هوش مصنوعی در کسب و کار: اصول اولیه دستور نویسی

در قسمت قبل به صورت سطحی هوش مصنوعی را معرفی کردیم در این قسمت در خصوص اصول اولیه دستور نویسی در هوش های مصنوعی و صحه گذاری اطلاعات اخذ شده از هوش منصوعی صحبت می کنیم.

قبل از پرداختن به اصول اولیه دستور نویسی بهتر است کمی در مورد مبحث تفکر انتقادی صحبت کنیم.

تفکر انتقادی

تفکر انتقادی یک مهارت ذهنی و توانایی تحلیل منطقی است که به فرد اجازه می‌دهد تا اطلاعات و موقعیت‌ها را بی‌طرفانه و عینی ارزیابی کند.
ویژگی‌های تفکر انتقادی شامل مواردی که مشاهده می کنید است:

• توانایی تشخیص و تحلیل استدلال‌ها و فرضیات
• قضاوت منطقی بر اساس شواهد و مدارک معتبر
• توانایی تشخیص ارتباط بین مفاهیم و ایده‌های مختلف
• طرح سوالاتی که به کشف حقیقت کمک کند
• دوری از تعصبات و جانب‌داری‌های شخصی
• توانایی تحلیل همه جانبه مسائل پیچیده
• ارزیابی منابع اطلاعاتی برای تعیین اعتبار آن‌ها
• کشف سوگیری‌ها و نقاط ضعف در استدلال‌ها

تفکر انتقادی باعث می‌شود فرد بتواند درباره مسائل و موضوعات مختلف قضاوت درست و منطقی داشته باشد.

بعضی از مهمترین کاربردها و موارد استفاده از تفکر انتقادی عبارتند از:

• تجزیه و تحلیل اطلاعات: تفکر انتقادی به ما کمک می‌کند تا اطلاعات را به دقت بررسی کنیم، روابط بین آنها را درک کنیم و نتیجه‌گیری منطقی داشته باشیم.
• حل مساله: با استفاده از مهارت‌های تفکر انتقادی می‌توانیم راه حل‌های مختلف برای یک مساله را مورد بررسی قرار دهیم و بهترین گزینه را انتخاب کنیم.
• تصمیم‌گیری: تفکر انتقادی به ما کمک می‌کند تا تصمیم‌گیری‌های منطقی‌تر و آگاهانه‌تری داشته باشیم.
• ارزیابی استدلال: توانایی تشخیص استدلال ضعیف از قوی و تحلیل صحت و سقم آن.
• خلاقیت: تفکر انتقادی با بررسی همه جانبه مسائل به خلاقیت ما کمک می‌کند.
• یادگیری مادام‌العمر: تفکر انتقادی مهارت مهمی برای یادگیری و کسب دانش در تمام طول زندگی است.
• رشد شخصی: تفکر انتقادی باعث رشد ذهنی ما شده و دیدگاهمان را نسبت به جهان گسترش می‌دهد.

تفکر انتقادی به ما کمک می‌کند تا به طور عینی و بی‌طرفانه قابلیت‌ها و محدودیت‌های هوش مصنوعی را درک کنیم.

• درک قابلیت‌ها و محدودیت‌های هوش مصنوعی

تفکر انتقادی به ما کمک می‌کند تا بدون غرض‌ورزی یا اغراق، قابلیت‌های واقعی هوش مصنوعی مانند تحلیل الگوها، پردازش داده‌های بزرگ و... را بشناسیم. همچنین محدودیت‌ها مانند نداشتن هوشیاری، عاطفه و شناخت انسانی را درک کنیم.

• ارزیابی الگوریتم‌ها و تصمیمات

تفکر انتقادی به ما این امکان را می‌دهد تا الگوریتم‌ها، داده‌ها و تصمیمات هوش مصنوعی را بی‌طرفانه بررسی کرده و اشکالات احتمالی را شناسایی کنیم.

