گیم دیپلماسی؛ بازنمایی سیاست در بازی

دکتر فرزانه شریفی / بازی بان - شماره چهارم/ شهریور ماه 97

لینک دانلود: bazibaan.com

رسانه بازی در عصر ما با قابلیت‌هایی همچون تعاملی‌بودن و غوطه‌ورکنندگی، دارای اثرات قدرتمندی بر بازیکنان است. با توجه به افزایش روزافزون تعداد بازیکنان در سراسر دنیا، تولیدکنندگان بازی‌های دیجیتال بر حسب ذائقه بازیکنان اقدام به تولید بازی‌های جذاب‌تری نسبت به گذشته می‌کنند. بازی‌های ژانر اکشن که حجم قابل‌توجهی از بازار این رسانه را در دنیا به خود اختصاص داده‌اند، بستر مناسبی برای طراحی و القای پیام‌های سیاسی، نظامی و ایدئولوژیک محسوب می‌شوند.

ایالات متحده آمریکا به عنوان یکی از مهم‌ترین صاحبان صنایع فرهنگی دیجیتال در دنیا، در امتداد سیاست‌های دیپلماسی رسانه‌ای خود در صنعت فیلم و سینما، اکنون بخش بزرگی از سهم بازار بازی‌های دیجیتال را در دنیا به خود اختصاص داده است. از جمله مهم‌ترین بازی‌های ژانر اکشن آمریکایی که دارای مضامین عمیق ایدئولوژیک است، بازی ندای وظیفه (Call Of Duty) می‌باشد که فروشی بالغ بر 70 میلیون دلار طی یک دهه اخیر داشته است. در این زمینه مطالعه‌ی اخیر اینجانب معطوف به بررسی نحوه بازنمایی دیپلماسی رسانه‌ای آمریکا در بازی ندای وظیفه می‌باشد. بر این اساس با هدف تحلیل بازنمایی دیپلماسی رسانه‌ای آمریکا در صنعت بازی آمریکا، بازی ندای وظیفه به عنوان مطالعه موردی انتخاب شد و با روش تحلیل محتوای کیفی، مقوله‌های مهم، پرتکرار و بازنمایی‌کننده دیپلماسی رسانه‌ای این کشور از چهار عنوان بازی ندای وظیفه استنتاج گردید. در تحلیل محتوای کیفی این بازی‌ها 7 مقوله اصلی و 20 مقوله فرعی استخراج شد که مهم‌ترین مقوله‌های بازنمایی‌کننده دیپلماسی رسانه‌ای آمریکا در بازی‌های ندای وظیفه عبارت بودند از: استیلا، سوءبازنمایی، ملی‌گرایی، خشونت، قدرت، سیاست‌های خصمانه و فناوری‌گرایی. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که مقوله‌های بازنمایی‌کننده دیپلماسی رسانه‌ای آمریکا در بازی‌های ندای وظیفه، دارای یک لایه‌بندی ساختاری است که مقوله‌های هدف را از مقوله‌های ابزاری تفکیک می‌کند. همچنین دو مدل تحلیلی و نظری که اولی منتج از ادبیات تحقیق و دومی حاصل روابط و تأثیرات مقوله‌های این پژوهش است، حاصل این مطالعه است. مدل نظری این پژوهش که تحت عنوان «مدل هژمونی بازی‌وارسازی شده آمریکا» تبیین شده است، بیانگر استراتژی سیاسی و فرهنگی تولیدکنندگان آمریکایی بازی‌های ندای وظیفه در انتقال مضامین ایدئولوژیک به بازیکنان آمریکایی و غیرآمریکایی است.

لازم به ذکر است که این مطالعه برای نخستین بار اقدام به بررسی مفهوم گیم دیپلماسی یا به عبارتی دیپلماسیِ بازی در سطح بین‌المللی نموده است. مطالعات قبلی در این زمینه بسیار اندک و محدود به بررسی مضامین امپریالیستی در بازی‌های دیجیتال بازنمودکننده دیپلماسی آمریکا در صنعت بازی بوده‌اند.