علم باید به سراغ صنعت برود

عضو هیات علمی دانشکده شیمی معدنی دانشگاه کاشان گفت: علم باید به سراغ صنعت برود. اگر علم به سراغ صنعت برود و در کنار آن قرار بگیرد، می تواند با کمک اتاق های فکر دانشگاه ها مشکلات بخش صنعت را برطرف کند.

دکتر سید ابوالقاسم کاهانی، عضو هیات علمی دانشکده شیمی معدنی دانشگاه کاشان با اشاره به نقش فناوری های نوین در علم شیمی به سیناپرس گفت: امروزه در علم شیمی با واژه هایی مانند نانو تکنولوژی و بایو تکنولوژی سرو کار داریم در حالی که نانو نیز بخشی از علوم محسوب می شود و تنها ظاهرش تغییر کرده است.

عضو انجمن نانو افزود: فناوری های نوین می تواند بخش یا لایه ای از علم باشد.  اگر الکترون اختراع نمی شد و اگر "جی. جی . تامسون" بار و جرم الکترون را بدست نمی آورد، امروز ما میکروسکوپ الکترونیکی نداشتیم. کشف الکترون باعث شد طی یک قرن گذشته یک سری اکتشافات دیگری رخ دهد مثلا اشعه ایکس و اشعه گاما کشف شدند.

عضو انجمن شیمی ایران اظهارداشت: پیش از این ما در علوم پایه ذرات، ساختار و مواد نانو را داشتیم اما میکروسکوپ باعث تا این ذرات را مشاهده کنیم. به عنوان مثال ما یک ترکیبی تهیه کرده ایم که آبگریز است. نانو هم آبگریز است. قبلا وجود داشته اما اکنون با ابزار میکروسکوپ توانسته ایم سطح آن را مطالعه کنیم و آن را نانو متریال بنامیم.

وی تصریح کرد: هرچند علم و تکنولوژی در قرن 20 شکل گرفت اما از این علم باید در جهتی استفاده کرد که پازل کاملی چیده شود. پازل کامل این است که ما از یک مواد اولیه شروع کنیم و به یک محصول برسیم. اگر ما بخواهیم اساسی کار کنیم و برای بهبود زندگی بشر این علوم را بکار بگیریم باید کارخانه هایی درست کنیم که مواد خام را به مواد با ارزش تبدیل کنند.

وی ادامه داد: اکنون در بحث هسته ای مان این اتفاق افتاده است. در سایر حوزه های نیز این اتفاق باید رخ دهد. مثلا ما باید از سنگ معدن شروع کنیم تا بتوانیم به نیروی سوخت برسیم. نیروی سوختی که داخل رکتور می رود. متاسفانه ما در بسیاری از صنایع مان از مواد اولیه شروع نکرده ایم و همچنان کار مونتاژ را ادامه می دهیم.

کاهانی در پاسخ به این سوال که ورود شرکت های دانش بنیان به حوزه علمی شیمی چقدر می تواند در رفع مشکلات جامعه و صنعت کارساز باشد؟ به سیناپرس گفت: انجام کارهای کاربردی و تاسیس شرکت های دانش بنیان، حرکت بسیار خوبی در کشور است اما صرفا نباید در حد شعار باشد. ما باید به این اهداف عمل کنیم. به عنوان مثال من دستگاهی را می سازم که باید قطعات آن وارد شود یا مونتاژش کنم. اصلا چنین کاری فایده ای ندارد. اگر از شعار به عمل وارد شویم و کارمان خروجی داشته باشد بسیار ارزشمند است، در غیر این صورت فایده ای ندارد.

عضو هیات علمی دانشکده شیمی معدنی دانشگاه کاشان افزود: علم باید به سراغ صنعت برود. اگر علم به سراغ صنعت برود و در کنار آن قرار بگیرد، می تواند با کمک اتاق های فکر دانشگاه ها مشکلات بخش صنعت را برطرف کند.

به گفته وی، امروزه بسیاری از صنایع ایران به صورت سنتی کار می کنند. دانشگاه ها و پژوهشگاه های علمی ایران نیروهای جوان و اساتید خوبی دارد که می توانیم از اندیشه و فکر این افراد استفاده و مشکلات بخش صنعت را برطرف کنیم.

عضو انجمن شیمی ایران اظهارداشت: باید ستادهایی در کشور شکل بگیرد که مسائل جامعه و کشور را تحلیل کنند. یکی از این مسائل واردات است. این ستادها باید مسائل واردات را تحلیل کنند یعنی مواد وارداتی باید تجزیه و تحلیل شود. باید بررسی کنیم که آیا امکان تولید و ساخت این مواد در ایران وجود دارد یا خیر. سپس باید موانع علمی و سایر معضلات آن را مورد تحلیل قرار دهیم. در نهایت با تحلیل این مسائل به سرمایه گذاری که قصد تولید آن  مواد را دارد، پیشنهاد و راهکارهای اساسی ارائه دهیم.

وی اظهارداشت: این مواد تنها نباید در کارخانه ها ساخته شوند. باید پیش از ساخت آن بررسی کنیم که آیا سوددهی دارد یا ندارد. مشکلات و موانع آن را نیز باید بررسی کنیم. یک سری از مسائلی که اکنون در صنعت داریم باید تحلیل علمی شوند اما متاسفانه این کار انجام نمی شود. مثلا کارخانه ای در یک منطقه ای احداث شده اما برای ساخت آن تحلیل علمی نشده است. اصلا جای آن کارخانه نباید آنجا باشد زیرا فاصله مواد اولیه آن تا کارخانه چندین هزار کیلومتر است یا امکان دارد مسائل زیست محیطی ایجاد کند از اینرو من معتقدم باید در وزارت علوم یا مراکز علمی دیگر باید یک سری ستادهایی تشکیل و از پتانسیل های دانشگاه ها استفاده شود.

اکنون چندین هزار عضو هیات علمی در دانشگاه ها وجود دارد این افراد باید در کمیته های تخصصی قرار بگیرند و تحلیل علمی واردات کنند که آیا ماده ای وارد شده امکان تولیدش در داخل کشور وجود دارد؟ اگر وجود دارد پس چرا تولید نمی شود؟ اگر هم مشکلاتی وجود دارد کاملا باید از نظر علمی بررسی و رفع شوند.

گفتگو: فرزانه صدقی