هر آنچه که از اخراج کارگر بدون قرارداد نیاز است بدانید!

در روابط بین کارگر و کارفرما، مشکلات و مسائل مختلفی می‌تواند ایجاد شود که در برخی از موارد، این مشکلات، منجر به اخراج کارگر خواهند شد. در حالت معمول، در صورتی که کارگر دارای قرارداد رسمی با کارفرما باشد، دریافت حق و حقوق او پس از اخراج، با مشکل خاصی مواجه نمی‌شود. اما در برخی از موارد، قرارداد رسمی وجود ندارد که در این حالت، اخراج کارگر بدون قرارداد، می‌تواند مشکلات متعددی را برای وی در زمینه دریافت حق و حقوق خود، بیمه بیکاری و مواردی از این قبیل ایجاد کند.

در این مطلب از مقالات بانی‌کار، علاوه‌‌بر بررسی مشکل نداشتن قرارداد کار، در رابطه با موارد دیگری مانند شکایت از کارفرما بدون قرارداد، اخراج کارگر توسط کارفرما و مواردی از این قبیل، مطالبی را ارائه خواهیم کرد.

چرا کارفرما بدون قرارداد کسی را استخدام می‌کند؟

بر طبق قوانین اداره کار، یکی از حقوق کارگر که باید توسط کارفرما رعایت شود، تنظیم یک قرارداد رسمی و قانونی با در نظر گرفتن تمامی حقوق و مزایای کارگر است اما متاسفانه، این موضوع در بسیاری از موارد از سوی کارفرمایان رعایت نمی‌شود و تمایلی به امضا قرارداد با کارگران ندارند یا اینکه قرارداد صرفا به صورت شفاهی بین کارگر و کارفرما بیان می‌شود که معمولا فاقد وجاهت قانونی است (البته در قوانین 2، 3، 4 و 7 اداره کار، حتی قرارداد شفاهی نیز، می‌تواند ملاک قرار گیرد.) و در صورت اخراج کارگر بدون قرارداد، مسیر شکایت، طولانی تر از زمانی خواهد بود که قرارداد رسمی و کتبی وجود دارد.

آیا شکایت از کارفرما بدون قرارداد امکان پذیر است؟

نداشتن قرارداد با کارفرما، اگرچه می‌تواند مشکلات متعددی را در صورت اخراج کارگر برای او و مسیر دریافت حق و حقوقش ایجاد کند، اما این به آن معنی نیست که شکایت کارگر از کارفرما بدون قرارداد ممکن نباشد. بر اساس قوانین اداره کار، در صورت اخراج کردن کارگر بدون قرارداد از محل کار و توسط کارفرما، تمامی حق و حقوق قانونی که برای کارگران دارای قرارداد تعیین شده است، برای وی نیز قابل دریافت از کارفرما خواهد بود.

به عبارت دیگر، حتی بدون داشتن قرارداد و بیمه نیز، می‌توان از کارفرما شکایت کرد و در این مسیر، نداشتن قرارداد، می‌تواند برای کارفرما بسیار گران تمام شود و اگر رابطه کاری بین کارگر و کارفرما اثبات شود، وی با جریمه‌های سنگینی از سوی بیمه و اداره کار روبرو خواهد شد.

مراحل شکایت از کارفرما بدون قرارداد و بیمه

اولین قدم برای شکایت اخراج کارگر بدون قرارداد از کارفرما و دریافت حقوق و مزایای خود، اثبات رابطه کاری میان کارگر و کارفرما است. به عبارت دیگر، کارگر باید توسط مدارک و اسناد مختلفی، ثابت کند که برای کارفرما در یک بازه زمانی معین، مشغول به کار بوده است. پس از آن، باید در سایت وزارت کار و رفاه اجتماعی، ثبت نام کند و کد رهگیری مربوط به ثبت نام خود را نیز، در اختیار داشته باشد.

