اتاق تاریک! - آموزش عکاسی از نقطه‌ی صفر!

با سلام به دنبال‌کنندگان صفحه‌ی ویرگولم!... بعد از مدت‌ها نوشتن در مورد مطالبی که برای من جالب بودن، تصمیم گرفتم مجموعه مقالاتی در مورد تخصصم یعنی عکاسی برای شما آماده کنم تا یک رفرنس خوب برای شروع عکاسی در اختیار داشته باشید.

در این مقالات سعی میکنم با زبانی ساده به تشریح و بیان مفاهیم بعضاً پیچیده برای هنرآموزان و نوآموزان عکاسی بپردازم.

با امید به اینکه بتونم کمکی در حد توانم به علاقمندان به عکاسی داشته باشم.

خب بریم سراغ آموزش...

در اولین گام به عنوان یک هنرآموز یا نوآموز باید با واژه‌ی Photography آشنا بشید و معنی اون رو درک کنید.

کلمه‌ی Photography از دو بخش Photo و Graphy تشکیل شده...

بخش اول این کلمه یعنی Photo در زبان یونانی یعنی نور و بخش دوم Graphy به معنای نقش یا نگارش هست.

اگه بخوام دقیق‌تر معنی این کلمه یا نام رو داشته باشم باید بگم که Photography به زبان فارسی یعنی نورنگاری و ما در عکاسی قراره که با نوری که وارد دوربین میشه تصویری رو ثبت کنیم و این یعنی نقاشی با نور.

هدف عکاس در ابتدا و قبل از پرداختن به بخش هنری عکاسی، شناخت نور و علم ثبت نور هست.

به بیان ساده‌تر: عکاس اول باید علم کار با تجهیزات و فیزیک نور رو یاد بگیره و بعد با دانشی که به دست آورده اقدام به خلق تصاویر هنری و زیبا بکنه.

خوشبختانه قرار نیست توی مقالات من زیاد با فرمول‌های ریاضی سروکار داشته باشید و از این بابت خیالتون راحت باشه ?.

مسیری که عکاسی طی کرده تا به جایگاه کنونی رسیده به شدت طولانی و پر فراز و نشیبه و می‌تونید از این صفحه‌ی ویکی‌پدیا استفاده کنید و با افرادی که با تلاش‌هاشون عکاسی به اینجا رسیده آشنا بشید.

چیزی که باعث شد دوربین عکاسی بوجود بیاد تکنولوژی باستانی اتاق تاریک ( جعبه‌ی تاریک ) هست که من میخوام الان بهش بپردازم.

اتاق تاریک یا جعبه‌ی تاریک، محفظه‌ای هست که هیچ نوری در اون وارد نمیشه و تنها مسیر ورود نور یک روزنه‌ی سوزنی در دیواره‌ی این اتاق یا جعبه هست.

همونطوری که توی تصویر نمونه مشخص شده این محفظه به جز روزنه هیچ عدسی یا اِلِمانی برای تشکیل تصویر نداره.

عموماً در این حالت تصویری که روی دیواره‌ی مقابل روزنه تشکیل میشه وارونه‌ست و از عمق‌میدان زیادی برخورداره ( در مقالات آینده راجع به عمق میدان صحبت میکنم، فقط در این حد بدونید که وضوح در تصاویر تشکیل شده در اتاق تاریک زیاده و هیچ بخشی از تصویر تشکیل شده تار نیست که اصطلاحاً بهش میگن عمق میدان بی‌نهایت ).

جالبه بدونید که قبل از پیدایش عکاسی به شکل امروزی نقاشان زیادی از تکنیک اتاق‌تاریک استفاده می‌کردن که بتونن نقاشی دقیق و زیباتری داشته باشن.

برخی نقاشان تصویر تشکیل شده روی بوم رو می‌دیدن و با خودشون می‌گفتن چی‌میشه اگه بتونیم همین نوری که روی بوم تابیده شده رو در یک لحظه ثبت کنیم و این ایده هدفی شد برای اختراع دوربین عکاسی.

نکته‌ی حائز اهمیت اینه که کماکان اساس کار دوربین‌های عکاسی فعلی بر مبنای اتاق‌تاریک هست و با بررسی دوربین عکاسی میشه به این نکته پی برد.