• بررسی آثار و تبعات اجتماعی

تفکر انتقادی به ما کمک می‌کند تا آثار اجتماعی مثبت و منفی بکارگیری هوش مصنوعی در زمینه‌هایی مانند آموزش، مراقبت‌های بهداشتی، حمل و نقل و ... را بررسی کنیم.

• افزایش خلاقیت در طراحی راه حل‌های جدید

تفکر انتقادی با تحلیل همه‌جانبه مسائل، ذهن ما را برای ارائه راه‌حل‌های خلاقانه و نوآورانه با بهره‌گیری از هوش مصنوعی باز می‌کند.

• جلوگیری از وابستگی کورکورانه به هوش مصنوعی

تفکر انتقادی قضاوت مستقل ما را حفظ می‌کند تا به طور کامل تسلیم هوش مصنوعی نشویم و مسئولیت اخلاقی تصمیم‌گیری‌ها را برعهده بگیریم.

• مشارکت در تدوین چارچوب‌های حقوقی و اخلاقی

تفکر انتقادی به ما امکان می‌دهد تا به طور فعال در گفتگوها و تدوین چارچوب‌هایی برای هدایت هوش مصنوعی در مسیر درست شرکت کنیم.

دستور نویسی در هوش مصنوعی

برای اخذ اطلاعات مفید از یک هوش مصنوعی، رعایت نکات زیر در دستور نویسی و سوال پرسیدن توصیه می‌شود:

• مطرح کردن سوالات روشن و منسجم

- از جملات کوتاه، واضح و بدون پیچیدگی استفاده کنید.
- حواستان باشد جملات طولانی و پیچ در پیچ ممکن است باعث سردرگمی هوش مصنوعی شود.
- سعی کنید سوالتان را در یک جمله خلاصه کنید. اگر طولانی شد، آن را به دو یا چند سوال تقسیم کنید.

• پرهیز از سوالات مبهم، متناقض و باز

- از کلماتی که معنای مبهمی دارند خودداری کنید.
- مراقب باشید سوال شما حاوی تناقض نباشد.
- سوالات بسته‌ای که پاسخ قطعی دارند را ترجیح دهید.
- از طرح سوالاتی که ریشه در سوگیری‌های انسانی دارند پرهیز کنید.

• سوالات تدریجی و جزئی

- ابتدا سوال کلی مطرح کنید سپس با سوالات بعدی، جزئیات را بپرسید.با این روش تدریجی، هوش مصنوعی درک بهتری پیدا می‌کند.
- اگر هوش مصنوعی از سوالتان سردرنیاورد، آن را بازتعریف و ساده‌تر بیان کنید.
- دقت کنید که سوالات شما وابستگی منطقی به هم داشته باشند و یک گفتگوی منسجم را شکل دهند.

چند نمونه دستورنویسی اولیه

• طرح سوال به صورت گزینه‌ای با پاسخ بله/خیر: این روش باعث تمرکز هوش مصنوعی و محدود کردن فضای جستجوی آن برای پاسخ می‌شود.
• ذکر مثال‌های ملموس برای توضیح بیشتر: ارائه مثال‌هایی از زندگی واقعی سوال را برای هوش مصنوعی روشن‌تر می‌کند.
• مطرح کردن سوالات مقدماتی و سپس پیچیده‌تر: شروع با سوالات ساده و حرکت تدریجی به سمت پیچیدگی، به هوش مصنوعی در یادگیری و درک مفاهیم کمک می‌کند.
• طرح سوال از زوایای مختلف: پرسیدن سوال از جنبه‌های گوناگون باعث پوشش بهتر موضوع و غنی‌تر شدن پاسخ می‌شود.

