تأثیرات بلاکچین در حمل‌ونقل و زنجیره تامین (مصاحبه)

خبرهایی از تکنولوژی‌های جدید نظیر هوش مصنوعی، یادگیری ماشینی و بلاکچین امروزه در گوشه و کنار دنیا به گوش می‌رسد اما در این میان بلاکچین و انقلاب بیت کوین از بقیه پررنگ‌تر به چشم می‌خورد. بر اساس یک نظرسنجی منتشرشده در فوربس که بیش از ۴۰۰ مدیر ارشد حوزه حمل‌ونقل در آن شرکت کردند، ۶۵ ٪ معتقدند که حوزه حمل‌ونقل و زنجیره تامین در حال تجربه تغییرات بزرگی است.

اساساً زنجیره تامین به تمام فعالیت‌هایی که انجام می‌شود تا محصولی از صفر به دست مصرف‌کننده نهایی برسد میگوییم. مثلاً تمام عملیاتی که موجب می‌شود تا یک سیب‌زمینی تبدیل به فرنچ فرایز خوشمزه‌ای در دست شما شود. بلاکچین تکنولوژی مبتنی بر داده‌های غیرمتمرکز است که موجب می‌شود داده‌ها در دسترس همه و درعین‌حال غیرقابل تغییر باشند. حال تأثیر این تکنولوژی بر زنجیره تأمین چه می‌تواند باشد؟

کرگ فولر، مدیرارشد BITA)Block chain in Transport Alliance) و مدیر اجرایی Freight Waves است. وی در مصاحبه‌ای با نشریه فوربس از اهمیت بلاکچین در زنجیره تامین می‌گوید.

ابتدا توضیحی درباره شرکت خود بدهید.

هر دو این شرکت‌ها در جهت به‌کارگیری تکنولوژی بلاک چین در صنعت حمل‌ونقل و سهولت زنجیره تامین ایجاد شده‌اند.

چطور بلاکچین می‌تواند به زنجیره تامین کمک کند؟

حمل‌ونقل آبی را به‌عنوان‌مثال در نظر بگیرید. از بارگیری اولیه عرشه کشتی تا رسیدن محصول به دست مشتری یا مصرف‌کننده نهایی یا حتی مراحل قبل‌تر، در هر مرحله شفافیت اطلاعات موجب سهولت انجام فرآیند، هماهنگی بیشتر و کاهش خطا بین بخش‌های مختلف می‌شود. بهره‌مندی از تکنولوژی‌های مکمل مانند IOT یا RFID موجب گردآوری دیتای دقیق و ردیابی هم‌زمان فیزیکی محصول شده و هیچ بخشی از زنجیره تامین از دید ‍‍‍پنهان نمی‌ماند. مثلاً برای یک ماده غذایی مصرف‌کننده نهایی می‌تواند تمام اطلاعات را از برداشت تا زمان خرید به دست آورد. فرض کنید برای خرید سبزیجات به هایپر مارکت سر زده‌اید حال QR کدی روی محصول موردنظر شما وجود دارد که نشان می‌دهد برای تولید این سبزی خاص در مراحل کاشت هیچ سمی به کار نرفته (‌ارگانیک است‌) و برداشت آن کاملاً مکانیزه صورت گرفته (بدون دخالت دست)، در انتقال آن از مجهزترین کانتینرهای باری استفاده‌شده و حتی برند موردعلاقه شما گام‌هایی سبز در جهت حفظ محیط‌زیست هم برداشته پس تمام مراحل مختلف شفاف در اختیار شما قرارگرفته است. اگرچه محدودیت‌هایی در این زمینه وجود دارد مثلاً هنوز راهی برای ثبت بارکد روی محصول از لحظه‌ی برداشت اجرایی نشده است.

هم‌چنین یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های مثبت کاربرد بلاکچین در زنجیره تامین بحث بیمه است. دیگر هزینه‌های بیمه کاملاً واقعی محاسبه می‌شود و پرداخت‌ها سریع و تقریباً بدون اشتباه خواهد بود. برآورد خسارت بر ملاک داده‌هایی حقیقی صورت می‌گیرد که شفاف در اختیار مالک و بیمه‌گذار قرار داشته و غیرقابل تغییر، رصد شده است.

علاوه بر موارد پیش‌گفته، با قراردادهای هوشمند بلاکچین می‌توان مدل پرداخت بین طرفین را آنی و بدون نیاز به حضور بانک تبدیل نمود. این مهم مخصوصاً در جوامعی که به سیستم بانکی بین‌المللی دسترسی ندارند حیاتی است. تبدیل رمزارزها به یکدیگر و یا به واحد پولی رایج با صرف کمترین هزینه و زمان قابل‌دستیابی است. در حال حاضر هر پرداخت بین ۶۰ تا ۹۰ روز بین طرفین زمان می‌برد. قراردادهای روشن بین دو طرف تامین کننده و خرده‌فروش از فساد و رانت جلوگیری می‌کند.

همچنین بخوانیم: اقتصاد اشتراکی در حوزه حمل و نقل | بلاکچین در حمل و نقل اشتراکی

چه پتانسیلی برای آینده بلاکچین می‌بینید؟

اولا باید مشخص شود که بهره‌گیری از این تکنولوژی در زنجیره تأمین به‌سادگی کاربرد آن در سایر موارد نیست. هر زنجیره تأمین از تعداد بسیاری بازیگر تشکیل‌شده است که هر یک محدودیت‌ها و ساختار تکنولوژیک خود را دارد. هماهنگی میان بخش‌های مختلف برای استفاده از بلاکچین بسیار مهم است و این یک پروژه عظیم است؛ اما بلاکچین با پتانسیل بالایی که برای رشد دارد می‌تواند آینده‌ای روشن در جهت بهبود زنجیره تأمین، حمل‌ونقل و سیستم‌های پرداخت را تصویر کند.

ترجمه و تدوین: محیا شکوه

کارچین؛ سامانه خدمات حمل‌ونقل مبتنی بر تکنولوژی بلاکچین