در قدم دوم، با مراجعه حضوری به اداره کار محل اقامت خود، فرم دادخواست شکایت را دریافت و پس از تکمیل آن، شکایت خود از کارفرما را به صورت رسمی ثبت کند. در این فرم، باید مشخصات کامل کارگر و کارفرما ذکر شده و در چند خط، به صورت خلاصه علت شکایت وی از کارفرما شرح داده شود. پس از ثبت رسمی شکایت، مراحل زیر انجام خواهد شد:

· ارسال ابلاغیه رسمی برای کارفرما و تعیین زمان جلسه رسیدگی

· برگزاری جلسه رسیدگی و حضور کارگر و کارفرما در آن

· در صورت عدم مصالحه بین طرفین در جلسه رسیدگی، در یک بازه 2 هفته‌ای، جلسه مجددی برای رسیدگی به شکایت مربوط به اخراج کارگر بدون قرارداد برگزار خواهد شد و کارگر، موظف به ارائه تمامی مدارک خود در این جلسه خواهد بود.

· در جلسه دوم، تمام مدارک ارائه شده از سوی کارگر و کارفرما، توسط کارشناس بررسی و رای نهایی صادر می‌شود.

· در صورت پذیرش رای از سوی طرفین، شکایت به اتمام رسیده و در صورت نپذیرفتن، جلسه سوم برای حل اختلاف طرفین برگزار خواهد شد. اگر این جلسه نیز، به نتیجه نرسد، پرونده برای بررسی بیشتر به دادگاه ارجاع داده خواهد شد.

در صورتی که کارگر در زمان شکایت خود، درخواست دریافت مزایای دیگری مانند پرداخت سوابق بیمه خود در زمان اشتغال در نزد کارفرما را داشته باشد، در ادامه مسیر شکایت، باید به اداره بیمه تامین اجتماعی تعین شده از سوی اداره کار نیز مراجعه نماید.

مدارک مورد نیاز برای طرح شکایت کارگر بدون قرارداد از کارفرما

بر طبق قوانین اداره کار، حتی در صورت نداشتن قرارداد رسمی نیز، کارگر اخراج شده، قادر به شکایت از کارفرما خواهد بود. اما برای اثبات رابطه کاری خود با کارفرما، باید یکی از مدارک زیر را به اداره کار و پس از رسمی شدن شکایت خود، ارائه دهد:

· حکم استخدام، مدرک مربوط به ارتقای شغلی، بن کارگری یا هر مدرک دیگری که نام کارگر در آن ذکر شده باشد و در بازه زمانی مورد ادعای کارگر صادر شده باشد.

· دفتر امضای کارکنان و کارگران برای ثبت ساعات کاری (دفتر حضور غیاب)

· گزارش بانک مبنی بر واریز مبالغ معین از سوی کارفرما در بازه زمانی منظم ماهانه

· استشهاد محلی که به امضای همکاران سابق یا سایر شاهدان نزدیک به محل کار سابق کارگر رسیده باشد.

· درخواست برای بازدید کارشناس اداره کار و پرس و جوی محلی

· هر مدرکی که بتواند حضور کارگر در محیط کار کارفرما را در بازه زمانی ادعا شده، تایید کند.

جمع بندی

نداشتن قرارداد رسمی بین کارگر و کارفرما، از لحاظ قانون اداره کار، تنها به ضرر کارفرما است و کارگر در این موضوع، متحمل ضرر نخواهد شد. از این رو، در صورت اخراج کارگر بدون قرارداد، روند شکایت از کارفرما و دریافت حقوق و مزایای قانونی کارگر، چندان سخت نیست و با ارائه هرگونه مدرکی از سوی کارگر اخراج شده، که بتواند رابطه کاری وی با کارفرما را در بازه زمانی ادعا شده از جانب او اثبات کند، می‌توان از کارفرما شکایت کرد.

مسیر این شکایت، ابتدا از سوی اداره کار دنبال خواهد شد و در صورت درخواست کارگر برای دریافت مزایای دیگری مانند سوابق بیمه‌ای مربوط به مدت اشتغال، ادارات دیگری از جمله سازمان بیمه تامین اجتماعی نیز در این شکایت دخیل خواهند شد. اخراج کارگر بدون قرارداد، در صورت شکایت وی، می‌تواند جریمه‌های سنگین مالی را برای کارفرما به دنبال داشته باشد و نداشتن قرارداد کار، به عنوان یکی از تخلفات اصلی کارفرما از سوی اداره کار تشخیص داده می‌شود.

بیشتر بخوانید:

• با تمام مسائل قانون استعفا آشنا شوید
• مانده مرخصی چیست؟
• شغل‌های فنی پردرآمد کدام‌اند؟