تاثیر تفکر انتقادی در دستورنویسی

تفکر انتقادی با توانایی ارزیابی منطقی استدلال‌ها و فرضیات، به ما در دستورنویسی سوالات برای هوش مصنوعی کمک شایانی می‌کند:

- تفکر انتقادی باعث میشود سوالات غیرمنطقی یا جهت‌داری را که ممکن است باعث سوگیری در پاسخ‌های هوش مصنوعی شود، نپرسیم.
- تفکر انتقادی به ما کمک می‌کند تا در صورتی که استدلال یا دلیل پاسخ هوش مصنوعی ضعیف یا غیرموجه باشد، آن را تشخیص دهیم و دوباره سوال را مطرح کنیم.
- تفکر انتقادی با کمک به تجزیه و تحلیل سوالات، باعث می‌شود سوالات خطاب به هوش مصنوعی روشن‌تر و دقیق‌تر مطرح شوند.
- تفکر انتقادی به ما یادآوری می‌کند که برخی سوالات اساساً پاسخی عینی ندارند و باید از پرسیدن آنها از هوش مصنوعی خودداری کنیم.
- تفکر انتقادی سبب می‌شود ایده‌های پیشین خود را در مورد هوش مصنوعی به چالش بکشیم و دیدگاهمان را وسیع‌تر کنیم.

به این ترتیب تفکر انتقادی نقش محوری در فراهم کردن زمینه سوالات عالی و دریافت پاسخ‌های مفید و صادقانه از هوش مصنوعی دارد.

چند روش در دستورنویسی برای هوش مصنوعی که تفکر انتقادی می‌تواند در آنها تاثیرگذار باشد عبارتند از:

• طرح سوالاتی که استدلال منطقی دارند: تفکر انتقادی به ما کمک می‌کند سوالاتی مطرح کنیم که منطقی باشند و پاسخی عینی داشته باشند.
• چالش کشیدن پاسخ‌ها و درخواست دلیل: اگر پاسخی غیرمنطقی به نظر رسید می‌توانیم با تفکر انتقادی، آن را به چالش بکشیم و دلیل بخواهیم.
• پرسیدن سوالاتی که سوگیری ندارند: تفکر انتقادی ما را از پرسیدن سوالاتی که نشان دهنده تعصب ما باشند، باز می‌دارد.
• بازخورد دادن به هوش مصنوعی: با تفکر انتقادی می‌توانیم بازخورد مناسب به پاسخ‌ها بدهیم تا هوش مصنوعی یاد بگیرد.
  اینها نمونه‌هایی از مواردی است که تفکر انتقادی می‌تواند تعامل موثر با هوش مصنوعی را تسهیل کند.

صحه گذاری اطلاعات اخذ شده از هوش مصنوعی

برای صحه‌گذاری اطلاعات دریافتی از هوش مصنوعی، این 8 روش پیشنهاد می‌شود:

• مقایسه پاسخ با منابع معتبر: می‌توان پاسخ دریافتی را با منابعی مانند کتب، مقالات علمی، آمارهای رسمی و غیره مقایسه کرد.
• استفاده از چند هوش مصنوعی: پرسش یکسان از چند هوش مصنوعی و مقایسه پاسخ‌ها برای یافتن تناقض یا تأیید.
• نظرسنجی از افراد متخصص: چک کردن محتوای دریافتی با افراد خبره در آن حوزه تخصصی.
• درخواست منبع یا مستندات: از هوش مصنوعی درخواست منابعی که بر اساس آنها پاسخ داده را کرد تا قابلیت استناد آن بررسی شود.
• تحلیل منطق و استدلال: تحلیل منطقی بودن استدلال و روند ارائه پاسخ توسط هوش مصنوعی.
• بررسی سابقه و سوابق هوش مصنوعی: بررسی سابقه عملکرد و دقت پاسخ‌های قبلی هوش مصنوعی در آن حوزه موضوعی.
• بحث گروهی با افراد متخصص: مطرح کردن پاسخ در یک بحث گروهی تخصصی و نقد و بررسی آن.
• اعمال تغییراتی در سوال: تغییر جزئی در سوال و مقایسه پاسخ‌های قبل و بعد برای بررسی ثبات.

در قسمت بعد به کاربرد هوش مصنوعی در کسب و کار و نمونه هایی از کاربرد هوش منصوعی در کسب و کارهای مختلف می پردازیم.