مقدمه‌ای برای بـــــازی درمـــــانی

مریم قاسمی / مجله بازی‌بان - شماره اول

لینک دانلود: http://yon.ir/baziban1Lo

بازی، فعالیت محوری و بی نظیر دوره کودکی اســت که همیشــه و همه جا اتفاق می افتــد. کودکان نه نیازی به یادگیری بازی دارند و نه لازم اســت به اجبار وادار به بازی کردن شــوند. روانشناس معروف فرانک معتقد بود بازی کردن شیوه ای است که از طریق آن کودکان چیزی را می آموزند که هیچ کس نمی تواند به آنها یاد بدهد. بازی کردن روشــی اســت برای اکتشاف و تعیین سمت و ســوی دنیای واقعی مکان ها و زمان ها، اشیا، حیوانات، ســاختارها، مردم و .... کودکان از طریق پرداختن به فرایند بازی یاد می گیرند که در دنیای معانی و ارزش های ما زندگی کنند و همزمان، با شــیوه خاص خودشــان، بکاوند، آزمایش کنند و بیاموزند. کودک با بازی کردن موقعیتی بدست می آورد تا اعتقادات؛ احساسات و مشکلات خود را پیدا کند و مهارت های زندگی را بیاموزد. رابرت وایت می گوید: ســاعات زیادی را که کودکان صرف بازی می کنند نمی توان به هیچ وجه تلف شده تلقی نمود؛ بازی ممکن اســت شادی بخش باشد ولی در دوران کودکی یک کار جدی است. بدون تردید بازی بهترین شکل فعالیت طبیعی هر کودک محسوب شود.
به اعتقاد روانشناســان تا سالهای پایانی عمر نیز تمایل به بازی در انسان وجود دارد هر چند شــکل و ظاهر و هدف بازی عوض شــده باشد. شاید کــودک دلیل بازی کردن خود را نداند و یا آنکه نتواند برای آن علتی بیان
کند ولی با این همه نمی تواند از بازی کردن دست بکشد.

امروزه ثابت شده اســت که کودکانی که به اندازه کافی و به درستی بازی نمیکنند از رشــد ذهنی مناسب و رشد اجتماعی درست بی بهره هستند. در اســلام توصیه اکید به این موضوع شده اســت که کودکان را تا هفت سالگی آزاد بگذارید تا بازی کنند. در روایتی آمده است که حضرت محمد صلی الله علیه وآله و سلم با جمعی از یاران، از محلی عبور میکردند کودکان را در حال خاک بازی دیدند برخی از یاران خواستند آنها را از بازی کردن باز دارند. پیامبر فرمودند: بگذارید بازی کنند که خاک، محل پرورش کودکان اســت. اسلام علاوه بر آنکه از واپس زدن این تمایل در کودکان جلوگیری میکند توصیه مینماید که پدران و مادران امکانات لازم برای بازی کودک را فراهم کنند و در هر موقعیت و مقام اجتماعی نیز که هســتند وقتی را بــرای بازی با فرزندان خویش اختصاص دهند و خیال نکنند که درصورت بازی کردن با فرزندانشان اقتدار یا متانت آنان خدشه دار می شود.
از دیدگاه«ویجینا ساکس» روانشناس بازی و بازی درمانگر معروف، بازی یکــی از فعالیتها و اهداف مهم کودک در زندگی اســت. او نمیتواند از راه دیگری غیر از بازی به کشــف محیط پیرامون خود بپردازد. استعدادهای خود و توانایی هایش را شناسایی کند و آنها را بکار بگیرید. کودک در حین بازی به تمرین زندگی بزرگسالی می پردازد.

