بیتا بستانچی هستم. مهندس نرم افزار و طراح صنعتی. به عنوان طراح UX، همیشه سعی کرده ام مسائل پیچیده طراحی را با ایده های بسیار ساده حل کنم. و اینجا هستم تا تجربه های خودم را با شما به اشتراک بگذارم.
این بار متفاوت طراحی کنید! بهبود طراحی اپلیکیشن موبایل از طریق تحلیل رقبا
سلام، این اولین بار است که در ویرگول می نویسم. امیدوارم مقالاتی که در زمینه UX توسط من ترجمه یا نوشته می شود سهمی هرچند ناچیز در ارتقا دانش شما عزیزان داشته باشد.
صنعت طراحی اپلیکیشن موبایل، بی شک یکی از مهم ترین صنایع رقابتی در دنیا به شمار می رود. در حال حاضر بیش از 2800000 اپلیکیشن در Play Store Google و بیش از 2200000 اپلیکیشن در Apple's App Store در دسترس کاربران قرار دارد. دیده شدن و آشنایی با این اپلیکیشن ها به خودی خود سخت و زمانبر است، چه برسد به تشویق کاربران جهت دانلود و استفاده از آن. بله ما در اینچنین رقابت تنگاتنگی باید نهایت تلاشمان را برای ساخت بهترین اپلیکیشن ها به کار بگیریم. یکی از کارآمدترین روش ها در این پروسه، تحلیل رقیب هایمان است برای اینکه بفهمیم رقبا در حال حاضر کجا قرار دارند، چه چیزی را به کار گرفته اند، از چه چیزهایی دور مانده اند، چه چیزهایی را شما میتوانید ارتقا دهید و چرا مشتریان باید شما را اننتخاب کنند؟
تحلیل رقبا باید در مراحل مختلفی از بازه عمر اپلیکیشن انجام بگیرد، اولین بار زمانی اتفاق می افتد که هنوز در فاز ایده پردازی هستیم. در این مرحله، شما می بایست بررسی کنید که اصلا بازاری برای فروش اپلیکیشن شما وجود دارد یا خیر، و اگر وجود دارد این بازار چگونه است؟
مرحله دوم در بازبینی دوره ای صورت خواهد گرفت. رقبا به راحتی وارد بازار می شوند و خیلی راحت تر از آن خارج می شوند. اینجاست که به روز ماندن در بازار، مهم جلوه می کند.
مرحله سوم درست قبل از اعمال هرگونه تغییر اساسی در اپلیکیشن مربوطه و یا ساختار مدل تجاری انجام می گیرد. اگر بدون در نظر گرفتن رقیب هایتان وارد بازار شده اید، لطفا همین لحظه دست نگه دارید و اجرای این تحلیل حیاتی را جدی بگیرید.
1. پیدا کردن رقبا
اولین گام در تحلیل رقابتی، شناسایی رقبایتان می باشد. در حالیکه روش های متفاوتی برای شناسایی رقبا وجود دارد، آنچه می تواند موثرتر واقع شود به تمرکز شما بستگی دارد. ما میتوانیم از متدهای متفاوتی برای رسیدن به هدف مان استفاده کنیم اما در این مقاله قصد داریم سه روش بسیار موثر را با شما به اشتراک بگذاریم تا بتوانید پربازدید کننده ترین رقبایتان را شناسایی کنید.
· تحقیق کلید واژه(Keyword Research)
جهت شناسایی رقبا با استفاده از کلید واژه، در ابتدا لازم است لیستی از کلیدواژه هایی که مهم ترین ویژگی های محصول تان را توصیف می کنند و یا سناریوهای ممکن جهت استفاده کاربران را تهیه کنید. ما در اینجا اپلیکیشن PDF Reader را به عنوان مثال در نظر گرفته ایم. کلید واژه های انتخابی ما می تواند "PDF editor", "annotate", "scan", "sign" باشند. ابزارهای تحقیق کلید واژه مانند App Tweak و Sensor Tower منابع بسیار خوبی هستند که میتوانند در این مرحله بسیار موثر واقع شوند. این ابزارها، رقبا و همچنین کلمات کلیدی را به شما پیشنهاد می دهند. با توجه به ابزاری که انتخاب می کنید، ممکن است که میزان ترافیک کلمات و یا عبارات و میزان رقابتی بودن کلمات مورد نظر خود را هم دریافت کنید.همچنین می توانید مشاهده کنید که آیا رقبایتان برای رتبه بندی این کلمات هزینه ای پرداخت می کنند و غیره.
