بیایید کمی درباره فناوری بلاکچین بخوانیم
قبل از اینکه به سراغ تعریف بلاکچین و نحوه عملکرد آن بپردازیم، باید در ابتدا سری به دنیای ارزهای دیجیتال بزنیم. رمز ارزهایی که در این چند سال اخیر خیلی رونق و طرفدار پیدا کرده‌اند. شاید برای شما هم دانستن این موضوع جالب باشد که تمام ارزهای دیجیتال از حمله بیت‌کوین از فناوری بلاکچین استفاده می‌کنند اما ارزهای دیجیتال تنها بخشی از دنیای شگفت‌انگیز بلاکچین را تشکیل می‌دهند.
با ما همراه باشید تا در ادامه با این جهان وسیع و کاربردهایش کمی آشنا شویم.
بلاکچین چیست؟
مارک اندرسون (Marc Andreessen)، مؤسس شرکت خدمات رایانه‌ای «نت‌اسکیپ» (Netscape) درباره‌ی بلاکچین می‌گوید:
«بلاکچین روشی برای کاربران اینترنتی است تا قطعه‌ای از دارایی‌های دیجیتالی یکتای خود را به دیگر کاربران انتقال بدهند. این انتقال تضمین شده، امن است و هیچ‌کس نمی‌تواند مشروعیت آن را به چالش بکشد. عواقب این پیشرفت بسیار اغراق‌آمیز است».
بیایید کمی ساده‌تر این مطلب را بازگو کنیم. با مثالی از بانک شروع می‌کنیم که احتمال تا حدودی از سیستم آن اطلاع دارید. در حالت عادی ما برای انجام یک تراکنش پولی باید از یک واسطه و شخص ثالث همچون بانک‌های دولتی و خصوصی استفاده کنیم؛ اما در بلاکچین مکانیزم همتا به همتا برقرار است! یدسن صورت که بلاکچین این امکان را به خریداران و فروشندگان خود (ارسال‌کنندگان و دریافت‌کنندگان پول دیجیتال) می‌دهد تا به‌صورت مستقیم و بدون هیچ واسطه‌ای با یکدیگر در ارتباط باشند و به راحتی ارزهای دیجیتال خود را معامله کنند.
از دیگر تفاوت‌های نظام بانکی با بلاکچین می‌توان به این موضوع اشاره کرد که فعالیت سیستم‌های بانکی، متمرکز و دارای موقعیت مشخص است اما دقیقا آن روی سکه مرکز داده‌ای است که شبکه‌های بلاکچین در آن قرار دارند! چون آن‌ها به‌طور کامل غیرمتمرکز هستند و در سراسر جهان توزیع شده‌اند. (به محل نگهداری و حفظ اطلاعات بلاک‌چین‌ها، دفتر کل توزیع‌شده گفته می‌شود).
نکته‌ای که وجود دارد این است که این دفتر کل توزیع شده، برای تمام اعضای حاضر در شبکه با جزئیات کامل، قابل دسترسی است و کوچکترین و جزئی‌ترین تغییرات در تبادلات، برای همه به صورت شفاف قابل مشاهده و بررسی است. در واقع این شبکه زنجیره‌ای از کامپیوتر و سیستم‌هایی است که درستی تراکنش‌های صورت گرفته بین کاربر اول و کاربر دوم را بررسی و تایید می‌کنند و سپس آن اطلاعات تراکنش در شبکه بلاکچین به شکل «بلوک‌ها» وارد پایگاه داده می‌شوند. این بلوک‌ها به هم وابسته هستند به این معنا که هر بلاک در ادامه بلاک قبلی ایجاد شده و شامل اطلاعاتی است که آن را به بلوک قبلی متصل می‌کند. پس بلاک‌ها به ترتیب ساخت و با کمک اطلاعاتی در کنار هم قرار می‌گیرند و یک زنجیر یا چِین (Chain) را تشکیل می‌دهند.
بلاکچین چگونه کار می‌کند؟
فناوری بلاکچین بسیار امنیت بالایی دارد و از رمزنگاری برای افزایش امنیت در خرید و فروش ارز دیجیتال و حتی تبادلات خود استفاده می‌کند. به این شکل که همه داده‌ها و جزئیات یک‌به‌یک تراکنش‌های انجام شده با رمز ارزها را در خود ذخیره می‌کند و اگر یک کاربر بخواهد مثلا یک بیت‌کوین را بیش از دوبار معامله کند (قصد کلاهبرداری داشته باشد) مانع از آن می‌شود. یک بلوک پس از اینکه اطلاعات جدیدی را ذخیره می‌کند به بلاکچین افزوده می‌شود و اینطور بلاکچین (مجموعه‌ای بهم‌پیوسته از چندین بلاک) تشکیل می‌شود.
