وضعیت سرمایه گذاری خطرپذیر شرکتی در کشورهای در حال توسعه

پیش از این به بررسی روند رشد سرمایه گذاری خطر پذیر شرکتی یا CVC در کشورهای توسعه یافته نظیر آمریکا، چین و انگلستان پرداختیم و دیدیم که تعداد و حجم سرمایه گذاری CVC در آسیا و اروپا رشد چشمگیری داشته و تمرکز سرمایه گذاری ها در آمریکا از بین رفته است. بسط و گسترش CVC به کشورهای توسعه یافته محدود نمی‌شود چنانکه شاهد رونق آن در برخی کشورهای در حال توسعه هستیم. در این مقاله گسترش سی وی سی در کشورهای در حال توسعه را به شکل دقیق تری بررسی خواهیم کرد.

ترکیه

در سال 2015 میلادی، 1365 سرمایه‌گذاری خطرپذیر از طرف سرمایه‌گذاران خطرپذیر شرکتی مجموعا به مبلغ 29.3 میلیارد دلار در جهان ثبت شده است که سهم ترکیه از این مقدار 25.4 میلیون دلار بوده است. ممکن است سهم ترکیه از سرمایه گذاری ها ناچیز به حساب بیاید اما حقیقت این است که این مقدار نشان دهنده‌ی رشد 12 برابر سی وی سی در ترکیه و بسیار امیدوار کننده است.

بعضی از کارشناسان معتقدند در صورت عدم تحولات سیاسی در سال 2016 در ترکیه، وضعیت این کشور در حوزه‌ی سرمایه گذاری CVCها می توانست بسیار بهتر باشد. در همین رابطه مدیر مرکز تحقیقات کاربردی در امور مالی (CARF) دانشگاه Bogazici می‌گوید: «تحولات سیاسی سال گذشته تمایل به سرمایه گذاری خطرپذیر شرکتی در ترکیه، به ویژه تمایل سرمایه گذاران بین‌المللی را کاهش داده است، اما به نظر می رسد این موضوع موقتی باشد و اگر ما در نظر داشته باشیم که این حالت نسبتا منفی دائمی نباشد، در آینده به لطف استفاده گسترده از تکنولوژی و افزایش بالقوه‌ی تقاضای داخلی در بسیاری از بخش‌های مختلف در داخل کشور می‌توان گفت که هنوز هم فرصت‌های بلندمدت در ترکیه وجود دارند.»

اندونزی

سرمایه‌ی صندوق‌های سرمایه گذاری خطرپذیر سنتی در بخش تکنولوژی اندونزی با وجود توسعه‌ی حوزه‌ی دیجیتال رو به کاهش هستند. این در حالی است که شرکت‌های بزرگ در حال وارد شدن به تکنولوژی‌های نوظهور هستند و موجی از سرمایه گذارهای خطرپذیر شرکتی را ایجاد کرده‌اند. موجی که چندین شرکت بزرگ آن را همراهی می‌کنند. برای مثال بانک Rakyat اندونزی، بزرگ‌ترین وام‌دهنده‌ی کشور، در ماه نوامبر شرکت بهانا آرترا ونچرا را برای اهداف سرمایه گذاری خطرپذیر شرکتی تحت مالکیت خود درآورد یا بانک مرکزی آسیا، یکی دیگر از وام‌دهندگان بزرگ اندونزی در ژانویه‌ی 2017 طرح سرمایه گذاری مخاطره آمیز شرکتی تحت عنوان سنترال کپیتال ونچرا

Central Capital Ventura را با 15 میلیون دلار سرمایه راه‌اندازی کرد.

در عین انجام فعالیت‌‎های مناسب و نسبتا پرحجم CVCها در اندونزی، این نهادها با چالش‌هایی نیز روبرو هستند. یافتن استارتاپ محلی مناسب که قابلیت سوددهی بالایی داشته باشد و پیدا کردن استراتژی مناسب برای خروج از سرمایه گذاری ها از مهمترین چالش های سی وی سی در اندونزی هستند. مهمترین عامل ایجاد این چالش دوم، خودداری بورس اندونزی از پذیرفتن استارتاپ هایی است که سود بالا یا حجم گسترده‌ای از دارایی ندارند. این عوامل در کنار یکدیگر سبب شده است که با وجود تزریق حجم قابل قبولی از سرمایه خطرپذیر به اکوسیستم اندونزی، بیش از 60 درصد آن بهاستارتاپ های بالغ تعلق بگیرد و منابع سرمایه‌ای در دسترس استارتاپ های نوپا محدود باشد.

اخیرا دولت این کشور اعلام کرده است که تخفیف‌های مالیاتی بر روی سود استارتاپ ها در نظر خواهد گرفت که این ممکن است تا حدودی شرایط فعلی را تغییر دهد. در راستای رفع چالش اول برخی از کارشناسان ضمن انجام یک مطالعه در مورد وضعیت CVCها در کشور اندونزی بیان کردند که CVCهای فعال در این کشور نیاز دارند که راهنما و استراتژی مشخصی برای سرمایه گذاری در استارتاپ ها داشته باشند تا از طریق آن بتوانند ریسک سرمایه گذاری ها را کاهش دهند. در همین راستا استراتژی مشخصی نیز از سوی برخی کارشناسان به منظور انتخاب بهتر استارتاپ ها برای سرمایه گذاری توسط CVCها در این کشور ارائه شده است. البته از آنجایی که سرمایه گذاری خطرپذیر شرکتی و تجاری‌سازی فناوری‌ها در اندونزی یک موضوع جدید است، شرکت‌های مادر به واحدهای سرمایه گذار خطرپذیر خود اجازه داده‌اند که به صورت مستقل مانند یک VC در بازار عمل کنند و بررسی کنند که کدام حوزه‌های سرمایه گذاری قابلیت سوددهی بالاتری دارد.

شرکت‌های بزرگی که در سرمایه گذاری های مخاطره‌آمیز پول می‌گذارند باید درک کنند که سرمایه گذاری در تکنولوژی نیازمند صبر زیاد است. استارتاپ های مستعد باید شناسایی شوند و به آن‌ها زمان داده شود تا رشد کنند و سودده شوند و سپس خروج موفقیت‌آمیز باید طرح‌ریزی شود.

برزیل

برزیل نیز یکی از کشورهایی است که فعالیت‌هایی در زمینه‌ی CVC داشته است و در آمریکای لاتین در زمینه‌ی سرمایه گذاری خطرپذیر شرکتی پیشرو است. آمار نشان می‌دهد یک ششم سرمایه گذاری ها بر روی 144 استارتاپی که در برزیل در حداقل 2 مرحله بیشتر از 1 میلیون دلار جذب سرمایه کرده‌اند و هنوز در برزیل فعال هستند، توسط CVCها صورت گرفته است. البته علاوه بر فعالیت CVCهای برزیلی، شرکت‌های بزرگ و دارای برند جهانی نظیر مایکروسافت، سیسکو و کوآلکام نیز به عنوان سرمایه گذارهای خطرپذیر شرکتی در برزیل و به صورت کلی‌تر در آمریکای لاتین مشغول به فعالیت هستند.

عربستان

سرمایه گذاری خطرپذیر کشور عربستان به نسبت سایر کشورهای خاورمیانه قابل توجه است. شرکت‌های متعدد سعودی اقدام به تاسیس بازوهای سرمایه گذاری خطرپذیر شرکتی کرده‌اند که STC Ventures وابسته به شرکت مخابراتی اتصالات و همچنین SAEV وابسته به شرکت نفتی آرامکو از جمله این سی وی سی ها هستند.