ما در اینجا برای شما یک پیشنهاد داریم، اگر میخواهید در وقت تان صرفه جویی کنید و یا بررسی دقیق تری داشته باشید بهتر است عباراتی مانند "the best" یا "top 10" را قبل از کلیدواژه ها اضافه کنید. به عنوان مثال " the best PDF signature app" یا "the top 10 PDF editors" بهترین نتایج را برای شما به نمایش خواهند گذاشت. علاوه بر این ما از سناریوهایی برای جستجوی سوالاتی که ممکن است مشتریان بالقوه بپرسند نیز استفاده می کنیم. مانند "How do I annotate a PDF?" یا "What PDF apps offer highlighting?". از این طریق شما می توانید لیستی از رقبا را شناسایی کنید که بعدها می تواند به رقبای مستقیم و غیر مستقیم تقسیم بندی شود.
· رسانه ها (The Media)
یک روش ساده و در عین حال مهم برای شناسایی رقبا، خواندن و پیگیری اخبار بازار مرتبط به اپلیکیشن شماست. برای پیگیری اخبار فناوری می توانید وب سایت هایی مانند TechCrunch و The Verge را دنبال نمایید. رقبایی که با این روش شناسایی می شوند، باید مورد توجه شما قرار بگیرند. در واقع این خروجی ها از ترافیک بالایی برخوردار هستند، به این معنا که آن ها در معرض دید بسیار زیاد رقبایتان هستند. شما باید به دنبال کشف این نکته باشید که چگونه آن ها توجه این رسانه ها را به خود جلب کرده اند و همچنین شما چگونه می توانید این محبوبیت را کسب کنید؟ توصیه می شود برای پیگیری آخرین تحولات و اخبار محصولات درخبرنامه هایشان مشترک شوید. خروجی هایی که از طریق رسانه ها به دست می آورید غالبا اطلاعات دقیق تری راجع به شرکت و محصولات آن ها به شما ارائه می دهند و به شما کمک می کنند تا علت نمایش آن ها را تشخیص دهید.
· بازخورد مشتری (Customer Feedback)
امروزه بازاریابی دهان به دهان هنوز هم یکی از بهترین شکل های بازاریابی است. به انتقادات و تعریف و تمجید های مردم از یک محصول یا سرویس توجه کنید. گاهی اوقات مشتریان به هنگام مقایسه محصولات مختلفی که استفاده کرده اند در قسمت بازبینی App Store و یا ایمیل های خدمات مشتری، از رقبا نام می برند. در این مرحله به رقبایی که بارها و بارها نام برده می شوند، توجه ویژه داشته باشید. این ها کسانی هستند که توانسته اند توجه مخاطبین شما را به سمت خود معطوف کنند و وظیفه شما این است که بفهمید چگونه می توانید این توجه را به سمت خود جلب کنید.
با توجه به نظر داده شده می توان فهمید که به Sharp PDF باید توجه ویژه داشت. این را نیز به خاطر بسپارید که رقبا می توانند تغییر کنند، این یک کار یکبار مصرف نبوده و نیست.
2. ساختن ماتریس تجزیه تحلیل رقابتی
شناسایی رقبایتان بدون تجزیه و تحلیل اطلاعات گرفته شده کاملا بی معنی است. ماتریس تحلیل رقابتی، اطلاعات جمع آوری شده شما را در قالب داده های مفید و قابل استفاده سازماندهی می کند. شما می توانید موارد زیادی را در ماتریس خود پیگیری کرده و از بسیاری جهات ان را سازماندهی کنید. در اینجا بعضی از داده های کلیدی جمع آوری شده و روش های سازماندهی ماتریس را با شما به اشتراک خواهیم گذاشت.
اولین مواردی که ما در ماتریس خود گنجانده ایم، اطلاعات اساسی در مورد برنامه و شرکتی است که آن را ارائه می دهد. دانستن اینکه استراتژی ، ساختار و تمرکز آنها تا چه حد به شما شباهت دارد ، می تواند به شما کمک کند که تشخیص دهید آیا همان نتایج را به دست خواهید آورد یا خیر.
· طبقه بندی (Category)
شناسایی و کشف اپلیکیشن ها در App Store یا Play Store کار چندان آسانی نیست، اما با لحاظ کردن موارد کوچک مانند طبقه بندی مناسب می توان دایره ی دسترسی را محدودتر کرد. هیچ گاه اهمیت طبقه بندی و تحلیل این بخش کوچک از اطلاعات را دست کم نگیرید.
· پلتفرم (Platforms)
افراد تمایل دارند بدون در نظر گرفتن سیستم عامل، از نرم افزار مورد علاقه خود در همه دستگاه ها استفاده کنند. جهت پاسخگویی و رفع این نیاز و همچنین برای حفظ رقابت، توسعه دهندگان محصولات خود را معمولا در چندین سیستم عامل ارائه می دهند. توجه کنید که اپلیکیشن رقبایتان در کدام سیستم عامل ها ارائه شده است و میزان دسترس پذیری ویژگی های مورد نظرتان را درپلتفرم های موجود بررسی کنید. بسیاری از اپلیکیشن ها را می توان در پلتفرم های مختلف ارائه داد اما با کیفیت و ویژگیهای متفاوت.
