجی که از آن خارج می‌شود برای برگرداندن حجم مویتان استفاده کنید.
۱۹. این ماده لزج را می‌توان به‌عنوان نرم‌کننده مو به کار برد. موی خود را شسته و آب اضافی آن را بگیرید. ماده لزج آبکی را بر مویتان ماساژ دهید و با دقت با آب بشویید.
۲۰. بامیه، مرطوب‌کننده‌ای عالی برای پوست سر خشک و دارای خارش شماست. بامیه موهایتان را نرم کرده و مانند مواد آرایشی موجود در بازار مضر نیست. بامیه برای افرادی که موی به‌هم‌ریخته فر و بی‌طراوت دارند عالی است.
۲۱. بامیه، وضعیت پوست سر را بهبود داده و با شوره سر مبارزه می‌کند. بامیه، پوست سرتان را مرطوب کرده و شوره سر را مهار می‌کند.
۲۲. هنگامی‌که بامیه به‌عنوان شوینده مو به‌کار رود موهایتان را جلا می‌دهد. هرچند وقت یک‌بار استفاده از نرم‌کننده همیشگی‌تان را کنار گذاشته و با روش طبیعی از مویتان مراقبت کنید.
۲۳. ادرارآور است برای کسانی که مبتلا به سوزاک هستند یا هنگام ادرار احساس درد می‌کنند بامیه را آب پز نموده همراه با آب قبل از غذا میل کنند.
۲۴. برای درمان سفلیس از جوشانده ریشه بامیه استفاده شود (۳۰ گرم در یک لیتر آب هر شش ساعت یک لیوان میل شود).
۲۵. برای گرفتگی صدا از شربت بامیه استفاده شود. ابتدا بامیه را جوشانده سپس کمی شکر داخل آن ریخته جوشانده را روزی ۳ مرتبه بالای غذا چند قاشق بخورند.
۲۶. جوشانده گل بامیه ضدسودا است. ۳۰ گرم در ۵۰۰ سیسی آب، سه بار در روز هر بار یک استکان میل شود.
۲۷. دمکرده تخم بامیه ضدتشنج است. ۳۰ گرم در ۵۰۰ سیسی آب.
۲۸. بامیه به علت داشتن ماده ضدعفونی‌کننده کرم معده و کرمک را از بین می‌برد.
۲۹. برای درمان تبهای کهنه ساقه بوته بامیه را خیسانده و آب آن را چند روز متوالی بیاشامید.
۳۰. بامیه به خاطر وجود منگنز و کبالت تنظیم‌کننده ترشح غدد داخلی است.
۳۱. بامیه تقویت‌کننده بینایی است.
۳۲. غده پروستات را تقویت می‌کند.
۳۳. ایمنی را افزایش می‌دهد
۳۴. بینایی را بهبود می‌بخشد
۳۵. ضماد التیام دهنده زخم است.
