الماس پرطرفدارترین و حتی پرکاربردترین سنگ قیمتی در جهان است و یکی از دغدغه های همیشگی خریدان الماس تشخیص اصل بودن و کیفیت الماس است. در همین راستا موسسه گوهرشناسی امریکا یا GIA استانداردی را برای درجه بندی کیفی الماس به جهان معرفی کرد. این استاندارد با نام 4C شناخته می شود که در ادامه به توضیح آن خواهیم پرداخت.
الماس یک ماده معدنی ساخته شده از کربن است که در طی میلیون ها و میلیاردها سال در دل زمین شکل می گیرد. این سنگ قیمتی تحت فشار و دمای بسیار زیاد در اعماق زمین تشکیل می شود و یک ماده سخت تشکیل می دهد. الماس سخت ترین ماده طبیعی در جهان است و به همین دلیل در صنعت نیز مورد استفاده قرار می گیرد. البته الماسی که در صنعت به کار برده می شود با الماس مورد استفاده در جواهرات از نظر کیفیت تفاوت دارد. اما این تفاوت کیفیت چگونه و بر اساس چه معیارهایی بررسی می شود؟
همانطور که گفتیم موسسه گوهرشناسی آمریکا استانداری برای تشخیص کیفیت الماس ها ارائه داده است. این موسسه پس از بررسی دقیق الماس ها توسط کارشناسان ماهر و آموزش دیده، برای آن ها شناسنامه هایی صادر می کند که به عنوان شناسنامه GIA شناخته می شوند. اگر الماسی دارای این شناسنامه باشد نه تنها می توانید از اصل بودن آن اطمینان حاصل کنید، بلکه درجه بندی 4 فاکتور تاثیر گذار بر روی کیفیت و قیمت نهایی الماس را نیز می توانید ببینید.
4C به 4 فاکتوری گفته می شود که در انگلیسی با حرف C شروع می شوند. این چهار فاکتور عبارت اند از قیراط (Carat)، رنگ(Color)، خلوص و شفافیت(Clarity) و برش(Cut). در ادامه به طور مختصر به بررسی هر یک از این فاکتورها می پردازیم.
1. قیراط
قیراط واحد اندازه گیری وزن الماس و یکی از عناصر اصلی تاثیرگذار بر قیمت نهایی آن است. افزایش قیمت الماس با افزایش قیراط آن به صورت تصاعدی بالا می رود. دو الماس با شرایط کیفی یکسان که یکی از آنها دوبرابر دیگری وزن دارد به مراتب قیمتی بیشتر از دوبرابر الماس دیگر دارد.
2. رنگ
رنگ الماس از دیگر فاکتورهای تاثیرگذار بر کیفیت الماس است که ممکن است تفاوت زیادی در جذابیت و درخشندگی ظاهری آن نیز داشته باشد. هر چه الماس بی رنگتر باشد کیفیت بالاتری دارد. درجه رنگ الماس از D تا Z است و هر چه به سمت Z پیش برویم از کیفیت آن کاسته می شود. بهترین و گرانترین الماس ها در رنج بین D تا F قرار دارند. تغییر رنگ الماس به خصوص در اوایل لیست با چشم غیر مسلح و بدون تخصص امکانپذیر نیست.
البته الماس های خاص رنگی وجود دارد که به دلیل کمیاب بودن قیمت بسیار زیادی دارند. این موضوع نشان می دهد که هر رنگی باعث افت کیفیت و قیمت نمی شود.
3. خلوص و شفافیت
این مورد نیز باید توسط افراد متخصص و به وسیله ی دستگاه های مخصوصی بررسی شود. هر چه درجه خلوص الماس بالاتر باشد طبیعتا ارزش بیشتری خواهد داشت. این موضوع بر روی شفافیت و درخشندگی الماس تاثیر زیادی می گذارد.
4. برش
برش الماس کار بسیار دشواری است و برشکاران علاوه بر آموزش باید چندین سال تجربه در این راه کسب کنند تا بتوانند یک برش تمیز در بیاورند. تقارن و تناسبات در برش بسیار مهم است و درخشش و انعکاس نور در الماس را تحت تاثیر قرار می دهد. انواع بسیار زیادی برش الماس وجود دارد. هر یک از این برش ها در تلاش اند تا انعکاس نور در الماس را افزایش داده و درخشندگی خیره کننده ای در آن ایجاد کنند. به همین دلیل یکی از زیباترین و معروفترین برش های الماس برش برلیان یا گرد است که با وجوه بسیار زیاد و متقارنی که دارن درخشش بینظیری به الماس می دهد.
یک انگشتر تک نگین الماس با برش برلیان یکی از پرطرفدارترین طرح های جواهر است که اغلب به عنوان حلقه نامزدی به کار برده می شود.