· هزینه (Cost)
هزینه صرف شده به جهت خرید یک اپلیکیشن تاثیر بسیار زیادی به تمایل کاربران برای دانلود آن خواهد داشت. مقایسه قیمت برنامه رقبا با عملکرد کلی آن ها می تواند به شما کمک کند که چگونه اپلیکیشن خود را به صورت موفقیت آمیزی قیمت گذاری نمایید.
· پیشینه شرکت ( Company Background)
پیشینه تولیدکننده اپلیکیشن بر طراحی و استراتژی آن برنامه تاثیرگذار است، در واقع پیشینه شرکت می تواند بر ارزش ها و روش های جمع آوری اطلاعات در برنامه نقش مهمی را ایفا کند. به عنوان مثال، اپلیکیشن هایی با پیشینه مشابه دقیق ترین اطلاعات را در مورد نتایج احتمالی اقدامات خاصی که ممکن است انجام دهید را ارائه می دهند.
· گروه هدف (Target Audience)
یکی دیگر از فاکتورهای مقایسه ای به هنگام تحلیل ماتریس، گروه هدف می باشد. با استفاده از این می توانید درباره آنچه برای مخاطبین تان کارایی دارد یا ندارد ایده بدهید، می توانید مخاطبین جدید و روش های دسترسی به آن ها را کشف کنید، همچنین می توانید از مخاطبین مختلف برای مخاطبین فعلی خود ایده های جدید دریافت کنید.
· زمان مناسب در بازار (Time on Market)
آیا به دنبال این هستید که اپلیکیشن خود را به سرعت رشد دهید و یا همانطور که حضرت سعدی می فرمایند: " رهرو آنست که آهسته و پیوسته رود". کدام رویکرد را مد نظر دارید؟ برای شناسایی اقدامات رقبا که با استراتژی شما همسو است می توانید زمان حضور یک شرکت در بازار را با عملکرد رشد آن مقایسه کنید.
· ویژگی های اصلی (Main Features)
یکی از اولین مواردی که باید در ماتریس تان لحاظ کنید، ویژگی های اصلی محصول رقباست. توضیحات برنامه آن ها را بخوانید سپس محصول خودتان را امتحان کنید و سعی کنید ویژگیهای اصلی آن را شناسایی کنید.
· تجربه اصلی کاربر (Key User Experience)
تجربه کاربر (UX) بسیار مهم است، پس آن را جدی بگیرید. اپلیکیشن های رقبایتان را امتحان کنید و برخی نظرات را در ماتریس قرار دهید. بر روی چگونگی سهولت استفاده، یافتن ویژگی های مورد علاقه و چگونگی جریان منطقی آن تمرکز کنید. ما این کار را برای محصولات رقیب هایمان انجام داده ایم. هرچه تعداد بیشتری از افراد این اپلیکیشن ها را نصب کنند و در این امر مشارکت کنند، نتایج دقیق تر و جامع تری را به دست خواهید آورد.
· نقاط ضعف (Major Pain Points)
با تحقیق در زمینه تجربه کاربر، متوجه خواهید شد که برخی موارد بهینه نیستند. توجه کنید این محصولات در کجا و چگونه می توانند بهبود یابند.
· رتبه بندی مشتری (Customer Ratings)
رتبه بندی مشتری با وجود سایر عوامل، دیدگاه کلی خوبی در مورد چگونگی ارزیابی مشتری از اپلیکیشن را ارائه می دهد.
· بینش های مشتری (Customer Review Insights)
بخش App Store Reviews گنجینه ای از اطلاعات مختلف در مورد محصول یک شرکت است، از جمله این که مردم درباره اپلیکیشن چه چیزی را دوست دارند، چه چیزی را دوست ندارند، آرزو می کنند اپلیکیشن چه ویژگی هایی داشته باشد، کدام ویژگی ها نیاز به بهبود دارند و غیره. در ابتدا لازم است امتیازات کلی رقبا را ثبت نماییم سپس نظرات کاربران را بخوانیم تا موضوعات مشترک را شناسایی کنیم. بهتر است نظرات را با رنگ های مختلف در ماتریس ثبت کنیم تا بهتر بتوانیم انواع مختلف نظرات و نحوه استفاده از آن ها را بشناسیم. به عنوان مثال، ما همه نظرات راجع به رابط کاربری اپلیکیشن را با رنگ سبز نمایش می دهیم. در زیر یک ماتریس ارزیابی برای اپلیکیشن Write-on Video آورده شده است.
