فیروزه کوبی یکی از زیباترین صنایعدستی ایران است که اساسا از هنرهای دستی شهر اصفهان به شمار میرود و تقریبا هر مرکز فروش صنایعدستی در اصفهان، ظروف فیروزهکوبیشده را برای فروش عرضه میکند. از انواع ظروف فیروزهکوبی، برای تزیین دکوراسیون داخلی خانهها بهطور گسترده استفاده میشود. باوجود استفاده گسترده از این هنر زیبا، بسیاری از مردم از تاریخچه این هنر اطلاعی ندارند. در این پست قصد داریم تا مطالبی در مورد پیشینه هنر فیروزهکوبی در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.
هنر فیروزه کوبی یکی از هنرهای نوین است که قدمت آن به ۷۰ سال پیش باز می گردد. حدود ۷۰ سال پیش استاد یوسف حکمیان در شهر مشهد این هنر را پایه گذاری کرد. پس از آن حاج داداش در حدود ۲۰ سال بعد در شهر اصفهان به ترویج هنر فیروزهکوبی و اجرای آن در این شهر پرداخت. امروزه یکی از مهمترین پایگاه های اجرای فیروزه کوبی شهر اصفهان است و در این شهر هنرمندان و استادکاران بسیاری کارگاههای فیروزه را برپا داشتهاند. اگرچه قدمت فیروزه کوبی چندان طولانی نیست اما به دلیل استفاده از سنگ ارزشمند فیروزه و زیبایی طراحی آن ارزش بالایی دارد.
این هنر با استفاده از سنگ مرغوب فیروزه نیشابور بر روی فلزاتی مانند مس، نقره و برنز پیاده سازی می شود. قطعات سنگ فیروزه که در اندازه های ریز و کوچک هستند و کاربرد خاص دیگری ندارند در هنر فیروزه کاری استفاده می شوند. همانگونه که از نامش پیداست قطعات کوچک فیروزه در اندازه های تقریباً یکسان به صورت منظم و در کنار هم با استفاده از چسب فیروزه کوبی بر روی ظروف و اشیای مختلف قرار می گیرد.
در ابتدا تنها از فیروزه در ساخت بدلیجات و زیور آلات مانند گردنبند، دستبند و انگشتر استفاده می شد اما پس از پیدایش هنر فیروزکوبی هنرمندان آن با اقدامات خلاقانه این هنر را گسترش دادند. ظروفی که در فیروزه کوبی استفاده می شود در طرح ها و مدل های مختلف ساخته و پرداخته می شوند و سپس قطعات فیروزه بر روی آنها قرار می گیرد. هر چقدر تعداد سنگ ها بیشتر و فاصله بین آنها کمتر باشد هنر دستی به دست آمده ارزشمند تر می باشد زیرا بسیار پرکار و منظم خواهد بود.
ظروف فیروزه کوبی شده معمولاً بیشتر کاربرد هنری و تزئینی دارند. در مکان های مختلف و دکوراسیون محیط ها با کاربری گوناگون از ظروف فیروزه کوبی استفاده می شود.
برای نمونه، کاسه و بشقاب فیروزه کوبی علاوه بر کاربرد تزیینی برای سرویس آجیل نیز استفاده می شود. گلدان فیروزه کوبی که در مدل ها و طرح های گوناگونی ساخته می شود نیز می تواند برای قرار دادن گل های طبیعی و مصنوعی استفاده شود. شیرینی خوری، آجیل خوری، گز خوری، سنگاب فیروزه کوبی، کشکول، سنبلدان فیروزه و … همگی ساخته شده توسط این هنر است که شهرت جهانی دارد. ظروف فیروزه کوبی به دلیل داشتن ارزش مادی و معنوی بسیار ،معمولاً به صورت شناسنامه دار تهیه می شوند و دارای کارت ضمانت کالا می باشد.