برای اینکه اثبات کنید دوربین‌های SLR و DSLR فعلی اتاق‌تاریک دارن کافیه لنز رو از بدنه جدا کنید و از درپوش/لنز سوراخ سوزنی ( Pin Hole Lens ) استفاده کنید، می‌بینید که هنوز هم میشه با دوربین، عکاسی کرد.

خُب! دیدید که از دوران قدیم حرکت کردیم و اومدیم به دنیای امروز و از الان به بعد قراره راجع به دوربین‌های فعلی و ساختارشون صحبت کنم.

در ادامه‌ی این مطلب به بررسی ساختار عملکرد دوربین‌های عکاسی می‌پردازم و سعی میکنم زیاد بحث رو طولانی و خسته‌کننده نکنم.

دیاگرام مسیر نور و برخی از اجزای داخلی دوربین‌های DSLR

در تصویر بالا فلش‌های زرد رنگ مسیر ورود و حرکت نور هستن، در دوربین‌های SLR و DSLR تنها روزنه‌ی ورود نور که جایگزین روزنه‌ی سوراخ سوزی شده، لنز هست.

قبل از اینکه توضیحات مربوط به این تصویر رو بگم بذارید اول بگم SLR و DSLR یعنی چی ?.

کلمه‌ی SLR مخفف سر‌نام Single Lens Reflex هست یعنی تک لنز انعکاسی و به دوربین‌هایی با یک لنز که توسط یک آینه تصویر ورودی از لنز رو به سمت منظره‌یاب یا همون Visor هدایت میکنه اشاره میکنه. وقتی که در دوربین‌های SLR به جای فیلم آنالوگ از سنسور دیجیتال استفاده کردن، این دوربین‌ها تبدیل شدن به Digital Single Lens Reflex یا همون DSLR.

حالا چرا تک لنز انعکاسی؟

چون در اون زمان بیشتر دوربین‌ها برای نمایش منظره به عکاس از یک لنز جداگانه استفاده می‌کردن و اتاق‌تاریک یک لنز دیگه انحصاراً برای خودش داشت.

در دوربین‌های SLR و DSLR یک لنز عهده دار کار هر دو لنز در دوربین‌های دو لنزی هست و آینه وظیفه‌ی انعکاس تصویر به منظره یاب رو داره.

در تصویر مربوط به دیاگرام دوربین DSLR، نور وارد لنز میشه، از لنز عبور میکنه و به آینه که با زاویه‌ی 45 درجه قرار گرفته میخوره و به سمت منشور و یا آینه‌ی پنج وجهی هدایت میشه و درنهایت به ویزور و چشم عکاس میرسه.

چرا دوربین منشور داره؟

از اونجایی که تصویر تشکیل شده توسط لنز وارونه هست، منشور ( یا در دوربین‌های ارزون قیمت آینه‌های پنج وجهی ) وظیفه‌ی بازگردوندن تصویر به حالت عادی رو داره که وقتی عکاس چشمشو روی ویزور میذاره تصویری عادی ببینه.

خب تا اینجا مسیر نور تا چشم عکاس رو دنبال کردیم، حالا وقت عکاسی میرسه.

فرض کنید عکاس سوژه رو پیدا کرده و کادربندی رو انجام داده، حالا دکمه‌ی شاتر رو فشار میده تا عکس رو ثبت کنه.

وقتی دکمه‌ی شاتر فشرده میشه، آینه بالا میره و بخش ویزور رو کاملا میپوشونه که نوری از سمت ویزور به اتاق تاریک وارد نشه.

بعد با توجه به تنظیماتی که روی دوربین انجام شده، شاتر ( مسدود کننده‌ی نور ) از جلوی صفحه‌ی حساس کنار میره و نور مستقیماً به صفحه‌ی حساس میخوره.

در انتها شاتر بسته میشه و نمیذاره بیشتر از میزانی که برای نورگیری نیاز هست به صفحه‌ی حساس نور برسه.

اگه با دوربین‌های DSLR یا SLR عکاسی کرده باشید می‌بینید که حین عکاسی وقتی دکمه‌ی شاتر رو فشار میدید برای لحظاتی تصویری از توی ویزور نمیشه دید و کاملا سیاه میشه که نشون میده آینه بالا اومده و مانع از ورود نور از سمت ویزور به اتاق تاریک میشه.