تقویت فرهنگ شهادت طلبی در بازی‌های دیجیتال

دغدغه‌مندانه فکر کردن: یک پیشنهاد کوتاه که می‌تواند توسط بازی‌سازی خوش‌ذوق و اندیشمند پخته شود!

دکتر بشری هاتف / بازی بان - شماره چهارم/ شهریور ماه 97

لینک دانلود: bazibaan.com

در فرهنگ اسلامی کسی که در راه خدا مبارزه کند؛ چه بکشد و چه کشته شود پیروز است. درک این موضوع از لحاظ شناختی این است که جهاد در راه خدا در هر حال با پاداش همراه است و فردِ معتقد، چون زندگی را محدود به این دنیا نمی‌داند هیچگاه از جهاد در راه خدا رویگردان نخواهد بود. آسیب ناشی از زخمی شدن و نهایتا مرگ برای او پاداش اخروی در بر دارد و گناهان او را پاک می‌کند، لذا تحمل سختیها برایش ممکن می‌شود. اما تعمیم این موضوع در بازی دشواری فنی ایجاد می‌کند چون بصورت معمول آسیب دیدن در مبارزه و صحنه جنگی به معنای از دست دادن امتیاز و تنبیه است و مردن به معنی تمام شدن بازی. لذا برای اعمال این تفکر بر محتوای بازی باید بُعد دیگر زندگی، یعنی زندگی اخروی را در اینگونه بازی‌ها لحاظ کرد. این لحاظ کردن می‌تواند از یک بیان ضمنی و اشاره کردن به موضوع مثل ذخیره کردن امتیاز باشد یا وارد شدن به مرحله زندگی اخروی. از این رو که بازی‌های غربی در این دنیا محصور هستند و به آخرت و عوالم بعد از مرگ نمی‌پردازند، بازی‌سازی در فضای بعد از مرگ می‌تواند برای ما یک فرصت خلاقانه باشد. ساخت بازی‌هایی با نما و تعاریفی که در قرآن و روایات از عوالم بعد از مرگ شده است، باعث بروز و رشد ایده‌پردازی‌های خوب در طراحی بازی می‌شود. در ضمن پرداختن به زندگی پس از مرگ علاوه بر جذابیت‌های بازی‌سازی، باعث تقویت آخرت‌پذیری در مخاطب می‌شود. بنابراین از این بُعد نیز پرداختن به موضوع عوالم بعدی مخصوصا در این زمانه که دنیای لائیک سعی در کمرنگ کردن آن دارد بسیار ضروری می‌باشد. بعنوان مثال پیشنهاد می‌شود ]این یک پیشنهاد ساده و کوتاه است و صرفا به منظور طرح بحث مطرح می‌شود[ در برابر بازیگر نقش رزمنده گزینه‌های مختلف با نتیجه مختلف وجود داشته و او قدرت انتخاب داشته باشد. همچنین هر گزینه دارای امتیاز خاص و قابل ذخیره در این دنیا و آخرت می‌باشد. مثلا زمانیکه با دشمن مماشات کند و یا بخاطر گزینه‌هایی مانند پول یا هر جایزه دیگر به گروه مقابل یعنی کفر پیوست فقط جایزه دنیایی به او تعلق می‌گیرد در حالیکه از امتیازش در آخرت کم می‌شود یا امتیاز منفی می‌گیرد. گزینه دیگر، جنگیدن با دشمن است و اگر پیروز شود هم امتیاز این دنیا و هم امتیاز آخرت به بازیکن تعلق می‌گیرد و اگر بجنگد و شکست بخورد یا آسیب ببیند و یا کشته شود جایزه‌ای در دنیا نمی‌گیرد و در عوض جایزه در آخرت می‌گیرد که به ازای بیشتر آسیب دیدن جایزه او در آخرت بیشتر می‌شود. حتی می‌توان در بازی دو نفره برای نقش مقابل رزمنده اسلام، فرد بجای رزمنده کفر بازی کند. در اینصورت مدل امتیاز دهی بر اساس نقش عوض می‌شود و اگر رزمنده کفر پشیمان شد و به گروه اسلام گروید امتیاز دنیایی البته کم و امتیاز اخروی زیاد دریافت می‌کند ولی اگر جنگید و پیروز شد امتیاز دنیایی و کسر امتیاز اخروی می‌گیرد و اگر شکست خورد در هر دو دنیا و آخرت کسر امتیاز می‌گیرد. مطمئنا نهایت بازی، هر دو بازیگر بعد از جنگ و گذشت مدتی وارد عالم پس از مرگ می‌شوند و محاسبه امتیازها و پیروز و شکست خورده آنجا نهایی می‌شود تا به مرحله بعد منتقل شود. شاید طراحی این مدل پاداش و تنبیه سخت باشد اما باید سعی کنیم مسیر پاداشی و تنبیهی بازی را با واقعیت آموزه‌های دین تطبیق دهیم تا به رشد نسل جوان در راستای تربیت اسلامی کمک کنیم.