بازی درمانی چیست؟

این تکنیک بر اساس انعکاس رفتار کودک است. باید احساسات کودک را طوری شناســایی کرد و آن را به کودک منتقل کرد که کودک نســبت به اعمال و رفتار خود آگاه شود. بازی درمانــی یکی از روشــهای موثر در درمان مشکلات رفتاری و روانی کودکان است. بطوری که به کودکان کمک می کند تا احساسات منفی و رویدادهای ناراحت کننــدهای را که نتوانسته اند با آن ها کنار بیایند، درک کننــد. بــه جای استفاده از روش هــای درمانــی رایج بزرگسالان ماننــد گفت و گو و توضیــح درباره‌ی چیزی که سبب ناراحتــی آن ها شــده اســت، از بازی برای برقراری ارتباط به شــیوه ی خــود بهره میگیرنــد، بدون آنکه احســاس کنند دارند بازجویی یا تهدید می شــوند. کــودک از طریق نمایش در اتاق بازي به مهارتهایي مثل حل مســأله و تصمیم گیري، مهارتهاي اجتماعي در ســطح بالاتر و اعتماد به نفس بالا تر دست مي یابد.

کدام اختلالات با روش بازی درمانی میتوانند درمان شوند؟

انواع اختلالاتی را که ریشــه در احساسات و هیجانات کودک، سازگاری او با محیط و … دارند، میتوان با این روش درمان کرد. افسردگی کودکان، ترسهای کودکان، مشکلات رفتاری که ریشه اضطرابی دارند شب ادراری، ناخن جویدن، دروغ گفتن، پرخاشــگری و … را میتوان با استفاده از این روش حل کرد. به عنوان مثال روانشناسان برای کنترل خشم، بازی (پرتاب توپ)،(حباب بازی)،(خمیر بازی) طراحی کرده اند. بدین صورت که در بازی پرتاب توپ به بچه ها آموزش می دهیم که لحظه خشــمگین شدن خود، تصویر فرد خشــمگینی را بر روی دیوار و یا تابلویی که در اتاق نصب کردند با ماژیک سیاه بکشــند و بعد از دور، با توپهای پلاستیکی رنگی مدام به این تصویر ضربه بزنند. نکته دیگر آنکه بهتر اســت به کودکان آموزش دهیم که در زمان عصبانی شــدن نفس عمیق بکشــند. و یا به آنها بازیهایی همچون درست کردن حباب و فوت کردن در آن آموزش داده شــود چراکه این راه سبب شده تا خشم کودک آرام شود، همچنین گذاشتن قوانین در خانه سبب می شود تا به کودک یاد دهیم هنگام عصبانی بودن دلیل خود را توضیح دهد و بگوید چرا و از چه کسی ناراحت شده است. در ادامه اگر او به درستی دلیل خود را عنــوان کرد به او پاداشهایی همچون رفتن به پارک و بازی کردن داده شود. همچنین داشــتن خمیر بازی در خانه و آموزش دادن آن به کودک باعث می شود که اگر ناراحت شد میتواند آن را فشار دهد، له کند یا حتی تمامی چیزهایی که با آن درست کرده را خراب کند، تا از این طریق خشم او فروکش کند.

مطالعات نشان می دهند که بازی های ویدیویی خشونت آمیز ساختار مغز جوانان را تغییر می دهند1.

