
در دنیای پرشتاب علم و فناوری، برخی از دانشمندان با ایدههایی نوآورانه، مسیر آینده بشر را تغییر میدهند. یکی از این چهرههای برجسته، پروفسور مهمت تونر از کشور ترکیه است که به دلیل دستاوردهای چشمگیر خود در زمینه ابزارهای نانومیکروفلویدیک، به عنوان یکی از برندگان ششمین دوره جایزه مصطفی انتخاب شد. گزارش زیر، مروری بر زندگی و مسیر علمی این دانشمند است.
نیاز به ابزاری کوچک، اما قدرتمند
یکی از بزرگترین چالشهای پزشکی، به ویژه در مبارزه با بیماریهای جدی مانند سرطان، تشخیص به موقع است. هر چه سرطان زودتر شناسایی شود، شانس موفقیت درمان به شکل قابل توجهی افزایش مییابد. با این حال، روشهای سنتی تشخیص، اغلب تهاجمی، پرهزینه و زمانبر هستند. اینجا بود که نیاز به یک ابزار جدید، سریع و دقیق احساس شد؛ ابزاری که بتواند به راحتی سلولهای سرطانی را در مراحل اولیه از نمونههای خونی شناسایی کند.
نانومیکروفلویدیک: آزمایشگاهی در اندازه یک تراشه
این نیاز، زمینهای بود برای تحقیقات گسترده پروفسور مهمت تونر در دانشگاه هاروارد. او سالها به توسعه ابزارهای نانومیکروفلوئیدیک پرداخت. به زبان ساده، نانومیکروفلوئیدیک علمی است که به مطالعه و کنترل جریان مایعات در ابعاد بسیار کوچک میپردازد. نتیجه کار او، ساخت یک تراشه بود که به عنوان یک «آزمایشگاه روی تراشه» عمل میکند. این تراشه، با طراحی پیچیده خود، میتواند با دریافت تنها چند قطره خون از بیمار، سلولهای سرطانی را از میان میلیونها سلول سالم جدا کند.
تأثیرات متحول کننده در درمان سرطان
دستاورد پروفسور تونر، فراتر از یک کشف صرفاً علمی است. این فناوری، دریچهای جدید به سوی آینده پزشکی باز کرده است. با استفاده از این تراشه، پزشکان میتوانند به صورت منظم و با روشی غیرتهاجمی، بیماران را برای وجود سلولهای سرطانی غربالگری کنند. تشخیص زودهنگام به معنای انتخاب روشهای درمانی مؤثرتر و کاهش عوارض جانبی است. این ابزار به پزشکان اجازه میدهد تا پاسخ بدن بیمار به درمان را نیز به صورت لحظهای بررسی کنند، که این امر به شخصیسازی و بهینهسازی درمانها کمک شایانی میکند. کار پروفسور تونر، نه تنها یک نوآوری در عرصه فناوری است، بلکه یک امید واقعی برای میلیونها بیمار در سراسر جهان محسوب میشود.