3. استفاده از ماتریس ارزیابی
همان طور که می دانید هدف نهایی ساخت و ایجاد چیزی است که به شما مزیت رقابت کردن با رقبایتان را فراهم آورد. ماتریس تحلیل رقابتی اگر به درستی استفاده شود می تواند به شما در راستای رسیدن به هدفتان کمک کند.
· تحلیل (Analyze)
اگر با اطلاعات به دست آمده کاری انجام ندهید، این حجم از داده به چه درد خواهد خورد؟ پس از تکمیل ماتریس، آن را تجزیه تحلیل کنید تا بهتر بفهمید رقبای شما چه کار می کنند، در کجای بازار ایستاده اید و چگونه می توانید پیشرفت کنید. به تصویر کشیدن داده های بصری در قالب چارت و گراف به شما کمک می کند که الگوها و داده های پرت را تشخیص دهید. به عنوان مثال، استفاده از نمودار عنکبوتی می تواند به شما در مقایسه چندین متغیر کمی کمک کند. این ماتریس شامل اطلاعات بسیار ارزشمندی است که می تواند مسیر رسیدن به موفقیت را برای شما هموار کند. به عنوان مثال، از قسمت Customer Review Insights در اپلیکیشن Write-on video می توان دریافت که اگر میزان تبلیغات را اضافه کنیم، به احتمال زیاد با نظرات منفی کاربران و پایین آمدن رتبه مواجه خواهیم شد. همچنین می توان فهمید که طراحی رابط کاربری و دانش مشتریان در رابطه با استفاده از محصول بر میزان رضایت کاربران و رتبه دهی آن ها بسیار تاثیرگذار است. برای حل مشکلات ذکر شده، می بایست تبلیغات را حذف کنیم، رابط کاربری را ارتقا دهیم و همچنین فیلم های آموزشی را به اپلیکیشن اضافه نماییم.
از بخش Main Features می توانیم ویژگی های ارائه شده توسط رقبا را تجزیه تحلیل کنیم تا بفهمیم کدام یک با اپلیکیشن ما مرتبط است یا کدام ویژگی ها در ادامه رقابت ما نقش کلیدی دارند. شما باید تشخیص دهید کدام ویژگی ها مربوط به کاربردپذیری محصول است و کدام یک کارکردهای جانبی محسوب می شوند. دقت کنید که بدون گزینه پاک کن شما عملا نمی توانید اپلیکیشن طراحی ایجاد کنید. از ماتریس ارائه شده می توان متوجه شد گزینه های Video Templates و Special Effects جز ویژگی های بسیار رایج اپلیکیشن های ویرایش ویدئو هستند و اگر بخواهیم در این زمینه وارد رقابت شویم باید این ویژگی های کلیدی را در اپلیکیشن خود لحاظ کنیم.
یک مثال دیگر ویژگی کشیدن و انداختن NoteLedge است، از طریق تجزیه تحلیل ماتریس رقبا متوجه شدیم کاربران اهمیت زیادی برای این گزینه قائل هستند. بنابراین سعی کردیم این ویژگی را بروزرسانی کنیم تا به کاربران اجازه دهیم فیلم ها را به راحتی به صفحه کار خود بکشند و آن ها را مستقیما از اپلیکیشن خود پخش کنند. ایجاد این تغییردر اولین نسخه بروزرسانی باعث رضایت کاربران شد.
انجام تجزیه تحلیل رقابتی کلید بهبود اپلیکیشن شماست. این تحلیل به شما دراستراتژی های سوددهی و قیمت گذاری ایده های جدیدی می دهد، یک واسطه فوق العاده برای ارتباط با مخاطبین خاص شماست، کوچکترین ویژگی های لازم جهت باقی ماندن در بازار رقابت را به شما معرفی می کند و نهایتا روش هایی را به شماارائه می دهد که متفاوت از دیگران باشید.
· عمل کنید
بعد از اینکه همه مراحل را انجام دادید، باید ایده خوبی از مکانی که در حال حاضر ایستاده اید و جایگاهی که قرار است به آن برسید داشته باشید. یافته های ماتریس را خلاصه کنید تا همه به سرعت بتوانند تشخیص دهند که کجای بازار ایستاده اید. هدف هایتان را مشخص کنید، برنامه رسیدن به آن ها را تعیین نمایید و سریعا شروع کنید. حالا نوبت شماست! از همین امروز طراحی اپلیکیشن های موبایل تان را ارتقا دهید!
فراموش نکنید از همین امروز!
منابع:
https://www.smashingmagazine.com/2017/12/improving-mobile-app-competitive-analysis/
مطلبی دیگر از این انتشارات
استیو جابز برای طراحی محصولات اپل چه چیزهایی از باهاوس یاد گرفت؟
مطلبی دیگر از این انتشارات
Neumorphism ترند این روزهای طراحی رابط کاربری
مطلبی دیگر از این انتشارات
فرم طراحی نیومورفیک (Neumorphic) در رابط کاربری