گسترده جغرافیایی اعتراضات معیشتی اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱

اعتراضات معیشتی اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ مهم‌ترین اعتراضات ابتدای سال 1401 بود. این اعتراضات در ابتدای در 15 اردیبهشت در خوزستان در پی گرانی اقلام اساسی آغاز شد و در 22 اردیبهشت در پی اعلام رسمی آزادسازی بهای آرد و حذف ارز ترجیحی ۴۲۰۰ تومانی از سوی دولت در سایر تقاط کشور آغاز شد. این تصمیم منجر به افزایش شدید قیمت مواد غذایی اساسی گردید و نارضایتی عمومی را به دنبال داشت. در نتیجه، موج اعتراضات ابتدا از استان خوزستان آغاز شد و به سرعت به سایر نقاط کشور گسترش یافت.

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های این اعتراضات، گستردگی آن در بسیاری از شهرها و استان‌های کشور بود. از آنجایی که منابع رسمی و معتبر به گسترده جغرافیایی این اعتراضات نپرداخته‌اند و اطلاعات دقیقی از تعداد شهرهای درگیر در این اعتراضات در دست نیست، این مقاله بر آن است تا با استفاده از داده‌های جمع‌آوری‌شده از فضای مجازی، گستره جغرافیایی اعتراضات و فهرست شهرهای معترض را تهیه کند.

داده‌های استفاده شده برای تهیه این مقاله از طریق بررسی محتوای منتشره در فضای مجازی، به ویژه در پلتفرم‌های توییتر و تلگرام، جمع‌آوری شده‌اند. درواقع فرض محوری این است گه هر چقدر اخبار در مورد اعتراضات در یک شهر بیشتر باشد، در نتیجه اندازه و میزان تداوم اعتراض در این شهر نیز بیشتر بوده است؛ در نتیجه برای تحلیل این داده‌ها، حجم محتوای منتشره پیرامون هر شهر و استان در فضای مجازی مورد بررسی قرار گرفت.

نتایج نشان از آن دارد که از ابتدای اعتراضات، 15 تا 27 اردیبهشت، بررسی اخبار و گزارش‌ها در مورد برگزاری تجمعات اعتراضی نشان می دهد که دست‌کم در 39 شهرستان و 14 استان کشور تجمع اعتراضی برگزار شده است.

بررسی شهرها و استان‌های درگیر در اعتراضات:

در نمودار زیر مناطق شهری دست‌کم 49 منظقه شهری (نه الزاماً شهرستان) معترض نشان داده شده است. دایره‌های بزرگتر در نمودار نشان‌دهنده شهرهایی هستند که محتوای بیشتری پیرامون آن‌ها منتشر شده و در نتیجه اعتراضات در آن‌ها شدیدتر بوده است.

بر اساس نمودار ارائه شده، استان‌ها و شهرهای مختلفی درگیر اعتراضات شدند که در اینجا به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

• استان‌ خوزستان: شهرهای ایذه، دزفول، اهواز، و اندیمشک از جمله مناطقی هستند که بیشترین حجم اعتراضات را به خود اختصاص داده‌اند. این استان با داشتن بزرگترین دایره‌ها در نمودار، نشان‌دهنده شدت بالای اعتراضات است. حجم زیاد محتوای منتشره پیرامون این شهرها می‌تواند نشان‌دهنده نارضایتی عمیق و تداوم بالای اعتراضات در این مناطق باشد.
• استان‌ چهارمحال و بختیاری: شهرکرد و جونقان و فارسان به عنوان دو شهر اصلی در این استان، حجم قابل توجهی از اخبار و محتوای مرتبط با اعتراضات را داشته‌اند. این امر نشان‌دهنده نقش مهم این شهرها در موج اعتراضات بوده و به نظر می‌رسد که این مناطق نیز از تداوم بالای اعتراضات برخوردار بوده‌اند.
• استان‌ فارس: شیراز به عنوان یکی از شهرهای کلیدی در استان فارس، شاهد اعتراضات گسترده‌ای بوده است. حجم بالای محتوای مرتبط با اعتراضات در شیراز نشان‌دهنده اهمیت و شدت اعتراضات در این شهر است.
• استان‌ تهران: اسلامشهر، شهریار، و شهر قدس از جمله مناطقی در استان تهران هستند که حجم قابل توجهی از اخبار مرتبط با اعتراضات را به خود اختصاص داده‌اند. با وجود اینکه تهران به عنوان پایتخت کشور دارای نقش مهمی است، حجم اعتراضات در این مناطق نسبت به برخی از شهرهای دیگر کمتر بوده است.
• استان‌ اصفهان: شهر اصفهان نیز به دلیل اعتراضات گسترده‌ای که در آن رخ داد، با دایره‌ای بزرگ در نمودار مشخص شده است. حجم بالای محتوای منتشره پیرامون این شهر نشان‌دهنده شدت بالای اعتراضات در این منطقه است.
• سایر استان‌ها: استان‌های گیلان (شهر رشت)، گلستان (شهر گرگان)، و سیستان و بلوچستان (شهرهای زاهدان و سراوان) نیز هر کدام به نحوی درگیر این اعتراضات بودند. در این استان‌ها نیز، اعتراضات گسترده‌ای به وقوع پیوسته و حجم قابل توجهی از اخبار مرتبط با آن‌ها منتشر شده است.

در نهایت اینکه اعتراضات اردیبهشت ۱۴۰۱ به عنوان یکی از بزرگترین موج‌های اعتراضات در ابتدای سال 1401، تأثیرات عمیقی بر جامعه و فضای سیاسی کشور داشت. در حدود 40 شهرستان و 14 استان خصوصاً استان‌هایی مانند خوزستان، فارس و چهارمحال و بختیاری در صدر مناطق با بیشترین حجم اعتراضات قرار داشتند. این تحلیل که بر اساس داده‌های منتشره در فضای مجازی تهیه شده است، تصویری جامع از گستردگی و شدت اعتراضات در نقاط مختلف کشور ارائه می‌دهد.