این قسمت که یک بلاک قرار است به بلاکچین افزوده شود چهار مرحله دارد.
- در مرحله‌ی اول، یک معامله باید صورت بگیرد.
- پس از خرید، معامله‌ی شما باید از نظر درستی بررسی و تایید شود. این کار توسط شبکه‌ای از هزاران سیستم کامپیوتری که در سراسر جهان توزیع شده‌اند، انجام می‌گیرد. این شبکه از طریق رایانه‌ها بررسی می‌کند که معامله حتما براساس سفارش شما انجام شده باشد.
- محل ذخیره هر معامله باید در دل یک بلاک باشد. پس از بررسی و تایید صحت معامله شما اطلاعات در یک بلوک اختصاصی ثبت و نگهداری می‌شود. در آنجا، داده‌های معامله شما در کنار تعداد بسیار زیادی تراکنش مشابه قرار می‌گیرد.
- به هر بلوک، باید هَش (کد) داده شود: پس از تأیید تمام معامله‌های یک بلوک، به آن بلوک یک کد شناسایی منحصر به فرد به نام هَش داده شود. پس از اخذ هش اختصاصی، آن بلاک به شبکه‌ی بلاکچین اضافه می‌شود (هش برای امنیت بیشتر داده‌ها استفاده می‌شود).
مزایای تکنولوژی بلاکچین
- انجام تراکنش‌ها بدون حضور واسطه
- عدم نیاز به دریافت اجازه از شخص یا سازمان
هر شخص تنها با اتصال به اینترنت و داشتن نرم‌افزار مورد نظر شبکه می‌تواند به راحتی وارد شبکه شود و از امکانات آن استفاده کند. - مقاومت بالا در برابر سانسور یا حذف شبکه به وسیله افراد یا سازمان‌ها
در سیستم‌های متمرکز برای انجام خراب‌کاری تنها کافی است سرور شبکه مورد حمله قرار گیرد. اما در شبکه همتا به همتای بلاک چین اینطور نیست! هر گره به عنوان یک سرور عمل می‌کند و در نتیجه حذف آن راحت نیست.
معایب تکنولوژی بلاکچین
- مقیاس‌پذیری: از آنجایی که همه گره‌ها در شبکه باید همگام و همسو با هم باشند، اطلاعات نمی‌توانند خیلی سریع به بلاکچین اضافه شوند. بنابراین در این سیستم‌ها به منظور حفظ ویژگی غیرمتمرکز بودن شبکه، از قابلیت مقیاس‌پذیری آن صرف نظر شده است.
- ارتقای سیستم‌های بلاکچین: یکی دیگر از بدی‌های این فناوری این است که شما با ایجاد کوچکترین تغییری در گره خود از شبکه اصلی دور می‌افتید چون همه همزمان و همسو با هم پیش می‌روند و در حالتی که نرم‌افزار بروز شده با سایر گره‌ها ناسازگار باشد، آن‌ها از برقراری ارتباط با شما دوری خواهند کرد.
چرا بلاکچین مهم است؟
فناوری بلاکچین و کاربردهایش، دنیای بسیار وسیع و گسترده‌ای هستند که به‌طور تقریبی می‌تواند در هر صنعتی که تراکنش پذیر است، مثل تبادل پول، کالا یا املاک استفاده شود و به طور کلی می‌توان گفت آینده در دستان زیرساخت‌های بلاکچین است!
کلام پایانی
در این مقاله درباره بلاکچین و نقش و کاربردش حرف زدیم و سعی کردیم کمی دید و نگاه شما را به این جهان بازتر کنیم. اگر شما هم در این زمینه مقاله مطالعه کردید یا اطلاعاتی دارید خوشحال می‌شویم تا نظراتتان را یا ما به اشتراک بگذارید.
مطابق رسم همیشگی‌مان، نظراتتان را می‌بینیم، می‌خوانیم و پاسخ می‌دهیم. پس لایک و کامنت فراموش نشود!
مطلبی دیگر از این انتشارات
با جستجوی هوشمند اطلاعات در نوک انگشتان شماست!
مطلبی دیگر از این انتشارات
اینترنت اشیا؛ ورود دنیای دیجیتال در جهان فیزیکی
مطلبی دیگر از این انتشارات
سه مفهومی که جهان امروز را تغییر می‌دهند! تفاوت هوش مصنوعی، یادگیری ماشین و یادگیری عمیق