چرا حالا نوبت اوپنهایمر شده؟ (پادکست)

اگر به شنیدن پادکست علاقمند هستید، می‌توانید پادکست "ادونتک Adventech" را در کست باکس جستجو کرده و محتوای این مقاله را در آن پلتفرم، بشنوید.

در صورتی که کمی اهل فیلم دیدن باشید و رسانه هایی که دراین حوزه خوب و به روز محتوا تولید می‌کنند را دنبال کنید، احتمالا در سه هفته اخیر اسم این دو فیلم را زیاد شنیدید!

باربی و اپنهایمر.

موضوع ما فیلم اپنهایمر است. فیلمی که به چند دلیل به شدت مورد توجه جهان قرار گرفته و زاویه یا منظری که ما می‌خواهیم به آن نگاه کنیم در نوع خودش جالب بوده و هم به موضوع پادکست ما ارتباط مستقیم دارد.

به هر حال اپنهایمر یک دانشمند فیزیکدان است و چیزی که اختراع کرده یکی از مهم ترین اختراعات تکنولوژیک جهان محسوب می‌شود. یعنی بمب اتم.

سوال این است که کریستوفر نولان، به عنوان یک فیلم ساز به شدت نخبه و باهوش، چرا این فیلم در سال 2023 ساخت و اکران کرد؟

نکته جالب تر این که نولان تا قبل از فیلم اپنهایمر با کمپانی برادران وارنر کار میکرد. اما وقتی شروع به ساخت اپنهایمر کرد از این کمپانی جدا شد. او گفت نمیخواهم به هیچ قیمتی این فیلم هم زمان با اکران عمومی در سینما، اکران آنلاین شود. کاری که کمپانی برادران وارنر میکند. یعنی هم زمان با اکران عمومی، اکران آنلاین رو آغاز می‌کند. کاری که خطر نشر و کپی‌های غیر مجاز را به همراه دارد.

گفته بود هرکی تمایل دارد اپنهایمر رو ببیند باید آن رو در پرده سینما ببیند . با صدایی که با تکنولوژی آیمکس ضبط شده و در سینمایی که میتواند صدای آیمکس را پخش کند.

در واقع اینطور برداشت می‌شود که اپنهایمر پیغامی بیش از نمایش دادن زندگی یک دانشمند و فیزیک دان نخبه به همراه دارد. گویی نولان میخواهد یک موضوع جدی تر را به جهان گوشزد بکند.

اپنهایمر کیست؟

اپنهایمر یک فیزیک دان آمریکایی بود. کسی که در طول جنگ جهانی دوم روی پروژه ای موسوم به پروژه منهتن کار می‌کرد و مدیریت این پروژه را بر عهده داشت. پروژه ای که در نهایت منجر به ساخت بمب اتم شد. بمبی که به فاصله 3 روز، ابتدا روی شهر هیروشیما و بعد ناگاساکی فرود آمد و امپراتوری ژاپن را مجبور کرد که بی قید و شرط تسلیم آمریکا شده و متفقین پیروز میدان جنگ جهانی دوم بشنود.

اتفاق شومی که لقب " پدر بمب اتم" رو از آن اپنهایمر کرد.

داستان انفجار بمب اتم در ژاپن و عواقب هولناکی که ده‌ها سال مردم این کشور را از نظر روانی و جسمی به شدت درگیر کرده طبیعتا خیلی هولناک و آزارنده است. جالب است بدانید که دولت ژاپن اعلام کرد با نهایت احترام به آقای نولان و تیمش برای ساخت فیلم اپنهایمر، اجازه نمی‌دهد این فیلم در کشورش اکران شود چون یادآور رنج های پرشماری است که چیزی در حدود 80 سال مردم کشورش رو آزار داده است.

اپنهایمر متولد 1904 میلادی است. او در شهر نیویورک به دنیا آمد. در یک جامعه آلمانی / یهودی که در این کشور زندگی می‌کردند.

او اغلب افسردگی شدید داشت و این در حالی است که فرد بسیار باهوشی بود.

او در سال 1925 از دانشگاه هاروارد لیسانس شیمی بگیره و دو سال بعد، یعنی سال 1927 از دانشگاه گوتینگن آلمان مدرک دکترای فیزیک دریافت کند.

سال 1936 استاد تمام دانشگاه کالیفرنیا شد و در زمینه فیزیک کوانتومی و هسته ای دستاوردهای بسیار زیادی کسب کرد.

در سال 1942 به پروژه شوم اما بزرگ منهتن پیوست. سال 1943 هم مدیر این پروژه شد و سمت مدیریت آزمایشگاه لوس آلاموس رو بدست آورد.

مقر این آزمایشگاه در نیومکزیکو بود. او یک تیم بزرگ و قَدَر داشت و رهبری کردن و سوادش باعث شد که دو سال بعد یعنی سال 1945 اولین بمب هسته ای جهان اختراع و رونمایی شود .