اغلب اوقات از بازی های ویدیویی خشــن به عنــوان عامل محرک رفتارهای ضد اجتماعی و تهاجمی یاد میشــود. تحقیقات جدید نشان می دهند که این بازی ها می توانند تاثیرات خیلی بیشتری نیز داشته باشند. اخیرا در یک مطالعه محققان متوجه شده اند که قرار گرفتن طولانی مدت در معرض بازی های ویدیویی خشونت آمیز ممکن است افراد را در سطح عصبی تحت تاثیر قرار داده و موجب کاهش حس همدلی و افزایش بی عاطفگی شود.
به منظور دستیابی به این نتیجه گیری، ابتدا شرکت کنندگان از طریق یک پرسشنامه آنلاین انتخاب شدند؛ سپس به دو دسته خوره بازی و بازیکنان تفننی بر اساس این که چه مقدار از زمان خود را در هفته به بازی کردن اختصاص می دادند، طبقه بندی شــدند. پنج ساعت بازی در هفته در دسته بازیکنان تفننی و 30ساعت در دسته بازیکنان خوره قرار می گرفت. به دنبال این، محققان سه بازی ویدیویی را که در صدر
لیست شرکت کنندگان قرار داشت، برای تمایز بازی های خشونت آمیز (Callof Duty) از غیر خشونت آمیز (FIFA) انتخاب کردند.
محققــان 30بازیکن خــوره و 31بازیکن تفننی را که همه مذکر بوده و میانگین سنیشان 21سال بود، پیدا کردند. به عنوان بخشی از مطالعه، در حالی که از شرکت کنندگان نوار مغزی گرفته می شد، آنها تمرینی به نام"استاپ سیگنال" 2 را انجام می دادند که شامل دو آزمایش می شد که چهره های مردان و زنانی شاد و یا ترسیده را نشان می داد. آزمایش اول از شرکت کنندگان می خواست تا با فشردن یک دکمه به سرعت، مرد یا زن بودن تصویر را مشخص کنند و آزمایش دوم از آنها می خواست تا به سوالات هیچ پاسخی ندهند. اگر چه دو گروه عملکرد مشابهی داشتند، اما فعالیت مغزی آنها به شدت تفاوت داشت. نکته جالب توجه این بود که فعالیت مغزی مربوط به درک احساسات در میان بازیکنان خوره کاهش پیدا کرده بود. این مسئله باعث شد تا محققان به این باور برسند که این دسته از بازیکنان به اطلاعات عاطفی توجه کمتری دارند؛ چرا که آنها امتیازات کمتری در بخش درک احساسات و همدلی آزمایش به دســت آورده بودند. بر اساس تحقیقات محققان، به احتمال زیاد، بیش از حد قرار گرفتن در معرض بازی های ویدیویی، علت دستیابی به این نتایج بود.
نویسندگان مقاله "آیا بازی های ویدیویی خشونت آمیز بر حس همدلی تاثیر می گذارند؟ این مطالعه جدید احتمالا شما را متعجب می کند" نوشته اند: یافته های این مطالعه همسو با تحقیقاتی است که از گذشته تا به حال بیانگر این نکته هستند که قرار گرفتن مداوم در معرض رسانه های خشن می تواند عملکرد عصبی مرتبط با احساس و شناخت را تحت تاثیر قرار دهد. این مطالعه نشان داد که بازیکنان خوره بازی های ویدیویی در مقایسه با گروه دیگر بازیکنان، حس همدلی کمتری داشتند که این موضوع با تحقیق قبلی همسویی دارد. تأثیر بازی های ویدیویی بر سلامت روانی چنین است که در دسامبر ،2017سازمان بهداشت جهانی ( )WHOاعلام کرد که تصمیم دارد "اختلال بازی" 3را به عنوان یک مورد جدید در زمینه بهداشت روانی
طبقه بندی کند. بر اساس پیش نویس آژانس، زمانی این مورد یک اختلال تشخیص داده می شود که از شدت کافی برخوردار باشد و موجب ایجاد اختلال قابل ملاحظه ای در زمینه های شخصی، خانوادگی، اجتماعی، آموزشی، شغلی و یا دیگر بخش های مهم عملکرد شخص شود. درمانگری به نام پائولا چوهاسک به.SanFranciscoCBSLocal.comگفت که این نامگذاری در طی مدت زمان زیادی انجام گرفته اســت و در واقع اعتیاد به بازی های ویدیویی اپیدمی اســت. وی افزود: نشانه های اختلال بازی از کم شدن حس همدلی تا انزوای اجتماعی و دشواری در تغییر موضوع تفکر، متغیر است. می توان گفت بیمارانی که این علائم را حداقل به مدت یک سال از خود نشان داده باشند، مبتلا به اختلال بازی هستند. گرچه این نامگذاری هنوز در دست بررسی است، اما اعلام آن انتقادهای زیادی را به همراه داشته است؛ با این حال بازیکنانی مثل جاشــوآ پریش گفته اند که افراط در هر چیزی و نه فقط بازی های ویدیویی، می تواند مشکل ساز باشد. مصرف الکل، رفتن به کازینو و قمار کردن هم به همین ترتیب هستند و افراط در هر چیزی امکان دارد.

• پی نوشت ها:
  -1فرانسیس بلومفیلد ( .)2018وب سایتmind.news
  s top-signal task )SST(-2
  gaming disorder -3