16 ژوئیه 1945 این بمب توی نیومکزیکو آزمایش شد. اسم این بمب ترینیتی بود . وقتی که ترکید و آن قارچ عظیم الجثه رو پدید آورد، اپنهایمر یک جمله مشهور گفت. " راستش فکر میکردم که کار بکنه!"

آگوست 1945، یعنی چند ماه بعد، اختراع تکنولوژیک اپنهایمر و تیمش تبدیل شد به دو بمب به اسم های پسر کوچک و مرد چاق.

یکی آوار شد رو سر مردم هیروشیما و سه روز بعد، دومی افتاد رو سر مردم ناگاساکی. آن فجایع انسانی را به بار آورد. با هزینه بسیار بسیار گزافی که بیشتر آن را مردم ژاپن پرداختند و سالها با عواقبش دست به گریبان بودند.

وقتی اپنهایمر نتیجه کارش رو روی مردم ژاپن دید، باز یک جمله معروف گفت، گفت: حالا تبدیل به مرگ شده ام.

یعنی تازه فهمید این همه کار علمی با سبقه طولانی راجع به فیزیک و شیمی برایش تبدیل به چه شده است؟

تبدیل به مرگ مطلق، نابودی چندین نسل. بیماری های لاعلاج و کشنده. درد، قحطی، گرسنگی. او کارش را درست انجام داد. علم را به بند کشید. دانش خودش و تیمش توانست چیزی رو خلق کند که برابر با 16 هزار تن تی ان تی خرابی به بار آورد. محصولی که دمایی برابر با چند میلیون درجه سانتیگراد تولید می‌کرد و هرجا که منفجر می‌شد می‌توانست تا یک و نیم کیلومتر آنطرف تر هرچیزی سرراهش را ذوب بکند.

· اما کجا استفاده شده بود؟

· چرا استفاده شده بود؟

برا کشتار انسان . برای خلق مرگ.

اپنهایمر دو سال بعد، یعنی سال 1947 مدیر مؤسسه مطالعات پیشرفته در پرینستون، نیوجرسی شد و رییس کمیته مشاوره عمومی با نفوذ کمیسیون انرژی اتمی جدید ایالات متحده رو به عهده گرفت.

حالا دیگر فهمیده بود اختراع خودش و تیمش چه بلایی سر دنیا آورده. بنابراین برای کنترل بین المللی انرژی هسته ای و برای جلوگیری از گسترش سلاح های هسته ای و مسابقه تسلیحات هسته ای با اتحاد جماهیر شوروی لابی کرد.

اپنهایمر خلال سال‌های 1949-1950 وقتی آمریکایی ها می‌خواستند دست به تولید بمب هیدروژنی بزنند با این طرح مخالفت کرد و به طور خیلی جدی مانع انجام این پروژه شد.

برای همین دولت آمریکا هم دیگه اجازه نداد در پروژه های مربوط به بمب های هسته ای دخالتی داشته باشد و سمت سیاسیش را از او گرفت.

در نهایت سال 1967 در اثر سرطان گلو مُرد و گرچه هنوز به عنوان یک دانشمند ازش یاد میشه اما هیچ کس نمیتونه انکار کنه که این شدت از نبوغ و اون چیز وحشتناکی که با همین علمش اختراع کرده بود، چقدر برای بشر گران تموم شد.

اپنهایمر چه ربطی به هوش مصنوعی دارد؟

پاسخ این سوال نزد آقای نولان است. آقای نولان برای رونمایی از این فیلم یکسری از افراد مهم را برای اکران اول دعوت کرد. آنچه جذاب است حضور آدمهایی مثل ایلان ماسک و سم آلتمن مدیرعامل Open AI است. خیلی از فعالان دیگر حوزه هوش مصنوعی در جهان مهمان افتخاری آقای نولان بودند.

نولان یک پیغام آشکار داشت و آن این بود که " ای اصحاب هوش مصنوعی که مدام روی این موضوع کار می‌کنید، بیایید ببینید که ممکن است چیزی که اسمش تکنولوژی است ممکن است با جهان نا آگاه چی کاری بکند؟ ممکن است چطور بشر رو به مرز نابودی بکشاند؟

نولان و تیمش میخواستند نه فقط به دست اندر کاران و فعالان حوزه هوش مصنوعی، که به همه جهان نشان بدهند که ممکن است تکنولوژی هوش مصنوعی که اتفاقا در همین سال 2023 خیلی زیاد ازش حرف زده شده و مدام هم در حال توسعه پیدا کردن است، چقدر و تا کجا میتواند خطرناک باشد. درست عین بمب اتم.

واقعیت این است که ما هیچ نتیجه ای نمیخواهیم از این موضوع بگیریم. میخواهیم نتیجه را به زمان واگذار کنیم. چون حقیقت این است که خیلی چیزها هنوز روشن نیست. فقط دوست داریم به شما پیشنهاد بدهیم که فیلم را ببینید. همچنین تا جائیکه میتوانید از ابزارهای در دسترس هوش مصنوعی استفاده کنید و آن‌ها را بشناسید تا هرچه بیشتر در برابر آن تجهیز شوید.